تبیان، دستیار زندگی
روز 21 بهمن 57 درگیریهایی که از روز قبل آغاز شده بود، ادامه پیدا کرد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

درگیری خونین انقلابیون و وفاداران به پهلوی!

روز 21 بهمن 57 درگیریهایی که از روز قبل آغاز شده بود، ادامه پیدا کرد.

فرآوری: ه.هدایتی-بخش تاریخ ایران و جهان تبیان
21بهمن 57

از روز بیستم بهمن و در پی درگیری هایی که بین نیروهای گارد شاهنشاهی و همافران نیروی هوایی آغاز شده بود با ورود مردم و حمایت آنان از همافران به یک نبرد تمام عیار شهری تبدیل شد. پرسنل نیروی هوایی که به انقلابیون پیوسته بودند در ازاء ارائه کارت پایان خدمت سربازی یک قبضه سلاح و 7 فشنگ به مردم می دادند. به این ترتیب جنگ خیابانی بین نیروهای وفادار به شاه و انقلابیون در گرفت. اگرچه آمار دقیقی از تعداد کشته ها و مجروحین این درگیری ها در اختیار نیست اما تعداد کشته هایی که تا ظهر به دو بیمارستان جرجانی و بوعلی انتقال داده شد را 63 نفر عنوان کردند.
٭ نخستین ساعات امروز، آبستن حوادث بزرگی بود. لحظاتی از ساعت 12 شب نگذشته بود که «حجت الاسلام قدوسی» میان متحصنین نیروی هوایی می آمد و پس از گفت وگوی کوتاهی با آنان، از مردم درخواست کرد با توجه به این که ساعات منع عبور و مرور آغاز شده است، متفرق گردند، امّا در همین لحظات که ایشان مشغول سخن گفتن بود سنگی که به آن کاغذی بسته شده بود، از داخل پادگان به وسط جمعیت پرتاب شد.

فرماندار نظامی تهران در اعلامیه شماره چهل خود، ساعات حکومت نظامی را از ساعت چهار و نیم بعدازظهر تا ساعت پنج صبح افزایش داد. پس از شدت گرفتن حملات مردم به کلانتری ها و پادگان ها، فرماندار نظامی تهران در همین روز ساعت منع عبور و مرور را تا ساعت دوازده ظهر افزایش داد. یعنی مردم تنها از ساعت دوازده شهر تا چهار و نیم بعدازظهر اجازه خروج از منازل خود را دارند

نامه توسط یکی از سربازان نوشته شده بود و در آن از شهادت 9 کارآموز همافری و 3 کارآموز درجه داری و 40 نفر مجروح خبر داده شده بود که کاغذ در اختیار ایشان گذاشته می شود، یکی از سربازان نیز موفق شده بود خود را پشت میله های پادگان برساند و گریه کنان از مردم درخواست نماید که آنان را تنها نگذارند. این ها باعث شد جمعیت مردم با وجود آغاز ساعات منع عبور و مرور، شروع به راهپیمایی در خیابان های اطراف پادگان و شعار دادن به نفع همافران و پرسنل نیروی هوایی کنند و بعضی از سرودهایی که روز پنج شنبه در حمایت از همافران خوانده می شد را در حال تظاهرات بخوانند. حدود ساعت 3:30 بامداد از سوی نیروهای گارد و از طرف خیابان دماوند، برای متفرق نمودن مردم، براندازی هوایی آغاز شد و ده ها نفر از مردم نیز دستگیر و با مینی بوس به محل نامعلومی منتقل شدند.
٭ در ساعت 9 صبح بار دیگر تهاجم نیروهای گارد از در شمالی پادگان در خیابان دوم نیروی هوایی، آغاز شد. صدای شدید رگبار سلاح ها به گوش می رسید.
٭ حدود ساعت 9:30، افرادی که تجمع کرده بودند، از در جنوبی دانشگاه خارج شدند و در حالی که آژیر آمبولانس ها هر لحظه در خیابان انقلاب به گوش می رسید و اجساد شهدا و مجروحان، در حال انتقال به بیمارستان ها بود، افرادی که سوار قسمت عقب آمبولانس ها بودند با دست ها و لباس های خونین، برای باز شدن راه فریاد می کردند. (کیهان، ش 10634، شنبه 21 بهمن 1357، ص 2)
٭ حدود ساعت 11، هلی کوپترهایی در آسمان مشاهده شدند و شروع به تیراندازی به داخل پادگان و به سوی پرسنل نیروی هوایی کردند، امّا در برابر آتش سلاح های مردم، بلافاصله فضای منطقه را ترک نمودند.
٭شماری از مردم شهرری که شب گذشته پس از شنیدن خبر درگیری در تهران، به خیابان ها ریخته بودند و تا صبح مشغول راهپیمایی و شعار دادن در خیابان ها بودند، در اولین ساعات آن روز به سوی تهران سرازیر شدند. (کیهان، ص 6)
٭ روزنامه ها امروز گزارش های متعددی از وقایع دیشب تا ساعت 11 صبح را، همراه با تصاویری از شهدا و کشته شدگان گارد و مجروحان به چاپ رساندند و در چاپ های جدید، که با سرعت در اختیار مردم قرار می گرفت، اخبار جدید را به چاپ می رساندند. (کیهان، 21/11/1357)
٭ چهره ی خیابان ها کاملاً عوض و سنگرهای متعدد تازه ای برپا شده بود. خاک باغچه های خیابان ها و منازل با سرعت اعجاب انگیزی توسط اهالی محله های اطراف پادگان در گونی ها ریخته شد. زنان در حالی که عده ای از آنان چادرهاشان را دور خود پیچیده بودند، در این امر به مردان کمک می کردند. تعداد زیادی لاستیک کهنه و تنه ی درختان، با سرعت به خیابان پیروزی آورده شد. چند کامیون حامل شن و ماسه، بار خود را در خیابان خالی کردند و دور شدند و مردم با سرعت گونی ها را از آن ماسه ها پر کردند و سنگر ساختند. چند لودر نیز در حمل گونی ها به مردم کمک می کرد. حجم عظیمی از شیشه های خالی نوشابه از خانه ها بیرون آورده شد و بعضی از صاحبان مغازه ها با باز کردن مغازه های خود، صندوق های شیشه نوشابه را در اختیار مدافعان قرار می دادند و با سرعت حجم عظیمی کوکتل مولوتف توسط دختران و پسران و مردان و زنان این محله ها، با استفاده از بنزین هایی که از باک ماشین ها بیرون آورده می شد، ساخته شد و سنگرها با این سلاح نیز مجهز گشت. پشت بام خانه های اطراف خیابان، به خصوص، «خیابان دماوند» و «پیروزی» نیز سنگربندی گردید.
*فرماندار نظامی تهران در اعلامیه شماره چهل خود، ساعات حکومت نظامی را از ساعت چهار و نیم بعدازظهر تا ساعت پنج صبح افزایش داد. پس از شدت گرفتن حملات مردم به کلانتری ها و پادگان ها، فرماندار نظامی تهران در همین روز ساعت منع عبور و مرور را تا ساعت دوازده ظهر افزایش داد. یعنی مردم تنها از ساعت دوازده شهر تا چهار و نیم بعدازظهر اجازه خروج از منازل خود را دارند.
*رژیم در تدارک یک کودتای نظامی است. سپهبد رحیمی، فرماندار نظامی تهران و حومه، طی دستورالعملی به یگان های تابعه خود، از آنها خواست تا بی درنگ کلیه رهبران نهضت را دستگیر و با هواپیما به یکی از جزایر منتقل نمایند. همراه این دستورالعمل، لیستی از اسامی صدها نفر که باید بازداشت شوند، الصاق شده است که در رأس آنها نام حضرت امام، آْیت الله طالقانی مهندس مهدی بازرگان، به چشم می خورد. در این دستورالعمل، پیش بینی شده است که کلیه رهبران درجه دوم که اقدام به تحریک در مقابل این دستگیری ها بکنند، بازداشت شوند.

حدود ساعت 9:30، افرادی که تجمع کرده بودند، از در جنوبی دانشگاه خارج شدند و در حالی که آژیر آمبولانس ها هر لحظه در خیابان انقلاب به گوش می رسید و اجساد شهدا و مجروحان، در حال انتقال به بیمارستان ها بود، افرادی که سوار قسمت عقب آمبولانس ها بودند با دست ها و لباس های خونین، برای باز شدن راه فریاد می کردند

*حضرت امام خمینی در رابطه با حکومت نظامی اعلام شده از طرف فرماندار نظامی تهران، آن را ملغی اعلام کردند و گفتند: اعلامیه امروز حکومت نظامی خدعه و خلاف شرع است و مردم به هیچ وجه به آن اعتنا نکنند ... اخطار می کنم که اگر دست از این برادر کشی بر ندارند و لشگر گارد به محل خودش برنگردد ... تصمیم آخر خود را به امید خدا می گیریم. همچنین دولت موقت، اعلامیه حکومت نظامی را یک توطئه توصیف کرد.
*مینی بوس ها و ماشین های وابسته به ستاد کمیته امام خمینی، با بلندگو، لغو اعلامیه فمراندار نظامی را در سطح تهران اعلام کردند. گفتنی است که بنا به گفته رحیمی، یکی از سران ارتش، حکومت نظامی تصمیم داشت که با افزایش ساعات حکومت نظامی، به انجام کودتا و سرکوب مردم و خصوصا ترور و دستگیری رهبران نهضت، بپردازد. این تصمیم حضرت امام، توطئه بزرگی را در آستانه پیروزی نهضت در نطفه خفه کرد.
*امام خمینی در جواب به استعفای افراد نیروی مسلح نوشتند: قسم برای حفظ قدرت طاغوتی صحیح نیست و مخالفت با آن واجب است و کسانی که قسم خورده اند باید بر خلاف آن عمل کنند.
*مردم مسلح به یاری افراد نیروی هوایی رفتند. جنگ خیابانی در تهران اوج بیشتری پیدا کرد.
*ده ها هزار تن از مردم در خیابان فرح آباد، پشت کیسه های شن و خاک سنگر گرفتند.
*کلانتری های تهران نو، (چهارده و شانزده و بیست و یک و نه) و نارمک ده و یازده و شهر ری، سقوط کردند و همچنین یک هلی کوپتر گارد در تهران در هوا ساقط شد.
*حجت الاسلام دکتر مفتح از جانب حضرت امام، عکس مندرج در روزنامه کیهان مبنی بر رژه افسران نیروی هوایی در مقابل ایشان را کاملا صحیح و واقعی دانست.
*بازرگان گزارش مطبوعات را در زمینه تماس با بختیار و سران ارتش، قویا تکذیب کرد.
*از سوی دفتر تبلیغات امام خمینی، هر گونه تماس با بختیار و سران ارتش تکذیب شد.
*امام خمینی اعلام کردند که من خودم اهل قلم و بیان هستم و هیچ سخنگویی ندارم.
*ستاد امداد و سازمان ملی پزشکان، تعداد شهدا را تا ساعت یازده امشب، صد و بیست و شش تن ، و مجروین را ششصد و سی و چهار نفر ذکر کرد.
*آیت الله شریعتمداری ضمن آرزوی موفقیت برای دولت بازرگان، انتخاب وی را تبریک گفت.
*مهندس بازرگان در شرکت نفت اعلام کرد: با استقرار دولت موقت، اعتصاب شرکت نفت پایان خواهد یافت.
*حزب کمونیست قبرس اعلام کرد که تجهیزات جاسوسی آمریکا از ایران به قبرس منتقل شده است.



منابع : همشهری/ خبرآنلاین / روزنامه کیهان