احمد رسول‌زاده و ناگفته‌هایش از دوبله
«این روزها مستند برایم جذابیت بیشتری دارد»
«تهمت بسته بودن درهای دوبله از ما برداشته شد»
«احمد رسول‌زاده هستم؛ از گویندگان قدیمی، بسیار قدیمی. تقریبا نیم‌قرن پیش كار دوبله را آغاز كردم و از پیشقدمان این حرفه بوده و سال‌های سال در این عرصه فعالیت كرده‌ام.»
این پیشكسوت دوبله كه در جشنواره‌ی شانزدهم تولیدات رادیویی و تلویزیونی مراكز استان‌ها مورد تجلیل قرار گرفت، درباره‌ی عرصه‌ی دوبله گفت: در انواع و اقسام فیلم‌ها هم گویندگی و هم مدیر دوبلاژی و تنظیم دیالوگ آنونس فیلم هم گفته‌ام در تمام شاخصه‌های مربوط به دوبلاژ تجربه‌اندوزی كرده‌ام.
گوینده‌ی نقش آنتونی كویین درباره‌ی كمتر فعالیت‌كردن خود در عرصه‌ی دوبله در سال‌های اخیر گفت: فیلم‌های بزرگی مثل «بن هور» و «پدر خوانده» را دوبله كرده‌ام، ولی در این دو دهه‌ی اخیر به فیلم‌های مستند گرایش پیدا مستند خارجی كه درباره‌ی طبیعت است، برایم جذابیت فراوانی دارد. در كنار فیلم‌های مستند، برای گویندگی در فیلم‌های سینمایی دعوت می‌شوم و در آن‌ها حضور می‌یابم.
وی در حاشیه‌ی جشنواره شیراز درباره‌ی فعالیت‌های خودبا اشاره به گویندگی كمتر صداپیشگان قدیمی در حال حاضر اظهار كرد: برخی این دوبلورها فوت كرده‌اند، بقیه هم هنوز كار می‌كنند به هرحال كم‌وبیش آن‌ها هم در برنامه‌ها گویندگی می‌كنند. ممكن است كم‌كاری شود، با این‌حال غرض خاصی نیست كه قدیمی‌ها در این حرفه باشند یا نباشند.
****
احمد رسول‌زاده همچنین معتقد است: اكنون فرصت كافی در اختیار نداریم تا متن‌ها را بخوانیم و مرور كنیم.
به گزارش ایسنااین پیشكسوت دوبله كه از سال 1332 وارد عرصه ی دوبله شده است، با اشاره به شرایط دوبله در حال حاضر اظهار كرد: قبلاً فرصت لازم برای تنظیم دیالوگ‌ها وجود داشت ولی اكنون فرصت كافی برای كار كردن روی آن‌ها را در اختیار نداریم.
دوبله نوعی بازیگریست.
گویندگی هنرپیشگان ایرانی به جای خودشان یا انتخاب دوبلور
این پیشكسوت دوبله اضافه كرد: یك بحث اساسی مطرح می‌شود كه گویندگان چه نقشی در سریال‌های ایرانی دارند. یك اشتباه كلی در این زمینه وجود دارد كه برخی فكر می‌كنند ما باید روی فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی صحبت كنیم. در صورتی كه« بایدی» وجود ندارد، چون كار ما دوبله‌ی فیلم‌های خارجی بوده است. به همین دلیل به آن «دوبله» می‌گویند.
وی در ادامه اظهار كرد: برخی نیز می‌گویند كه چرا برخی فیلم‌های ایرانی دوبله شده است. در صورتی كه ما به دنبال دوبله‌ی فیلم‌های ایرانی نرفته‌ایم بلكه سازندگان این آثار از ما خواستار دوبله‌ی فیلم های خود شده‌اند.
رسول‌زاده گفت: صدای بازیگرباید پخش شود. یعنی یا سرصحنه ضبط شود یا اگر فیلم یا سریال قرار است دوبله شود، او خود پشت میكروفن دوبله قرار گیرد و گویندگی كند.
تهمت بسته بودن درهای دوبله از ما برداشته شد
وی افزود:معمولاً حدود 40 تن از آن‌ها ثبت نام می‌شوند و آموزش می‌بینند و در نهایت حدود شش تن گزینش شدند. الان حدود 40 گوینده جدید در دوبله كار می‌كنند، برخی از آن‌ها مستعد و از صدای خوبی برخوردار هستند. در هر حال خوشحالم كه این تهمت از ما برداشته شد.
رسول‌زاده در زمینه‌ی آموزش دوبلورهای جدید اظهار كرد: آن‌ها به شیوه‌ی سنتی آموزش می‌بینند بدین‌صورت كه در استودیو می‌نشینند و نگاه می‌كنند و كم‌كم می‌آموزند. البته كلاس‌های آموزشی هم برای آن‌ها برگزار می‌شود. و روی فیلم‌هایی كه قرار نیست پخش شود، تمرین می‌كنند و مانند دوبله‌ی واقعی برای گویندگی دعوت می شوند.
زیرنویس یا دوبله
وی اضافه كرد: زیرنویس در دوبله در ایران جوابگو نبوده است، چون رفت و برگشت میان خواندن و دیدن تصویر موجب ایجاد اختلال در برقراری ارتباط با فیلم می شود.از سوی دیگر اكنون دوبله به جایگاه خود در ایران رسیده است چراكه بهترین روش فهم یك فیلم است.
دوبلور آنتونی كوئین تصریح كرد: دوبله‌ی حساب شده با استفاده از یك مدیر دوبلاژ باسواد و گویندگان خوب می تواند راهگشا باشد. بدین ترتیب كه برای یك دوبله‌ی خوب، باید صداها را متناسب با نقش‌ها انتخاب كرد و در كنار هم چید. در حقیقت مدیر دوبلاژ یك كارگردانی در محدوده‌ای كوچك است.
كیفیت دوبله ی كشورهای دیگر
به گفته‌ی رسول‌زاده نخستین بار دوبله در فرانسه انجام شد.
مراحل دوبله
رسول‌زاده در پاسخ به این پرسش كه آیا اتفاق افتاده است كه پس از خواندن متن و دیدن فیلم به این نتیجه برسید كه ترجمه قوت لازم را ندارد، تصریح كرد: كمتر،این اتفاق افتاده است.
تبدیل اصطلاحات زبان دیگر به اصطلاحات زبان فارسی
حفظ جایگاه مهم است نه رسیدن به آن
ضرورت آشنایی مدیر دوبلاژ به زبان های خارجی
تفاوت مدیر دوبلاژی در گذشته و حال
وی درباره‌ی رد پیشنهاد دوبله‌ی یك فیلم پس از دیدن آن گفت: این كار را نكرده‌ام ولی فیلم خوب، به دوبله ارزش می‌بخشد یا دست كم دوبله چیزی از آن كم نمی‌كند.
دوبله به شیوه‌ی «اینكاسترو»
انتخاب گویندگان
آیا تابه حال صدایی شبیه یك هنرپیشه را برای صحبت به جای او انتخاب كرده اید؟
بازنویس دیالوگ ها كیست؟
رسول‌زاده درباره‌ی علت انتخاب كاغذ كاهی برای نوشتن دیالوگ‌ها روی آن اظهار كرد: این كاغذ بازتاب نور به چشم گوینده را كاهش می‌دهد بنابراین دوبلورها راحت‌تر می‌توانند از روی آن بخوانند.
این چهره ماندگار دوبله در بخش دیگری از صحبت‌های خود در زمینه‌ی دوبله‌ی هم‌زمان فیلم‌ها گفت: در این نوع دوبله، هنگام نمایش فیلم، یك زن، جای تمام زن‌ها و حتی پسربچه‌ها و یك مرد به جای تمامی نقش‌های مرد صحبت می‌كند.
رابطه‌ی مدیر دوبلاژ و صدا بردار
این پیشكسوت دوبله اضافه كرد: صدابردار باید به كار خود اشراف داشته باشد، مدیر دوبلاژ هم باید با صدابردار تعامل داشته باشد و درباره‌ی چگونگی انعكاس صداها با او صحبت كند. البته اخیراً برخی صداهایی مثل صدای تلفن را می‌سازند. در كل كار صدابرداری بسیا مهم است.
تفاوت‌های دوبله از روی پرده و از طریق تلویزیون
وی درباره‌ی تفاوت‌های دوبله از روی پرده و از طریق تلویزیون گفت: اگر الان دوبلورهایی داریم كه كار خود را خوب بلد هستند، كسانی هستند كه فیلم ها را از روی پرده بزرگ دوبله كرده‌اند. البته استفاده از پرده برای دوبله تأثیرات دیگری هم دارد.رسول زاده در پایان با اشاره به نمایش فیلم از تلویزیون برای دوبله‌ی آن اظهار كرد:به علت كوچك بودن صفحه ی تلویزیون نسبت به پرده باید هنگام دوبله دقت زیادی كرد كه جمله فردی كی شروع و چه زمانی تمام می‌شود ،در نتیجه كار مشكل‌تر می‌شود.
