آیا طرح  زوج و فرد ادامه می یابد؟

آقای نجار وزیر کشور اعلام کرد : ممکن است با ادامه آلودگی هوا محدودیت‌هایی برای تردد خودروهای تک‌سرنشین هم بگذاریم اما فعلاً بر روی طرح زوج و فرد تأکید داریم و محکم پای این طرح ایستاده‌ایم که اجرای این طرح تا اطلاع ثانوی نیز ادامه خواهد یافت.

این طرح در واقع از سوی استانداری تهران پیشنهاد شد.معاون عمرانی استاندار تهران گفت: به وزارت کشور پیشنهاد کرده ایم طرح زوج و فرد خودروها تا پایان امسال ادامه یابد .وی با اشاره به رضایت 80 درصدی شهروندان تهرانی از اجرای طرح زوج و فرد گفت : این طرح ، برنامه جسورانه و موفقی بود که با همکاری شهروندان تهرانی به اجرا درآمد و براساس نظرسنجی ، رضایت شهروندان از اجرای ان خوب بوده است.

اگرچه وزارت کشور و سازمان محیط زیست از طرفداران این طرح به شمار می روند و بر تمدید آن تا انتهای سال اصرار دارند اما برخی ارگانها و کارشناسان درباره عملیاتی بودن بلند مدت آن تردید دارند.دو دلیل عمده برای عدم اجرای این طرح در بلند مدت ارائه شده است:

1-عدم امکان نظارت بلند مدت پلیس و فرسایش نیروی انسانی:

تهران شهر کوچکی نیست و دارای معضلات ترافیکی پیچیده و نقاط حساس زیادی است که نیاز به حضور پلیس راهنمایی و رانندگی دارد. پرسنل زحمتکش وظیفه و کادر این نیرو در حد توان خود می کوشند که این شرایط را مدیریت کنند.افزوده شدن تمام نقاط تهران به عنوان طرح زوج و فرد در بلند مدت بویژه زمان پایان آلودگی هوا که شهروندان دوباره به سراغ وسایل نقلیه شخصی خود خواهند رفت و توجیهشان برای تداوم طرح دشوار است ، صرف انرژی و نیروی انسانی مضاعفی را از سوی پلیس برای کنترل این عرصه طلب می کند. بنا براین  برخی سایتها و خبرگزاری ها گزارش کرده اند راهنمایی و رانندگی با این ادامه بلند مدت طرح  مخالفت کرده است.

اما در صورت تصمیم سیاستگذاران بر تداوم طرح، قطعا حمایت مادی و انسانی از پلیس راهنمایی و رانندگی الزامی است.

2- کمبود زیرساخت ها برای سیستم حمل و نقل عمومی:

دائمی و یا طولانی مدت این طرح به آن معناست  که شهروندان تهرانی را در نیمی از ایام سال ، عملاً از خودروهای خود محروم نمایند و این در حالی است که ناوگان حمل و نقل عمومی ، با بضاعت موجود ، توان سرویس دهی مناسب به نیازهای فعلی خود را ندارد. لذا می بایست در اقدامی عملی ،برادرانه و قاطع دولت و شهرداری تهران زمینه های ضعف در توسعه حمل و نقل عمومی را برطرف و خدمات متناسب با نیاز شهروندان را برطرف سازند.

اجرای قانون زوج و فرد در تمام ایام سال در تمام نقاط شهر به این معنا است که نیمی از سرنشینان خودروهای شخصی که در تهران تردد می کنند موظف به استفاده از وسایل نقلیه عمومی مانند مترو،اتوبوس؛مینی بوس و تاکسی هستند.این موضوع به آن معناست که می بایست به سرعت ظرفیت جدیدی برای این شهروندان در سیستم حمل و نقل عمومی طراحی و عملیاتی شود.با توجه به معلق ماندن طرح مونوریل و مشکلات بودجه ای مترو که باعث ایجاد ضعف در نظام سیستم حمل ونقل جمعی شده است ، انجام چنین مهمی به آسانی امکان پذیر نیست.  اجرای دائمی و یا طولانی مدت این طرح به آن معناست  که شهروندان تهرانی را در نیمی از ایام سال ، عملاً از خودروهای خود محروم نمایند و این در حالی است که ناوگان حمل و نقل عمومی ، با بضاعت موجود ، توان سرویس دهی مناسب به نیازهای فعلی خود را ندارد. لذا می بایست در اقدامی عملی ،برادرانه و قاطع دولت و شهرداری تهران زمینه های ضعف در توسعه حمل و نقل عمومی را برطرف و خدمات متناسب با نیاز شهروندان را برطرف سازند.

اما چند پیشنهاد:

اگرچه طرحهایی مانند تردد زوج و فرد خودروها به صورت کوتاه مدت مسکن خوبی برای بحران آلودگی هوا است اما در بلند مدت مشکلاتی را  پدید می آورد.به نظر می رسد سیاستگذاران به سرعت می بایست با اتحاد و همدلی  طرح های میان مدت و بلند مدتی را مانند  الزام خودروسازان به نصب کنیستر (کاهنده آلودگی) بر روی  محصولات ، ارتقای سطح کیفی بنزین ،تزریق منابع مالی به طرحهای زیرساختی حمل و نقل عمومی درون شهری ،انتقال صنایع آلوده کننده عمده از حاشیه تهران،خروج مراکز عمده جمعیتی مانند برخی دانشگاهها وپادگانها از شهر و رفع  معضل رعایت نکردن مقررات ملی ساختمان ، علمی نبودن ساخت و ساز برای گردش وجریان هوا ، و افزایش تراکم و کمبود پارکینگ را عملیاتی نمایند.