منافع حج از منظر علامه طباطبایی(ره)
مرحوم علامه طباطبایى در توضیح منافع حج چنین مىنگارند:
«منافع دو گونه است: دنیوى و اُخروى.
منافع دنیوى عبارت است از آنچه سرمایه تعالى حیات اجتماعى انسان باشد و زندگى را رونق دهد و حوائج گوناگون را برآورده سازد و كاستىهاى مختلف در زمینه تجارت، سیاست، ولایت، مدیریت، و آداب و رسوم و سنتها و عادات و همكاری‌هاى مختلف و همیارى اجتماعى و نظایر آن را جبران كند.
هر گاه گروهها و اجتماعاتى از مناطق مختلف زمین، با نژادها و رنگ‌ها و با آداب گوناگون كه دارند، گرد آیند و یكدیگر را بازشناسند در حالى كه همه بر یك سخن، كه سخن حق است، متفقاند و پروردگار یگانه را بپرستند و به سوى یك قبله رو كنند، این وحدت روحانى، آنان را به اتحاد ظاهرى نیز فرا مىخواند و همانگونه كه گفتارشان یكى است عملشان را نیز همگون ساخته و از صمیم جان به تبادل امكانات و همیارى در حلّ مشكلات خود خواهند پرداخت و از آنچه در توان دارند در تعاون به یكدیگر بهره خواهند گرفت بدینسان هر جامعه كوچكى به جامعهاى بزرگ تبدیل مىشود و گروهها به یكدیگر مىپیوندند و تودهاى عظیم تشكیل داده و نیرو و توان و امكانات خود را بر یكدیگر مىافزایند، بدانگونه كه كوههاى سر به فلك كشیده در برابر آن تاب مقاومت نخواهند داشت و هیچ قدرت اهریمنى بر آنها فائق نخواهد آمد و بدیهى است كه هیچ عاملى چون اتحاد و همبستگى، براى حل مشكلات كارآیى ندارد و دستیابى به وحدت و همبستگى جز از طریق تفاهم میسر نیست و براى تفاهم هیچ چیز مانند دین و ایمان نقش نخواهد داشت.
اما منافع اُخروى؛ عبارت است از تقرّب به خدا و به آنچه عبودیت انسان را در قالب گفتار و عمل متبلور مىسازد. اعمال و مناسك حج در بردارنده انواع عبادات است؛ چون توجه به خدا و ترك لذائذ مادى و مشاغل زندگى و پیمایش طریق عبودیت با تحمل سختىها و طواف خانه خدا و نماز و قربانى و انفاق و روزه و امثال آنها ... .
عمل حج با اركان و اجزایى كه دارد، نمودار كاملى است از آنچه ابراهیم خلیل (علیهالسلام) در مراحل توحید و نفى شرك و اخلاص بندگى . بدین ترتیب تأسى به حضرت ابراهیم (علیه السلام) و آمدن مردم به زیارت خانه خدا این منافع اُخروى و دنیوى را در بَردارد و چون این منافع را دریافتند بدان چنگ خواهند زد، زیرا انسان بدینگونه سرشته شده كه خیر و منفعت خود را دوست بدارد و در طلب آن باشد.»
منبع:
برگرفته از تفسیر المیزان، ج 14، صص 406 ـ 405 .
