«سینمای او را چه می‌شود؟»
گزارش نشست پرسش و پاسخ عوامل «هر شب تنهایی» با نمایندگان مطبوعات
در نخستین نشست رسانه‌ای بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر فیلم «هر شب تنهایی» به كارگردانی رسول صدرعاملی وارد نقد و بررسی قرار گرفت. در این نشست رسول صدرعاملی (كارگردان)، حامد بهداد (بازیگر)، كامپوزیا پرتوی (فیلمنامه نویس)، فرج حیدری (مدیرفیلمبرداری) و كامران ملكی(منتقد) حضور داشتند.
در ابتدای این نشست رسول صدرعاملی در پاسخ به این سوال كه «سینمای او را چه می‌شود؟»، گفت: این شرایط موقتی است و من به سر جای خودم برمی‌گردم. وی افزود: بخشی از این جریان به سن و سال و درك و فهمی كه باعث می‌شود از منیت‌ها فاصله بگیریم، برمی‌گردد. از فضای روشنفكری القا شده و روشنفكری قلابی، كه می‌گوید به سراغ مضامین بحرانی برو. مضامین ملتهب تند و تیزتر. و ناگهان می‌بینیم بخشی از مردم كشورت زندگی طبیعی دارند در حالی كه ما فیلمسازان به آن نگاه نمی‌كنیم.
كارگردان فیلم «هر شب تنهایی» در ادامه گفت: سالی 15 میلیون نفر به مشهد، كربلا و مدینه می‌روند و بخشی نیز آرزوی رفتن را دارند. در دنیا نیز عده‌ای نیز به كلیسای نوتردام و واتیكان می‌روند. بحثم در این فیلم، این بود كه به موضوع زائر بپردازم كه خیلی سخت بود. چون باید در ذهن و روح و روان یك زائر برویم كه بدون معجزه، به یك حال خوب می‌رسد.
«حامد بهداد» در این جلسه، درباره حضور خود در این فیلم گفت: گاهی اوقات در جلساتی شركت می‌كنیم كه به مسائل هنری تكنیكی و فنی اشاره داریم. سال گذشته در همین جشنواره، راجع به یكی از كارهایم یكسری فن و تكنیك برای دفاع از خودم به همراه داشتم و می‌دانستم كه طبق روال چنین جلساتی چه پاسخ‌هایی باید داد. اما باید بگویم كه من در این فیلم هیچ چیزی دال بر تكنیك، فن و میزانسن ندارم و همه‌اش احساس، حال و هوا و زیارت است.
وی افزود: من منتسب به همین خطه هستم و آنجا زندگی كرده‌ام. گاهی اوقات اتفاقاتی می‌افتد كه لزومی نیست در مورد آن توضیح دهیم و فقط لازم است بگویی كه همین است. من در پاسخ به سؤال‌هایی در مورد این فیلم، فقط می‌توانم بگویم همین بود. (و دو دستش را بالا می‌برد).
«فرج حیدری» مدیر فیلمبرداری این فیلم نیز همكاری در این پروژه را عشق به امام رضا(ع) دانست و گفت: من دو فیلم و سریال را درباره امام رضا(ع) كار كرده‌ام. یكی «ولایت عشق» بود و دیگری «هر شب تنهایی». این فیلم را هم من با عشق كار كردم. با عشقی كه در تمام همكارانم بود.
وی «هر شب تنهایی» را یكی از كارهای سختی دانست كه تاكنون در آن همكاری داشته و گفت: گذشته از همه اینها، «هر شب تنهایی» سومین فیلم سختی بود كه در زندگی‌ام كار كردم. من پیش از این «ولایت عشق» را فیلمبرداری كردم و دو سال طول كشید اما آنقدر سخت نبود كه «هر شب تنهایی» بود.
این فیلمبردار سینما درباره فیلمبرداری در حرم امام رضا(ع) گفت: در حرم رضوی، محدودیت‌هایی وجود دارد كه به راحتی نمی‌توانیم با دوربین كار كنیم و نورپردازی كنیم. ولی ما با عشق كار كردیم. امیدوارم از طرف مسئولین آستان قدس رضوی فضایی به وجود بیاید كه فیلمسازان انقدر برای كار سختی نكشند.
كامپوزیا پرتوی فیلمنامه‌نویس این اثر سینمایی نیز در این نشست، گفت: پیش از این اصغر فرهادی قصه‌های این فیلم را آماده كرده بود و طرح او تصویب شده بود و چون ایشان درگیر كار شد، من قرار شد كه به جای او كار كنم.
وی ادامه داد: من افسوس می‌خورم كه از این موضوع می‌توانستیم یك «ده فرمان» بسازیم، چون قرار بود این موضوع 14 قصه داشته باشد و ما می‌توانستیم «ده فرمان» خودمان را از این قصه‌ها بیرون بكشیم و به ماورای ذهن و باورمان بپردازیم كه متأسفانه میسر نشد و در حد دو فیلم ماند و من همین جا امیدوارم كه ادامه پیدا كند.
در ادامه «رسول صدرعاملی» در پاسخ به این سوال كه چرا تولید فیلم‌های دیگری با این مضامین متوقف شده است، گفت: بر اساس موضوع زیارت، 9 قصه در طول 3 سال نوشته شد كه تحقیق و پژوهش فراوان داشت. همه تلاش ما این بود كه روح حاكم به فیلم باتوجه به خطراتی كه این نوع فیلمسازی و لحن را تهدید می‌كند، كم شود. در فیلمی كه كوچك‌ترین اشتباهی آن را به ورطه خرافه‌گویی می‌اندازد و ممكن است كه با اشتباه اندكی به ورطه تقابل بیافتی، این فیلم می‌خواهد به ذهن و روح و روان آدم‌ها وارد شود و ببیند كه در چنین شرایطی چه اتفاقی برای آنها می‌افتد.
صدرعاملی درباره قرابت مضمون این فیلم با عقاید شخصی‌اش گفت: حتما این موضوع به افكارم نزدیك بوده كه به سراغش رفته‌ام. فیلم‌های من در جشنواره‌های مختلف جهانی شركت كرده‌اند و هم از دایره امر به معروف و نهی از منكر جایزه گرفتند. به نظرم ما دو نوع سینما داریم كه یكی تجربی و ساختارشكن است و باعث می‌شود كه سینمای حرفه‌ای فضایی بازتر داشته باشد و دیگر، فیلمی كه فقط برای نمایش عرضه می‌شود.
وی درمورد بحث زائر و زیارت در این فیلم گفت: بحث این فیلم، ساختاری است كه برخلاف نمونه‌های مشابهش، می‌خواهد ایمان در بافت و تمام لحظاتش باشد. این كارگردان در ارتباط با سفارشی بودن این فیلم هم اظهار كرد: این فیلم اصلا سفارشی نیست، البته درست است كه برای ساخت آن سفارش گرفته‌ایم، اما به هیچ عنوان فیلمی سفارشی نساخته‌ایم.
وی به سختی‌های فیلمبرداری این فیلم اشاره كرد و گفت: به یاد دارم روز اول فیلمبرداری ما اول ماه رمضان بود و كارمان شب عید فطر به پایان رسید. هفتاد درصد فیلمبرداری ما برخلاف فیلم «شب»، در روز اتفاق می‌افتاد و ما وقتی در حرم كار می‌كردیم، همه روی كار ما حساسیت داشتند و كنجكاو بودند. كارگردان «هرشب تنهایی» در پاسخ به سوالی كه مبنی بر ضعیف بودن فیلمنامه‌ی این فیلم مطرح شد نیز اظهار كرد: از ابتدای این پروژه با تمام اعضای گروه عهد بستیم كه در طول كار برخی اصول را به طور جدی رعایت كنیم و من اكنون فكر می‌كنم كه نتیجه‌ی این مساله به خوبی در فیلم دیده می‌شود، فقط مخاطب باید كمی حوصله داشته باشد و با حوصله به تماشای فیلم بنشیند. من فكر می كنم كار یك روزنامه‌نگار و منتقد نیز مانند كار ما نیازمند كمی صبر ولطافت است. لذا توصیه می‌كنم كه ابتدا فیلم را با حوصله ببینید و بعد اینگونه قضاوت كنید.
وی افزود: وقتی كار ما به پایان رسید، تمام خدامین و آدم‌هایی كه در آستانه قدس رضوی بودند، از سینماگران ایران حلالیت طلبیدند كه پیش‌از این طور دیگری در مورد آنها فكر می‌كردند.
صدرعاملی در مورد سفارشی بودن این فیلم گفت: ساخت این فیلم سفارش شده است اما ما آن را سفارشی نساختیم. باید برای دیدن این فیلم كمی آرامش و متانت و صبوری داشت. تمام عوامل این فیلم با هم عهد بستند تا این فیلم به خوبی ساخته شود.
وی درباره حضور «حامد بهداد» در این فیلم گفت: من با تعریفی كه از «حامد بهداد» دارم، معتقدم آن بخش اصلی كه شامل بازیگری، شوق و تلاش‌های اوست، دیده نشده و بخش عمده بازیگری او پنهان مانده است.
وی در انتهای سخنانش درباره نداشتن قصه مشخصی در این فیلم گفت: سینما هرگز نمی‌تواند بدون قصه باشد اما روایت ما از قصه متفاوت است. قصه این فیلم ملودرام و جذاب است و من هرگز مخالف سینمای قصه‌پرداز نیستم.
فیلمنامه‌نویس این اثر سینمایی نیز در انتها گفت: ما هرگز برای ساخت این دو فیلم قصه، كم نداشتیم، من همیشه در نگارش فیلم‌نامه‌هایم ابتدا بسیار باز و راحت می‌نویسم و همه چیز را می‌بینم و بعد با همفكری كارگردان و فیلمبردار و دیگر عوامل فیلم شروع به كوتاه كردن فیلمنامه می‌كنم.
وی ادامه داد: در ابتدا قرار بود این اثر سریالی چهارده قسمتی بین 45 تا 50 دقیقه باشد كه با مشورت شورای صداوسیما به این نتیجه رسیدیم كه قصه‌ها برای فیلم سینمایی مناسب هستند. ما آنقدر قصه كم نداشتیم كه داستان را كش بدهیم. حتی برای فیلم سینمایی «شب» نیز خواستیم بخش‌هایی از كار را كوتاه كنیم.
