سینمای كودك متولی ندارد
تنها برگزاری جشنواره‌ی كودك اهمیت دارد و نجات سینمای كودك، حمایت دولت از این سینماست و اگر چند سالن به این نوع سینما اختصاص داده شود، اوضاع این ژانر به مراتب بهتر خواهد شد.
این كارگردان سینما در گفت‌وگویی با ایسنا، در ارزیابی‌اش از وضعیت فعلی سینمای كودك گفت: در حال حاضر، تهیه‌كنندگان تمایل چندانی به حمایت از سینمای كودك ندارند و فقط برای برخی كارهای فانتزی كه بدانند توان بازگشت سرمایه را دارد، اقدام می‌كنند. در آن زمانی هم كه سینمای كودك موفقی داشتیم، كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان فعال بود و نه تنها تولیداتی خوب داشت بلكه حتی چندین فیلمساز موفق این ژانر را به همكاری دعوت كرده بود تا آنها در طول سال چندین فیلم كودك بسازند.
او درادامه به حمایت سینماداران اشاره كرد و افزود: در آن زمان كه سینمای كودك موفق بود، چندین سینما به حمایت از این فیلم‌ها می‌پرداختند. اما اكنون به نظر می‌رسد كه سینما در دست نوعی مافیا قرار دارد و عده‌ای سعی دارند اكران را به فیلم بی‌بو و خاصیت و پر از لودگی اختصاص دهند. درچنین شرایطی، شاید تنها سینمایی كه نابود می‌شود هم همین سینمای كودك باشد.
معصومی در بخش دیگری از این گفت‌وگو به جشنواره‌ی كودك اشاره كرد و درباره‌ی تغییر زمان برگزاری آن عنوان كرد: فكر می‌كنم شرایط این جشنواره به گونه‌ای است كه تنها برگزاری آن اهمیت دارد، برای این منظور هم مجموعه‌ای از فیلم‌هایی كه به نوعی به كودكان ربط دارند جمع‌آوری می‌شود تا جشنواره‌ی كودك داشته باشیم اما در واقع هیچ‌گونه برنامه‌ریزی خاصی برای سینما صورت نمی‌گیرد و به عبارتی می‌توان گفت كه سینمای كودك هیچ متولی و حمایت‌كننده‌ای ندارد.
او ادامه داد: حتی كانون پرورش فكری هم دیگر تولیدات چندانی دراین زمینه ندارد و در موارد محدودی هم كه به تولید می‌پردازد، بیشتر سعی می‌كند تا ویژگی‌هایی را در نظر بگیرد كه براساس آن فیلم بتواند با مخاطبان خارجی ارتباط برقرار كند، لذا گویی كه كانون هم به‌دنبال سینمای كشورهای دیگر است و موضوعاتی را دردستور كار قرار می‌دهد كه در آنها جواب بدهد.
معصومی در عین حال اظهار كرد: فكر می‌كنم كه لازم است متولیان و مسوولان وزارت ارشاد حداقل 4 یا 5 سینما را به فیلم‌های كودك اختصاص دهند تا مخاطبان این سینما به مرور زمان بدانند كه برخی سینماها پایگاه فیلم كودك است.
او در ادامه با تاكید بر نقش موثر حمایت‌های دولت در رشد مجدد سینمای كودك ، عنوان كرد: شاید تنها راه نجات سینمای كودك در گرو حمایت‌های دولت باشد، اگر دولت 90 درصد از هزینه‌ی ساخت این فیلم‌ها را تقبل كند و سالن‌هایی خاص را نیز به این عرصه اختصاص دهد، آنگاه وضعیت سینمای كودك به مراتب بهتر خواهد شد.
كارگردان «رسم عاشق‌كشی» درادامه‌ی این گفت‌وگو اظهار كرد: البته هیچ اشكالی ندارد كه برخی فیلم‌های فانتزی هم چاشنی سایر فیلم‌ها شوند و موجب سینمای كودك شوند، اما در مجموع فكر می‌كنم كه چوبی كه لای چرخ سینمای كودك گذاشته شده از جانب تهیه‌كنندگان است، چرا كه این قشر منافع مالی خود را به خطر نمی‌اندازد. در واقع می‌توان گفت كه تنها نهاد موفقی كه دراین زمینه فعال است، كانون پرورش فكری است كه سیاست‌های آن هم با تغییر مدیریت دچار تحول می‌شود و به نوعی سلیقه‌ای است. به‌عنوام مثال در دوره‌ای از مدیریت این مركز، سینمای كودك بهترین وضعیت را داشت و فیلمسازانی مانند كیارستمی به ساخت این فیلم‌ها روی آوردند، اما اكنون به نظر می‌رسد كه رابطه برضابطه مقدم است و من فكر می‌كنم، اولویت یافتن روابط مساله‌ای است كه به سینما ضربه سختی وارد می‌كند.
معصومی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به مطلبی كه مبنی بر فروش نسبتا موفق فیلم‌های كودك در سینما آزادی مطرح شده بود، گفت: فروش موفق سینما آزادی در نهایت مربوط به یك سالن می‌شود، اما باتوجه به هزینه‌های بالای ساخت فیلم، یك سالن نمی‌تواند جوابگوی این سینما باشد و برای حمایت از افرادی كه دراین حوزه كار می‌كنند، بهترین راه حمایت دولتی است. اما متاسفانه به نظر می‌رسد كه مسوولان ما هیچ دغدغه‌ای دراین باره ندارند.
او ادامه داد: در ادبیات هم ژانری به‌نام ادبیات كودك داریم و این مساله گویای آن است كه در آن بخش چنین دغدغه‌ای وجود دارد، اما در سینما، این ژانر هرگاه مدیری علاقه‌مند وارد شده، جان گرفته و پس از رفتن او مجددا بی سروسامان و به‌نوعی مانند یك گورستان شده است.
معصومی هم‌چنین عنوان كرد: در بنیاد سینمایی فارابی بخشی به سینمای معناگرا اختصاص یافته كه به شخصه فكر نمی‌كنم این بخش كاربرد چندانی داشته باشد، اما اگر در این بنیاد بخشی هم به سینمای كودك اختصاص یابد، اوضاع سینمای كودك بهبود می‌یابد. به هرحال سینمای كودك راه و روش زندگی را به كودكان می‌آموزد و علاوه بر تحریك قوه تخیل و رویاپردازی آنها، تاثیرات متعددی بر روی آنها دارد. لذا لازم است كه در بخش فرهنگی فارابی قسمتی هم به سینمای كودك اختصاص یابد.
او در ادامه اولویت یافتن ضابطه بر رابطه را از دیگر اقدامات مفید در راستای بهبود سینمای كودك دانست و گفت: اگر این اتفاق صورت گیرد، ما در طول سال حداقل 7 تا 8 فیلم كودك خواهیم داشت و در جشنواره‌ی كودك هم می‌توانیم با بهره‌بری از این فیلم‌ها، جشنواره‌ای خوب و پویا داشته باشیم.
این كارگردان هم‌چنین عنوان كرد: سینمای ما با فیلم‌های كودكی مانند «دونده» و «خانه دوست كجاست؟» به دنیا شناسانده شد، یعنی در واقع در ابتدا موضوعات كودك بود كه مخاطبان جهان سینمای ایران جذابیت داشت. در حال حاضر هم در فرانسه فیلم «خانه دوست كجاست؟» در مدارس و مقاطع مختلف تحصیلی تدریس می‌شود، یا «دونده» هنوز هم در دنیا نمایش دارد و جزء شاهكارهای سینمای كودك ایران است. حتی فیلم‌های دیگری هم داریم كه به مراتب بهتر از اینها بوده‌اند. كما این‌كه خود بنده و عده‌ای از دوستان دیگر در قالب مجموعه‌ای به‌نام «كودكان سرزمین ایران» دست به ساخت فیلم‌هایی درباره‌ی كودكان ایران زدیم كه هم خود من و هم بچه‌ها آن را بسیار دوست داشتیم و یا حتی در زمینه‌ی فیلم كوتاه هم آثار خوبی دراین حوزه وجود دارد.
او درادامه به نقش رسانه‌ی ملی اشاره كرد و به ایسنا گفت: تلویزیون هم پس از «قصه‌های مجید» دیگر هیچ‌گاه به‌طور جدی به فیلم‌های كودكان و نوجوان نپرداخت، حال آنكه تلویزیون دیگر دغدغه‌ای بابت فروش ندارد. گاه می‌گویند كه تلویزیون یك دانشگاه است، حال اگر كاركرد این رسانه را در یك مدرسه هم بدانیم تلویزیون موظف است به آموزش بپردازد. اگر تلویزیون دست به تولید و نمایش فیلم‌های كودك بزند علاوه بر كودكان، بزرگسالان نیز به تماشای آن خواهند نشست، اما در رسانه‌ی ملی هزار نوع برنامه نامناسب ساخته می‌شود و حتی یك فیلم كودك تولید نمی‌شود و گویی تلویزیون از آموزش صحیح كودكان هراس دارد.
معصومی در بخش پایانی صحبت‌هایش هم به ذكر توضیحاتی درباره‌ی فعالیت‌های فعلی خود پرداخت و گفت: برای تلویزیون در حال ساخت مجموعه‌ای درباره‌ی نوجوانان هستم و فكر می‌كنم كار تازه‌ای است. در زمینه‌ی سینما هم چندین فیلمنامه خوب كودكان دارم اما اغلب موضوعات آنها اجتماعی است، اما از آنجا كه دراین نوع سینما نمی‌توان از بازیگران مطرح و چهره استفاده كرد و اغلب بازیگر اصلی فیلم یك كودك است، تهیه‌كنندگان رغبت چندانی به ساخت آنها نشان نمی‌دهند. در واقع هیچ كس توجه چندانی به سینمای كودك ندارد و حتی مطبوعات هم تنها در زمان برگزاری جشنواره‌ی كودك به این موضوع می‌پردازند.
تهیه و تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی
