تبیان، دستیار زندگی
در این طرح درس دانش آموزان با چند فعالیت درباره زیری و بمی و عوامل موثر بر آنها تحقیق می کنند. 
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ایجاد صدا

ایجاد صدا

اهداف

دانش آموزان باید بتوانند:

  • مشاهده کنند که اشیاء مرتعش می توانند صدا ایجاد کنند.
  • مشاهده کنند هر چه شیء تندتر ارتعاش کند، صدا یا دانگ زیرتری تولید می کنند.
  • مشاهده کنند هر چه شیء آهسته تر ارتعاش کند، صدا یا دانگ بم تری تولید می کنند.

وسایل لازم

فعالیت 1: 

  • 24 بطری شیشه ای دهانه دار در اندازه های مختلف
  • 4 قاشق فلزی
  • یک کوزه بزرگ آب
  • 4 قیف.

فعالیت 2:

  • 30 خط کش چوبی - یک خط کش برای هر دانش آموز.

فعالیت 3:

  • 4 جعبه کفش
  • 8 قطعه کوچک تخته چند لا
  • دو کیف بزرگ
  • نوار لاستیکی
  • 4 قیچی.

روش تدریس

فعالیت1: بازی با خط کش

دانش آموزان خط کشی را در حالیکه نیمی از طول آن خارج از لبه میز قرار گرفته، نگه می دارند.به آنها بگویید به انتهای خط کش ضربه بزننند و به صدا گوش کنند.

حالا جای خط کش را عوض کنین، طوری که فقط قسمت کمی از آن خارج از لبه میز قرار بگیرد و دوباره به آن ضربه بزنند. سپس همین کار را با طول بیشتری از خط کش که خارج از میز قرار گرفته، انجام دهند.

با عوض کردن جای خط کش چه تغییری در صدا ایجاد می شود؟ اگر قسمت بیشتری از خط کش بیرون از میز قرار بگیرد صدا زیرتر یا بم تر می شود؟ سپس دانش آموزان اطلاعاتی را از آنچه که مشاهده کرده اند، یادداشت کنند.

فعالیت 2: لوله های صوتی

دانش آموزان تعیین می کنند که چطور ارتفاع ستون هوا روی زیر و بمی صدا تاثیر می گذارد. دانش آموزان گروهی کار می کنند، مقدار معین و متفاوتی آب در هر بطری می ریزند، روی بطری ها برچسب های A، B، C، D، E و F می زنند.سپس به آهستگی با قاشق فلزی به هر بطری ضربه می زنند تا اختلاف زیر و بمی تولید شده را معین کنند.

سپس دانش آموزان اطلاعات را روی یک جدول یادداشت می کنند تا معلوم شود صدای کدام بطری از همه بم تر یا زیرتر است.

فعالیت3: لاستیک و گیتار

به هر دانش آموز وسایل مورد نیاز برای درست کردن گیتارنوار لاستیکی را بدهید. دانش آموزان با قیچی سوراخی در وسط جعبه کفش ایجاد می کنند. سپس چند نوار لاستیکی با طول و ضخامت مختلف بالای جعبه بمی بندند به طوری که بین هر دو نوار 2.5 سانتی متر فاصله باشد.

دانش آموزان، نوارهای لاستیکی را می کشند و رها می کنند تا صدای ارتعاش را پیدا کنند. سپس از آنها بخواهید دو قطعه چوب در حدود 1 سانتی مترمربع به پهنای جعبه به آن اضافه کنند. به این چوب ها، پل می گوییم. این سوال ها را مطرح کنید: وقتی نوارهای بدون پل را می لرزانیم چه اتفاقی می افتد؟ نتهای ایجاد شده از نوارهای شل تر،زیرتر هستند یا بم تر؟ دانش آموزان اطلاعات را یادداشت خواهند کرد.

مترجم: فاطمه وفایی