هنر معاصر ایرانی

بهنام کامرانی گفت: ما تا اندازه‌ای از هنر مدرن ایرانی فاصله گرفته‌ایم. من موضوع هنر مدرن و هنر معاصر را از یکدیگر جدا می‌کنم. هنر مدرن راهکارهایی را پیشنهاد می‌کند که بسیاری از آن‌ها مبتنی بر فرم و مۆلفه‌های پلاستیک نقاشی یا مجسه‌سازی است. اما قسمتی از آن به مۆلفه‌های قومی برمی‌گردد که شاید نقدهایی که اکنون نوشته می‌شوند، بیشتر به این مسئله توجه دارد. برای مثال وقتی هنر مدرنیست‌های ژاپنی را با مدرنیست‌های اروپایی مقایسه کنیم، مۆلفه‌های قومی آن‌ها قابل مشاهده است.

وی ادامه داد: اگر با جرأت بگوییم هنر مدرن ایرانی داریم، یک علامت تعجب در آخر این جمله نیاز است. به این دلیل که ما در جریان بسیاری از مۆلفه‌های مدرنیسم نبودیم. اما اگر با تسامح بگوییم هنر مدرن ایرانی، آن‌گاه می‌توانیم بگوییم که یکی از ویژگی‌های هنر مدرن ایرانی، ویژگی‌ مهمی است که کمتر به سمت‌وسوی اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها گرایش پیدا کرده است و همواره هنر مدرن ایران، جهتی شاعرانه، محتواگرایانه و طبیعت نگاهانه داشته است.

این کارشناس هنری با اشاره به این که ما هم در هنر سنتی،‌ هم در هنر مدرن و همچنین در هنر معاصر پتانسیل لازم را داریم گفت: به نظر من آن‌هایی که فقط می‌خواهند هنر ما را به سمت هنر سنتی سوق دهند،‌ قصد دارند ما را از جریانات روز دنیا عقب نگه دارند. ما هم در هنر سنتی پتانسیل داریم، هم در هنر مدرن و هم در هنر معاصر.

هر یک باید در جای خود آموزش داده شود و اهمیتش کشف شود. همچنین مقالات و پژوهش‌های دامنه‌داری در موردش انجام شود.

این نقاش تصریح کرد: نمی‌توان یک سری جریانات، سبک‌ها و نقاشی‌ها را در یک جمله خلاصه کرد. اما جهت کلی که جهانی‌بودن مدرنیسم در خود محفوظ داشته است،‌ جهتی رو به پالایش فرم و ارجاع به مولفه‌هایی که نقاشی و مجمسه‌سازی بر پایه‌اش قرار گرفته است، بود.

کامرانی افزود: مدرنیست‌ها سعی می‌کردند هر گونه محتوایی را حذف کنند و به کشف فضا، رنگ و مسائلی که مربوط به رسانه‌های هنری نقاشی و مجسمه‌سازی است، بپردازند. این جریان باعث شد که بسیاری از موزه‌ها، مانند موزه هنر مدرن نیویورک، طبقه‌بندی خود را براساس پیشرفت فرم انجام دهند و نقدهایی که نوشته می‌شود بر این پایه است. در حالی که در مواردی اشتباه بوده و اصولا جریان‌های دیگر و همچنین هنرمندان فیگوراتیوی در کنار جریان پیشرفت فرم داریم که مۆلفه‌هایشان را براساس فرم تنظیم نمی‌کردند.

این نقاش با اشاره به نقدهایی کمی که راجع‌به هنر مدرن ایرانی نوشته می‌شود، گفت: اگر هنر مدرن ایرانی نتوانسته خود را به جهان بشناساند، به دلیل نوشته‌ها، مقالات و نقدهای کمی بود که ارائه شده است، در حالی که با توجه به مطالعاتی که روی هنر کشورهای شرقی داشتم،‌ هنر مدرن ایرانی از هنر شرق چیزی کم ندارد و حتی در برخی موارد می‌تواند یک سر‌وگردن بالاتر از آن باشد.

کنفرانس‌های مهمی در سراسر جهان راجع‌ به هنر مدرن ایران برگزار می‌شود که نشان دهنده این است که هنر جهان نیز به تازگی به هنر ایرانی توجه می‌کند.به عنوان مثال، امسال در مجمع آسیایی هنر نیویورک، کنفرانس‌ها و نمایشگاه‌های مهمی راجع‌ به هنر مدرن ایرانی برگزار شده است.

کامرانی در پایان سخنانش گفت: فکر می‌کنم جای نمایشگاه‌های پژوهشی که می‌تواند روی هنر مدرن، هنر معاصر و حتی هنر سنتی ما برگزار شود، خالی است. در حالی که موزه هنرهای معاصر در سال‌های اخیر در این زمینه تلاش‌های زیادی داشته است و امیدوارم به این مسأله توجه بیشتری شود.

منبع:

ایسنا