زندان مرغ اندیشه
تفكر كردن شرایط روحی مناسب می‌خواهد. هنگامی كه انسان احساس افسردگی می كند و گمان می‌كند تمام غم دنیا در دل او جای گرفته است، مغز در زندان تنگ غم و غصه گرفتار می‌شود و مرغ اندیشه در میان میله‌های آن محبوس می‌ماند و دیگر فرصت پرواز كردن ندارد. جامعه‌ای كه در آن افراد آرام آرام افسرده می‌شوند، امید به گسترش اندیشیدن هر روز كمرنگ‌تر می‌شود و افكار خوب دیگر زاده نخواهند شد و به گفته دیل كارنگی «فكر خوب معمار و آفریننده است» و در این شرایط خللی ایجاد می‌شود كه فكر خوب نایاب می‌شود و ذهن سازنده كم كم جای خود را به ذهن ناتوان می‌دهد.
امروزه ضروری است كه همگان در مورد این مشكل مهم بشریت بیشتر بدانند و راههای پیشگیری از آن را فراگیرند و كمك كنند تا مرغ اندیشه گرفتار شده در قفس را به سوی آسمان تفكر پرواز دهند.
خلاقیت و اعتماد به نفس انسان زمانی كه چیز جدیدی خلق می‌كند، میان خود و دیگران تفاوتی را می‌بیند و نقش خود را به عنوان یك موجود ارزشمند می‌پذیرد و این مهم به انسان اعتماد به نفس می‌بخشد و در وجود او یك ستون نیرومند پدید می‌آورد كه قادر است شخصیت او را استوار نگه دارد.
اگر فرزندان ما خلاق تربیت نشوند ممكن است شخصیت آنها آسیب‌پذیر شود و چه بسا در برابر مشكلاتی همچون شیشه ، شكسته شوند . آیا در مورد تربیت فرزندان خویش اندیشیده‌ایم؟ و اینكه چگونه آنان را خلاق تربیت كنیم؟ این سوالی است كه همه ی ما باید در جست و جوی یافتن پاسخ آنها بكوشیم.
ابزاری برای اندیشیدن
گاهی شما پیشنهادی را مطرح می‌كنید و فرد مقابل، بدون آنكه در مورد آن فكر كند به قضاوت پرداخته و فوری آن را رد می‌كند.«ادوارد دوبونو» در كنار «مهارت اندیشیدن» از یك ابزار كارا برای تفكر نام می‌برد كه اجزای آن عبارتند از «مثبت»، «منفی» و جالب.
«دوبونو» پیشنهاد می‌كند شما می‌توانید از این ابزار در تصمیمات فردی و یا گروهی بهره بگیرید. هنگامی كه با یك پیشنهاد روبرو می‌شوید، بر روی كاغذ سه بخش با عناوین مثبت، منفی و جالب ایجاد كنید و آنگاه به مدت چندین دقیقه در مورد آن پیشنهاد فكر كنید و نكات خوب آن پیشنهاد را در بخش «مثبت» و نكات بد آن را در بخش «منفی» بنویسید و هنگامی كه نكاتی به ذهن شما می‌رسد كه در بخش «مثبت» و «منفی» قرار نمی‌گیرد و یا جنبه قضاوتی نداشته و یا نكات ارزشمندی كشف كرده‌اید كه قابل ذكر است در بخش «جالب» ثبت كنید. آنگاه می‌توانید با مرور این نكات بار دیگر پیشنهاد ارایه شده را بازبینی كنید. این ابزار تفكر می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های گروهی هم مورد استفاده واقع شود و چه بسا با كمك آن بتوان از انجام یك تصمیم‌گیری نسنجیده و شتاب زده پیشگیری كرد.
تكرار، مانع اندیشه‌نو و راههای جدید
آیا شما در طول زندگی خود هر روزه از صبح تا شب ،مجموعه‌ای از كارهای تكراری و یكنواخت را انجام می‌دهید ؟ ما می‌توانیم فعالیت‌های روزانه خود را ثبت كنیم و آنگاه ببینیم می‌توانیم در آنها تغییراتی ایجاد كنیم.
این تغییرات اگرچه به همراه خود ممكن است كمی آرامش درونی ما را برهم زند،اما به تجربه‌های نو دست می‌یابیم و راههای جدیدی به روی ما باز می‌شود كه چه بسا قادر است در زندگی ما ایجاد تحول كند. آیا در رفتار خود با خانواده،خویشاوندان،همكاران، دوستان ،همسایه‌ها دقت كرده‌اید و یا در مورد برنامه‌های خویش در مورد كار كردن،امور زندگی،تفریحات و اوقات فراغت و آموزش خویش تاكنون عمیقانه اندیشیده‌اید؟
آیا می‌توانید در آنها تغییرات مثبتی ایجاد كنید. اصولا انسانها بیشتر تمایل دارند روش زندگی خود را به صورت ثابت و تكراری ادامه دهند چون با این روش احساس امنیت می‌كنند. متأسفانه انسانها با انجام كارهای تكراری به مرور خسته و بی‌انگیزه می‌شوند و دیگر ذهن آنها قادر به ارایه افكار نو نخواهد بود تا با كمك آنها به مشكلات خویش فایق آید.
البته باید به خاطر داشته باشیم تجربه كردن راههای جدید باید همراه با تفكر و علم و دانش و دقت نظر باشد. چون بدون فكر و اندیشه در راه جدیدی قدم برداشتن، خطرناك باشد. انسانها به تجربه دریافته‌اند هنگامی كه بدون فكر در راههای جدید قدم گذاشته‌اند با مشكلات عدیده‌ای روبرو شده‌اند به همین خاطر ترجیح می‌دهند خود را در زندان كارهای تكراری محبوس نگه دارند تا اینكه وجود خود را به سوی تجربیات جدید هدایت كنند. در مورد بسیاری از فعالیت‌های تكراری خود بیندیشید و ببینید آیا آنها در زندگی شما مشكل‌زا هستند. اگر در این رابطه به نتیجه رسیدید فكر خود را برای ایجاد یك تغییر مثبت به كار بیندازید. البته با كسب دقت نظر و علم و دانش.
اقبال لاهوری می‌گوید:زمانی كه نیروی خلاقیت در فرد و جامعه‌ای از دست برود، امور تكراری و بی‌حاصل سبب می‌شود كه انسانها راه ساده قراردادها و حصر فكری را برگزینند.
فرضیه‌پروری و تفكر
گاهی اوقات بعضی از افراد هنگامی كه به ارایه نظر می‌پردازند ،سریعاً فرضیه خودساخته‌ای را مطرح كرده و هر چیزی را حول محور آن مورد بررسی قرار می‌دهند و هیچ‌گاه با جست‌وجوگری درصدد اثبات آن بر نمی‌آیند و گاهی نیز آنان منبع تولید فرضیه‌های فراوانی می‌شوند و گویی از آنها همچون كلیدهایی استفاده می‌كنند كه می‌خواهند هر قفلی را با آن باز كنند. این فرضیه‌ها در مورد هر چیزی صادر می‌شوند، در مورد رویدادهای زندگی، سیاست، اقتصاد، تعلیم و تربیت و...
یكی از دلایل اینكه چرا بعضی‌ها همیشه به همراه خود چندین فرضیه دارند و می‌خواهند با آن به هر سؤالی پاسخ گویند، تنبلی ذهن است. زیرا دیگر نیازمند تفكر كردن و جست‌وجوگری نیستند و متأسفانه ذهن نیز اجازه نمی‌یابد از این محدوده ی تنگ خارج شود و در فضای وسیع‌تری سیر كند و متأسفانه یكی از عوامل جلوگیری‌كننده از بروز افكار نو در انسان ، فرضیه‌پروری در مورد هر چیزی است. پس سعی كنیم ذهن خود را با فرضیه‌های خودساخته و اثبات نشده محدود نكنیم و اگر فرضیه‌ای را مطرح می‌كنیم تلاش كنیم با تمام وجود در مورد آن پژوهش كنیم و اگر اثبات شد ، آن را برای پاسخگویی به سؤالات به كار ببریم.
منبع: اعتماد
