جزیره مجنون گویی تکبیر گفت

سوم اسفندماه سالروز عملیات خیبر، اولین عملیات بزرگ آبی - خاکی جمهوری اسلامی ایران در طول دوران 10 ساله دفاع مقدس است. این عملیات در سال 1362 با رمز «یا رسول‌الله (ص)» انجام شد. عملیات خیبر در دو محور شمالی و جنوبی در جزایر مجنون صورت گرفت که بخش گسترده‌ای از این عملیات در منطقه هورالهویزه انجام شد. به مناسبت سالگرد این عملیات بزرگ بر آن شدیم تا گفت‌وگویی را با هادی کمیلی از نیروهای اطلاعات و عملیات لشکر 14 امام حسین (ع) ترتیب دهیم که متن این گفت‌وگو را پیش‌رو دارید.

برای شروع توضیح اجمالی در خصوص عملیات خیبر بدهید.

عملیات خیبر، در اسفند سال 62 انجام شد. از تیرماه سال 61 مقدمات استراتژیکی تعقیب متجاوز برای رفع فتنه در دستور کار فرماندهان جنگ قرار گرفته بود. بر اساس آن،‌ منطقه هورالهویزه مورد شناسایی قرار گرفت. این منطقه به وسعت هزار کیلومتر مربع بود و جزایر مجنون به وسعت 200 کیلومتر مربع در آن قرار داشت.

انتخاب این منطقه برای عملیات دلایل زیادی داشت، اما مهم‌ترین این دلایل را می‌توان این‌گونه عنوان کرد که در آن مقطع فرماندهان جنگ به این نتیجه رسیدند تقریباً در تمام مناطق جبهه جنوب راهکار عملیات بسته شده است.

به همین جهت بر اساس استراتژی تعقیب متجاوز منطقه عملیاتی خیبر انتخاب شد. فاصله این منطقه تا منطقه «القرنه» عراق 15 کیلومتر و بزرگراه بصره – العماره که از گلوگاه‌های مهم عراق است از غرب آن می‌گذشت. شهر هویزه در شمال‌غربی هور قرار دارد و مرز ایران از دل آب‌های آن عبور می‌کند. در جنوب آن القرنه و در شمال آن شهرک الغدیر قرار دارد. در واقع می‌توان گفت مهم‌ترین دلیل انتخاب این منطقه استفاده بهینه از نیروهای پیاده و عدم‌توانایی و استفاده عراقی‌ها از یگان‌های زرهی به دلیل شرایط خاص منطقه و وجود آب بود.

وجود نی‌زارهای مختلف در این منطقه سنگر خوب و پناهگاه تقریباً مناسبی برای نیروها به شمار می‌رفت. از طرفی وقتی به سابقه عملیاتی این منطقه نگاهی کنیم،‌ می‌بینیم از سال 59 تا 62 به مدت سه چهار سال هیچ عملیات و تحرکی از هیچ‌یک از طرفین جنگ در این منطقه رخ نداده بود به همین جهت خیبر در دستور کار قرار گرفت.

هدف غایی عملیات خیبر چه بود؟ آیا هدف خاصی را دنبال می‌کردید؟ توضیحی در خصوص چگونگی انجام عملیات نیز بدهید.

عملیات خیبر در دو محور مستقل با هدف تصرف شهر بصره انجام شد. محور زیر تحت پوشش قرارگاه کربلا و محور هورالهویزه تحت پوشش فرماندهی قرارگاه نجف بود که فرماندهی عملیات را بر عهده داشتند. در محور هور هم پنج قرارگاه فرعی برای پنج هدف تعبیه شده بود که عبارت بودند از: قرارگاه نصر، قرارگاه حدید، قرارگاه حنین، قرارگاه فتح و قرارگاه نوح که هر کدام هدفی را دنبال می‌کردند.

هدف قرارگاه نصر تصرف جاده العماره – بصره،‌ هدف قرارگاه حدید تصرف القرنه و قرارگاه حنین مسئولیت تصرف جزیره جنوبی و نیمه شرقی و شمالی جزیره شمالی و الحاق با محور طلائیه را بر عهده داشتند. هدف قرارگاه فتح شکستن خط پرمانع طلائیه و باز کردن راه زمینی برای پشتیبانی عنوان شده بود و قرارگاه نوح تأمین و ترابری یگان‌های عمل‌کننده را به عهده گرفته بود.

به علاوه این‌ها هوانیروز مأموریت انتقال نیرو و امکانات از عقب به داخل جزیره را بر عهده داشت و در کنار آن تأمین امنیت هوایی منطقه بر عهده نیروی هوایی بود. به هر حال این‌ها اهداف خاصی بودند که طراحی شده بود تا در این عملیات دسترسی به آن‌ها میسر شود، یادم است عملیات ساعت 9: 30 شب سوم اسفند 62 با رمز یا رسول‌الله (ص) آغاز شد.

گفته شده است که عراق در عملیات خیبر از سلاح شیمیایی که ممنوع است به کرات استفاده کرده است؟

سلاح شیمیایی که به وفور استفاده شد. یادم است بوی عطر تیروز می‌آمد و بچه‌ها همگی با هم نفس می‌کشیدیم و به‌به و چه‌چه می‌کردیم. به هر حال اینکه بی‌وجدانی در خون بعثی‌ها بود هیچ شکی نیست، اما این کار رژیم عراق بسیار دور از همان حقوق بشری است که امریکایی‌ها با آن گوش دنیا را کر کرده‌اند. در واقع می‌توان گفت اوج استفاده از شیمیایی در خیبر رخ داد.

شما نماد خیبر را چه چیز و چه مسئله‌ای می‌دانید؟

مقاومت. مقاومت بچه‌های ما در جزایر به ویژه در حفظ جزایر، زمانی که امام پیام دادند جزایر باید حفظ شود دیدنی بود. بچه‌هایی که نگفتند تا ماسک ندهید نمی‌رویم، شاید شیمیایی بزنند. رزمندگانی که 14 کیلومتر به عمق دشمن رفتند، آن هم بدون دسترسی به عقبه. پس از مقاومت 72 ساعته در جزایر که به صورت بسیار جانانه‌ای صورت گرفت ماهر عبدالرشید ژنرال انقلابی ارتش بعث عراق گفت: «پس گرفتن مجنون از آنچه ما فکر می‌کردیم بسیار سخت‌تر شده است.» اما این بچه‌ها فقط به عشق امام خویش برای اینکه امامشان گفته بود جزایر باید حفظ شود،‌ از همه چیزشان گذشتند و جزایر را حفظ کردند.

خاطره به یاد ماندنی که از خیبر به یاد دارید چیست؟

هر از گاهی فیلم جزیره را تلویزیون پخش می‌کند! وقتی این پل خیبری که حدود 13 کیلومتر طول داشت ساخته و افتتاح شد گوسفندی آوردند تا قربانی کنند. یک تریلی روی پل است که در کنار جمعیتی که در حال قربانی کردن گوسفند هستند ایستاده و بعد از قربانی کردن حرکت می‌کند،‌ آن تریلی راننده‌اش من هستم. وقتی پل افتتاح شد همه نگاه‌ها به پل بود که یک هواپیمای عراقی آمد. فکر می‌کرد امروز هم ما دستمان خالی است و ضدهوایی نداریم همین که آمدند روی پل ضدهوایی او را مورد اصابت قرار داد که آتش گرفت و معلق‌زنان سقوط کرد، وقتی ضدهوایی، هواپیمای جنگی را زد همه جزیره گویی با هم تکبیر می‌گفتند.

نصب این پل نبوغ بچه‌های ما را نشان می‌داد، پلی به طول 13 کیلومتر روی آب. اگر به اسناد نگاهی بیندازید می‌بینید که خبرگزاری فرانسه در خصوص پل خیبر ما می‌گوید که ساخت چنین پلی در تاریخ نظامی مدرن بی‌سابقه است.