بحران هویت مادرانه

موقعیت شکننده/عاطفی مادرانه درملودرام های ایرانی به وفورتصویر شده وغالبا هم مورد اقبال مخاطب قرارگرفته است اما گیتا ازجنس دیگری است که اگرچه استمرار همان پارادیم مادر ایرانی است اما در یک موقعیت پیچیده و نامتعارف، تجربه دردناک مادرانگی را به تصویر می کشد. تصویری که از طریق تقابل این موقعیت برساخته شده و با ضدیت معنای خود قوام می یابد.
خیلی پیچیده اش نکنیم گیتا سالهاست که مادر پسری است که نمی داند او مادر واقعی اش نیست.البته این همه ماجرا نیست. تعلیق درونی قصه دقیقا دراین نقطه شکل می گیرد.از یک جایی به بعد یعنی درست دو سال قبل ازمرگ پسر، این مادر است که نمی داند که پسرش از این ماجرا مطلع بوده و با مادر واقعی اش از طریق مجازی و شبکه های اجتماعی در ارتباط بوده!
مرگ پسر و مواجهه گیتا با مادرواقعی اش رازهایی را فاش می کند که حالا علاوه بر سنگینی مرگ پسر، کابوسی دیگری به زندگیش اضافه می کند؟ آیا پسر یا پسر خوانده اش واقعا به او حس فرزندی داشته؟ آیا او را به عنوان مادرش از حیث عاطفی پذیرفته بوده و صدها آیا و پرسش دیگری که هویت مادرانه او را به چالش می کشد نه لزوما چالش با دیگری که با چالش با خود و نقش مادرانه اش!
 فیلم قابلیت های تاویل پذیر روانشناسانه زیادی دارد! اینکه آدمی در چالش هویتی با هویت و موقعیت خویش چه حسی را تجربه می کند؟ اینکه تلاطمات هویت فردی چه تاثیری در کنش با دیگری مثل همسر می گذارد و هویت همسرانه را در تقابل با هویت فردی و مثلا در اینجا هویت مادرانه قرار می دهد؟
این نسبت البته بین پسر و مادر هم برقرار است. به عبارتی دیگر فرزند نیز با کشف این راز که کسی که سالها به عنوان مادر می شناخته و او را بزرگ کرده و هیچ کم وکاستی هم در این وظیفه نگذاشته مادر واقعی اش نیست دچار چه چالش های هویتی می شود و رابطه حسی ٓ عاطفی او با مادر چه مادر واقعی و چه مادرخوانده اش چه کیفیتی پیدا کند! گیتا بعد از اینکه متوجه ماجرا می شود در سه بعد با این بحران دست و پنچه نرم می کند.

یکی جدال با خودش و اینکه آیا پسرش او را به عنوان مادر قبول داشته یا نه؟ این حس به ویژه زمانی که گیتا از نسترن مادر اصلی اش می پرسد که او تو را به چه اسمی صدا می کرده روشن تر می شود. بعد دوم تغییر حسی نسیت به همسر و در واقع پدر بچه اش است که با بازی خوب حمید رضا آذرنگ، درصد زیادی از التهاب قصه و البته نقاط جذاب و قوت فیلم نیز رقم می خورد و سوم چالشی که با نسترن به عنوان مادر اصلی پسرش همو که او را به دنیا آورده پیدا می کند! گرچه این حس در ابتدا پر از نفرت و خشم است اما در پایان قصه و در مواجهه ای که دو مادر که یکی مادر جسمانی است و دیگری مادر معنوی به درک متقابل زنانه/ مادرانه بدل می شود که شاید نقطه عطف و اوج فیلم را باید در کیفیت و چگونگی این مواجهه و رویارویی جستجو کرد.
بیشترین بار عاطفی فیلم که سویه زنانگی اش در بالاترین موقعیت خود قرار دارد در همین سکانس رقم می خورد. سکانسی که البته در عین دردناک بودن رهایی بخش نیز بوده و انگار مخاطب نیز در همذات پنداری با گیتا از وجدان معذب و محزون خویش رها می شود. این رهایی البته با زایش و تولد دیگری که در راه است از یاس به امید بدل شده و گویی همیشه در برابر مرگ یک زندگی خلق می شود تا آدمی به رستگاری خویش امیدوار باشد.
گیتا به عنوان نخستین تجربه بلند مسعود مددی فیلم شسته رفته و قابل قبولی از آب درآمده و از فرو غلتیدن در ورطه سانتی مانتالیسم عاطفی / اخلاقی پرهیز می کند. صحنه های سوگ واری قصه سر و شکل مینی مالیستی داشته و به جایش عمق این رنج را در کنشمندی های رفتاری شخصیت ها صورت بندی می کند. البته درباره چگونگی مرگ پسر در خارج از کشور شفافیت کمتری داشته و اطلاعات کاملی به مخاطب نمی دهد. هرچند این اطلاعات به بسط ورمزگشایی از پیام اصلی فیلم هم کمک چندانی نمی کرد. به همه اینها نمی توان بازی کنترل شده و مینی مالیستی و در عین حال درونی مریلا زارعی را اضافه نکرد. نقش مادرانه او در اینجا با شیار 143 خیلی تفاوت دارد و چه بسا محاسبه شده و دقیق تر است.