امام جمعه تهران انتخاب شد
روز 24 دی ماه سال 1358 آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای از سوی امام خمینی به امامت جمعه تهران منصوب شد.
فرآوری: فهیمه السادات آقامیری-بخش تاریخ ایران و جهان تبیان
پنجم مردادماه سال ۱۳۵۸ اولین نماز جمعه تهران به امامت آیت‌الله طالقانی اقامه شد، اما عمر آن مجاهد نستوه در فاصله‌ای کوتاه و در ۱۹ شهریور همان سال به پایان رسید. دومین امام جمعه تهران آیت‌الله منتظری بود که در فاصله کوتاهی بعد از انتصاب به قم رفت و از امامت جمعه تهران استعفا کرد و بعد از آن امام آیت الله خامنه ای را منصوب کردند.
اولین خطبه ، چهار روز بعد از حکم امام
امام خمینی خطاب به آیت‌الله خامنه‌ای حکمی به این مضمون صادر کرد: «جنابعالی که بحمدالله به حسن سابقه موصوف و در علم و عمل شایسته هستید به امامت جمعه تهران منصوب می‌کنم.»
آیت‌الله خامنه‌ای هم اولین خطبه را در تاریخ ۲۸ دی ۵۸، چهار روز پس صدور حکم امام، در دانشگاه تهران ایراد کردند. ایشان اولین سخنانشان را چنین آغاز کردند: «... و سپاس از امام امت، از اینکه سخنگوی این جمعیت عظیم را و امام جماعت این جمع را آن کسی قرار داده است که به ضعف و عجز خود معترف است. اللّهم إنّ هذا مقام اولیائک و احبّائک، این مسند اولیای بزرگ خداست، این مسند صالحان و شایستگان است. در جمع خودِ ما این مسند عالم بزرگ و راحل عظیمی است که ملت ایران هنوز داغ فقدان او را در دل می‌پروراند، این مسند مرحوم آیت‌اللَّه طالقانی است، آن انسان زجرکشیده و کوشش کرده و پایمردی کرده‌ای که در آخرین لحظات زندگی‌اش، در آخرین نفس‌هایش هم، راه دیرین خود را گم نکرد، از مجاهدت دست نکشید ...»
امام جمعه جدید تهران در همان خطبه اول، جایگاه نماز جمعه را چنین تشریح کرد: «نماز جمعه یک سمبل است، رمز است، نشان‌دهنده ابعاد گوناگون است. اوّلاً نماز است؛ یعنی ذکر خداست... در نماز جمعه آنچه از همه چیز مهم‌تر است اجتماع مردم در جهت تقواست، یعنی تقوا هم، زهد هم، عبادت هم، ارتباط به خدا هم، در خلوت و تنهایی اثر مطلوب خود را نمی‌بخشد، این جامعه است که باید در این جهت حرکت کند... ثانیاً سلاح است، حالت جنگیدن با دشمن خدا و با شیطان‌هاست. امام جمعه که رمز نماز جمعه است باید به سلاحی تکیه کند، باید عصای خود را سلاحی قرار بدهد و در مقابل مردم بایستد و اساسی‌ترین و لازم‌ترین و اصلی‌ترین مسائل را در اجتماعی بزرگ از زبانی ایمن و مورد اطمینان با مردم در میان بگذارد و باید بر سلاح تکیه کند... و نماز جمعه ما مردمی که در این شهر، در تهران گرد آمده‌ایم، دارای بُعد افزون‌تری از همه نماز جمعه‌های دیگر است، همه نماز جمعه‌ها به طور طبیعی در مسجد تشکیل می‌شود و نماز جمعه ما در دانشگاه تشکیل می‌شود... تا نگویند- دشمنانی که انقلاب ما را با هر تدبیری و با هر شیوه‌ای خواستند لکه‌دار بکنند- که این یک انقلاب کور است، یک انقلاب بی‌جهت است؛ نه، قشرهای گوناگون مردم ما، زن و مرد ما، درس‌خوانده و درس‌ناخوانده ما، از همه گروه‌ها و قشرهای اجتماعی نمازی را که سمبل معنویت و نیز سمبل اقتدار ملّی است، در خانهٔ دانش برگزار می‌کند. این نماز جمعهٔ ماست.»
سعی کنید دل‌ها بیش از این از هم جدا نشود!
و در پایان اولین خطبه، پس از پاسخ به برخی شبهات موجود در جامعه، به وظیفه وحدت بخشی نمازجمعه توجه کرده و توصیه فرمودند که: «سعی کنید از تفرقه‌های تازه جلوگیری کنید، سعی کنید بر مشترکات اصولی، همه گِرد بیایید، سعی کنید دل‌ها به هم نزدیک شود، سعی کنید دل‌ها بیش از این از هم جدا نشود... امروز روزی نیست که مردم ما، هرچه بیشتر در میانهٔ خود، در داخلهٔ خود بر اساس مسائل گوناگون، بر اساس مسائل غیراصولی باز با یکدیگر اختلاف کنند.»
امامت جمعه آیت‌الله خامنه‌ای را باید به سه دوره تقسیم کرد. ایشان در طول این سه دوره بیش از ۲۴۰ بار به اقامه نماز پرداخته‌اند. دوره نخست سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰ که فضای عمومی کشور در بحران ناشی از فعالیت ضدانقلاب ملتهب شده بود و نماز جمعه به امامت ایشان به عنوان سنگر دفاعی، سیاسی و فرهنگی جدی شکل گرفته بود. در نهایت در تاریخ ششم تیرماه سال ۱۳۶۰ ایشان مورد سوء قصد قرار گرفته و حدود سه ماه در بیمارستان بستری بودند تا بهبود یافتند.
۲۸ اسفندماه ۱۳۶۰، ماجرای نماز جمعه ناتمام آیت‌الله خامنه‌ای
نماز جمعه را ٢٨ اسفندماه سال ٦٠ را آقای خامنه‌ای ـ امام جمعه اصلی ـ اقامه کردند. سخنران قبل از نماز، آقای [یوسف] صانعی عضو شورای نگهبان بودند. مردم احساسات فراوانی برای آقای خامنه‌ای ابراز کردند. ایشان خطبه‌ها را ایراد و نمازجمعه را اقامه کردند و نماز عصر را به آقای جنتی واگذار نمودند، برای اینکه بعد از نماز هجوم مردم مانع عبور نشود، در بین نماز دانشگاه را ترک کردند.
دوره دوم امامت جمعه ایشان با بهبودی نسبی و امکان حضور در جایگاه خطیب جمعه، از آخرین نماز جمعه سال ۱۳۶۰ آغاز شد و تا ارتحال امام امت در سال ۱۳۶۸ ادامه داشت. دوران پرماجرای دفاع مقدس، حوادث مختلف سیاسی این دوران و... سبب شد که ایشان بعدی از ابعاد خطیب جمعه را تقویت کنند و آن «استفاده از جایگاه نمازجمعه برای مدیریت بحران‌ها» بود.
دوره سوم امامت جمعه آیت‌الله خامنه‌ای که بعد از رحلت امام خمینی و در جایگاه رهبری انقلاب برگزار شد، با چنین مطلعی آغاز گردید: «... چهل روز از فقدان عظیم و مصیبت‌بار امام بزرگوارمان می‌گذرد و این اولین جمعه‌ای است که من در فقدان آن عزیز به نماز جمعه می‌آیم...» در آن خطبه تحلیلی جامع از رهبری امام خمینی در ده فراز ارایه و در خطبه دوم، نگاهی به آینده را ایراد فرمودند: «... ما در اداره داخلی کشور و در ارتباطات خارجی، از اصول انقلابی و اسلامی پیروی خواهیم کرد و دقیقاً همان راهی را که امام(ره) می‌پیمود، طی خواهیم کرد...»منبع: موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، سایت تاریخ ایرانی
