زهرخندی به بداخلاقی های سیاسی و انتخاباتی

مجموعه تلویزیونی چک برگشتی که از شبکه یک سیما در نوروز امسال پخش شد توانست با زبان طنز، به موضوع های تلخ سیاسی و اجتماعی مبتلا به جامعه نهیب بزند.

چک برگشتی به کارگردانی سیروس مقدم در کنار طرح مساله مهریه و تبعات قانونی و حقوقی آن، موضوع انتخابات و رعایت اخلاق انتخاباتی را نیز مورد بررسی قرار داده است.

انتخابات، نحوه تبلیغات انتخاباتی و شعارها و وعده های نامزدها در این رویداد از مسایل مبتلا به سیاسی و اجتماعی جامعه به شمار می رود که در مجموعه چک برگشتی در قالب انتقادی و طنزآلود در بستر داستانی طرح موضوع شد.

لطیف -با بازی امیرجعفری- در گیر و دار تهیه سکه های طلا برای پرداخت مهریه همسرش به عنوان به اصطلاح شر خر چکی در اختیارش قرار داده می شود که باید آن را وصول کند تا در ازای آن دستمزدی دریافت کند اما چک متعلق به نزدیکان یکی از نامزدهای انتخابات بوده و نامزد مورد نظر چک را به عنوان تضمین امضا کرده است.

با این بهانه، داستان به ماجرای انتخابات و تبلیغات انتخاباتی ورود می کند و در کنار پیشرفت خط اصلی داستان، مساله انتخابات نیز در سریال مطرح می شود؛ دکتر مشرفی (با بازی هدایت هاشمی) نامزد اخلاقی و مردمی انتخابات است که حاضر نیست به هر قیمتی پیروز انتخابات باشد.

سریال، از طریق همراهی با مشرفی، فهرست بلند بالایی از بداخلاقی های انتخاباتی را نیز مطرح و به مدد توانمندی نویسندگان فیلمنامه به شوخی با این معضلات سیاسی می پردازد.

خرید رای از طریق پذیرایی و پخش غذا، وعده های کاذب و نشدنی درباره ایجاد اشتغال و عمران شهر و روستا، پیشنهاد پرداخت پول و تامین هزینه های انتخابات توسط یکی از صاحبان سرمایه و حتی ساخت فیلم تبلیغاتی اغراق آمیز و غیرواقعی برای جلب نظر رای دهندگان از موضوع هایی است که در مجموعه چک برگشتی به عنوان بداخلاقی های انتخاباتی مورد توجه قرار گرفت.

مشرفی در این مجموعه به عنوان نمادی از یک نامزد سالم انتخاباتی با این شیوه های تبلیغاتی و رای گرفتن از مردم به هرقیمت مخالفت می کند و روش های ناپسند انتخاباتی را به چالش می کشد.

مجموعه چک برگشتی در کنار این و از طریق نمایش چهره شوهر خواهر دکتر مشرفی به عنوان فردی ناسالم و سودجو، به گونه ای هوشمندانه این مساله را مطرح می کند که بزرگان و سیاسیون به رغم داشتن زندگی سالم و توام با اخلاق ممکن است در اطرافشان افرادی ناباب و منفعت طلب جمع شوند تا از منافع قدرت بهره برند.

طرح اینگونه مسایل، زمانی از قدرت تاثیرگذاری برخوردار می شود که بدانیم سریال به جای تبدیل شدن به مستندی آموزشی و سیاسی، به گونه ای غیرمستقیم و در بستری داستانی و طنزآلود به طرح آن ها پرداخته است.

مجموعه چک برگشتی موضوع انتخابات را نه از منظر سیاسیون یا صاحبان قدرت و ثروت ، بلکه از دیدگاه مردمی که شعار بدون عمل نمی خواهند و خواستار ورود نمایندگان تشنه خدمت به مجلس هستند، روایت کرده است.

چک برگشتی نشان داد که مردم کوچه و بازار اعم از کله پز و نانوا، سره را از ناسره تشخیص می دهند و خوب می فهمند که چه کسی برای رسیدن به قدرت هزینه می کند و چه کسانی خواهان خدمت واقعی به مردم هستند.

در کنار بازیگرانی که تلاش کردند  چک برگشتی به یک سریال مخاطب پسند تبدیل شود، بازی دلپذیر  هدایت هاشمی در نقش نامزد انتخاباتی در باورپذیر شدن پیام های اخلاقی و اجتماعی و حتی سیاسی داستان این اثر تاثیر داشت.

رفتار ساده دلانه و چهره دوست داشتنی و لهجه زیبای او در باور پذیر کردن نقش کاندیدای انتخابات تاثیر اساسی داشت و سبب شد رفتار مردمی و سالم این نامزد اغراق آمیز و رویاپردازانه به نظر نرسد.

به عقیده منتقدان، شیرینی طنز و فضای دوستانه این سریال از تلخی و تندی طرح برخی از مسایل در مجموعه چک برگشتی کاست.