جنبش لندآرت

(هنر زمینی )

هنر لند آرت1 یا هنر زمینی2 جنبشی است که هنرمندان این سبك(که اکثرا آمریکایی بودند) برای تولید اثر هنری از مصالح طبیعی و ارگانیك و آلی مانند چوب و سنگ و برگ و فلز و... استفاده كرده و اغلب اثر هنری را در فضای بكر و به دور از تمدن و تكنولوژی اجرا می کردند . در این نوشتار با مهمترین ویژگی های این هنر آشنا خواهید شد.

در هنر لند آرت، پروژه ها اغلب موقتی است و با گذشت زمان در معرض فرسایش عناصر طبیعی ،از بین رفته یا تغییر می كند و آرتیست از راه عكس پروژه را ماندگاری می بخشد. برخلاف آثار هنری قبل، پروژه های لند آرت در سایت(فضای اجرا شده) مشخص خود، غیر قابل جابجایی بودند. در این هنر تاکید بر سادگی فرم و تمرکز بر روی متریال و حس و مفهوم است .

اما پیش از ورود به بحث طرح یک نکته اساسی و پاسخ به آن ضروری است:

با توجه به آنکه اغلب پروژه های هنرزمینی گران قیمت بودند و به كمك وام های بنیادهای خصوصی و حمایت های ایشان برپا می شدند ، آیا صرف این همه هزینه برای تولید پدیداری موقت و بدون كاربرد و اتلاف منابع، آن هم در این عصر ، عقلانی بود ؟

در پاسخ می باید چند نکته اساسی را در دورانی که این هنر شکوفا شد مد نظر داشت:

اول اینکه این هنر به منزله قیامی در برابر هنر كالایی و تبلیغاتی صِرف و زیبایی شناسی مصنوعی و بَزَكوار اواخر دهه 1960 بود.

دوم این جنبش در واقع تظاهرات اعتراض آمیزی بود علیه استثمار انسان و منابع طبیعی ، علیه شتاب گرفتن ساختن های سریع و ویران كردن های سریع( كه از ویژگی های شهر قرن بیست است).

به همین دلیل می توان صرف هزینه های گزاف برای لند آرت را با اهداف این جنبش- که همانا یک جنبش اعتراضی بر ضد مصرف گرایی و تخریب و اسراف منابع جهانی بود- توجیه کرد. در واقع قصد هنرمندان این جنبش به هیچ عنوان اجرای هنر فاخر نبود، بلکه برعکس در جهت نقد زندگی تجملاتی، استثمار انسانی و جامعه صنعتی بود و ایشان به دنبال نشان دادن و بازنمود تخریب، عدم ماندگاری و گذرا بودن زندگی انسانی بودند.

به همین دلیل برای اجرا و نمایش آثار خود، نه گالری بلکه محیط های بکر طبیعی را انتخاب می کردند و نه تنها به دنبال اجرای اثری "یونیک" (منحصر به فرد) نبودند ، بلکه حتی به دنبال فروش اثر (یعنی صرفه اقتصادی) و جابه جایی اثر(برای نمایش و معروفیت جهانی) نیز نبودند. به همین دلیل در دل طبیعت و با متریال های صرفا اورگانیک و طبیعی به تولید اثر می پرداختند.

با ركود اقتصادی ناگهانی در اواسط دهه 1970 لند آرتیست ها نیز حامیان پولدار خود را از دست دادند. مرگ اسمیت سون نیز به عنوان مهره اصلی این هنر در سال 1973 به كم رنگ شدن آن سرعت بخشید. ولی درهر حال هنوز هنرمندانی همچون مایكل هیزر 3 و جیمز تارل 4 در نقاط مختلف به تلاش خود ادامه می دهند.

هنر زمینی متأثر از هنرمینیمال و كانسپچوال بود. هم چنین تاثیر گرفته از جنبش های مدرنی هم چون كوبیسم و با هنر آرته پوورا و هنرمحیط زیستی و هنر بسته بندی نیز مشابهت داشته است.

لند آرتیست های معروف:

مهم ترین هنرمند این سبک رابرت اسمیت سون بود. از دیگر هنرمندان می توان به نانسی هالت ⁵ همسر اسمیت سون ، آلیس ایكوك ⁶ ، والتر د ماریا ⁷، مایكل هیزر ، آلن سونفیست ⁸ ، جیمز تارل ،كارل آندره ⁹، کاسوت ¹⁰ نیز اشاره کرد.

* دانشجوی کارشناسی ارشد گرافیک دانشگاه تهران

پی نوشت:

[1] Land art

2 Earth art

3 Michael Heizer

4 James Turrell

5 Nancy Holt

6 Alice Aycock

7 walter de maria

8 Alen sonfist

9 Carl Andre

10 Kosuth