اژدهای مرموز حقیقی

«اژدها وارد می شود!» تاویل پذیرترین فیلم چند سال اخیر سینمای ایران است.

1. بکارگیری تمثیل ، استعاره ،کنایه ، نماد و مشتقات آن رسم دیرینه ای است که شعرا ، ادبا و راویان برای تفهیم مقصودشان از آن ها استفاده کرده اند. گاه هدف دور زدن سیستم ممیزی بوده و گاه به منظور قدرت نمایی در بازی با واژگان و رسیدن به معنایی بعید . برای همین است که گاه اشارات عاشقانه شاعر ، ربطی به وضعیت جامعه پیدا می کرد و در خلال آن برخی مضامین به نقد کشیده می شد: «ای دل طریق رندی از محتسب بیاموز/ مست است و در حق او كس این گمان ندارد» حافظ با این شیوه به شکل غیر مستقیم شمایی از ریاکاری جامعه روز را برای خواننده ترسیم می کند و در عین حال به خودش کنایه می زند که سبک زندگی همین است که «محتسب» در پیش گرفته.
2. در فرهنگ عامیانه هم حجم انبوهی از اصطلاحات ، حکایات و مثل ها یافت می شود که اگر بخواهیم عین به عین به زبانی بیگانه ترجمه اش کنیم، نتیجه خنده دار و تهی از معنی می شود. حال آن که پر است از نکته و نیش و کنایه.

3. در کشور شعر و کنایه ، طبیعی است که هر اثر هنری تاویل پذیر باشد. خاصه فیلم سینمایی که بیش از دیگر هنرها در معرض قضاوت است و بی نهایت امکان استفاده از نماد را دارد. چه بسیار فیلم هایی که کارگردان ساخته اما بعدا از کشف مضامین درون آن توسط دیگران شگفت زده شده و اعتراف کرده هرگز چنین معنایی در ذهنش نبوده و اذعان کرده که بله می توان فیلم را هم این طور دید. از آن طرف فیلمسازانی هم بوده و هستند که با ارجاع درون مایه فیلم شان با عالم واقع ، گاردشان را بسته و به ضرس قاطع گفته اند چنین برداشت هایی حاصل ذهن های بیکار است! نمونه اش «خانه پدری» است که کیانوش عیاری تعابیر فرامتنی را بشدت رد کرده است.
4. مانی حقیقی هم مثل کیانوش عیاری. در برابر پرسش هایی که «اژدها وارد می شود!» را به فرامتن پیوند زده، واکنش سلبی داشته و حتی فراتر از آن، « به استهزاء» پاسخ داده. انکارهای کارگردان اتفاقا باعث حریص تر شدن ذهن های نماد پرداز می شود. آن ها خوب می دانند فیلمساز حرفش را در لفافه بیان کرده و حالا «جاهل» نیست همه را به زبان بیاورد. اگر این گونه بود که این قدر به خودش زحمت نمی داد و حرفش را سر راست بیان می کرد.
5. «پذیرایی ساده» تمرینی بود برای مانی حقیقی تا حالا به شکل کامل و پیچیده تر از نماد و نشانه و ارجاعات باریک برای منظور بهره بگیرد. «اژدها وارد می شود!» تاویل پذیرترین فیلم چند سال اخیر است که بخش اعظمی از آن در محافل غیر رسمی واکاوی می شوند! چه دلیلی داشت کارگردان یک اثر داستانی را به شیوه مستند ( واقع نمایی) ممزوج کند؟ توضیح بیشتر را اینجا بخوانید.