داستان آب و آتش در یزد
سفر به مناطق گرم در ماه‌های سرد سال می‌تواند بسیار وسوسه‌انگیز باشد و این سفر، بخصوص برای علاقه‌مندان به محوطه‌های باستانی، زمانی جذاب‌تر است كه بدانند در بسیاری از این شهرهای گرم آثار و بناهایی وجود دارد با پیشینه‌ها و داستان‌هایی شنیدنی.
در شهر پرآوازه یزد خیابانی هست كه شاید بتوان گفت هیچ روزی خالی از گردشگر، چه خارجی و چه داخلی نیست. بر این خیابان نام آیت‌الله كاشانی را گذاشته‌اند؛ در آنجا كوچه‌ای هست به نام كوچه آتشكده كه هنوز هم رنگ و بوی كوچه‌های قدیمی را دارد؛ ساختمان‌هایی كم ارتفاع و زمینی كم و بیش خاكی.
اواسط كوچه، سمت راست، خانه باغی را خواهید دید كه اغلب مواقع عبور و مرور در آن زیاد است. شما نیز با ورود به آنجا در واقع وارد یكی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین آتشكده‌های زرتشتیان جهان می‌شوید.
آنچه ابتدا توجه‌تان را جلب خواهد كرد حوض بزرگ و دایره شكلی است كه رو به روی ساختمان اصلی آتشگاه قرار گرفته و این نكته را یادآوری می‌كند كه عموما آتشكده‌ها را در كنار آب‌ها بنا می‌كرده‌اند. پس از این حوض، پله‌هایی را می‌بینید كه بالا رفتن از آنها شما را به ساختمانی می‌رساند با یك عالمه تاریخ و سرگذشت.
این ساختمان بر ارتفاعی حدود 21 متر از زمین و در میان حیاط بزرگی كه درختان همیشه سرسبز سرو و كاج آن را پوشانده، قرار دارد. نگاره فروهر بر پیشانی ساختمان و سرستون‌های سنگی آن زیبایی ویژه‌ای بدان بخشیده است. سرستون‌های سنگی جلوی تالار ساختمان اصلی و سنگ‌های گلدار پای دیوارها كار هنرمندان اصفهانی است. این هنرمندان سنگ‌ها را در اصفهان تراشیده و به یزد آورده‌اند. نگاره فروهر بالای سردر ورودی، كار هنرمندان كاشیكار یزدی و معماری كل این بنا از معماری آتشكده‌های پارسیان (كه در هند ساكنند) تاثیر پذیرفته است.
این ساختمان آبان 1313 با سرمایه یك زرتشتی پارسی بر قطعه زمینی كه از سوی چندتن از زرتشتیان ایران ازجمله برادران امانت به یاد فوت پدرشان وقف شده بود، ساخته شد. نقشه آن را مهندس انپارسی كشیده و ارباب جمشید امانت، سرپرستی و نظارت ساخت بنا را بر عهده داشته است.
وی در خاطرات خود نوشته كه برای جلب توجه پارسیان هند، پنج بار به آن دیار سفر كرده است. 4 بار با كشتی‌های بخار روی آب‌های خروشان اقیانوس هند و یك بار پیاده و با شتر در ریگزارهای بلوچستان ایران و پاكستان، تا سرانجام انجمن پارسیان هند پرداخت هزینه ساختمان آتش‌بهرام یزد را پذیرفت. غرض از گفتن این ماجراها برای شما گردشگر عزیز دو چیز بود: یكی آن‌كه بدانیم سنت وقف در میان ایرانیان از قرن‌ها پیش رواج داشته و دوم آن‌كه وقتی وارد این ساختمان می‌شوید، بدانید برای بنا كردن آن چه رنج‌هایی كشیده شده و چه چمدان‌هایی برای سفرهای دور و دراز بسته شده است.
وقتی وارد ساختمان می‌شویم، در همان آغاز اتاق بزرگی با دیوار شیشه‌ای را می‌بینیم كه درهای ورودی آن هرگز برای گردشگران و افراد عادی باز نمی‌شود و تنها راه ارتباطی ما با آنجا همان دیوار شیشه‌ای است؛ چراكه آن سوی این دیوار یكی از مقدس‌ترین عناصر دین زرتشت در مجمری بزرگ نگهداری می‌شود: آتش بهرام؛ آتشی كه بیش از 1500 سال است، خاموش نشده و با گرمایش مقدم شما را گرامی می‌دارد.
حقیقت آن است كه برای آریایی‌هایی كه از دشت‌های سرمازده اطراف سیبری در جستجوی سرزمینی گرم به ایران مهاجرت كردند، آتش كه روشن كردن آن نیز به این سادگی‌ها نبود، پدیده‌ای بسیار مهم به شمار می‌آمد و ارزش حیاتی داشت. خاموش شدن آن می‌توانست مساوی با مرگ باشد پس با دل و جان از آن مراقبت كردند و كم‌كم قداست پیدا كرد، برایش اسطوره‌ها ساختند و با همین قداست وارد دین زرتشت شد. برای همین است كه امروز وقتی وارد آتشكده یزد می‌شوید باید با حفظ فاصله و رعایت احترام به آن نگاه كنید.
این آتش از حدود 1517 سال پیش در آتشكده ناهید در فارس شعله‌ور بوده و بعد در سده 5 میلادی به محلی به نام عقدا در نزدیكی یزد آورده می‌شود كه 700 سال در آنجا روشن می‌ماند و سپس به اردكان منتقل می‌شود و پس از 300 سال نگهداری در آنجا در سال 1318 شمسی به محل كنونی آورده شده و تا امروز روشن نگه داشته شده است و حالا شما می‌توانید این پایداری و عظمت را در آتشكده یزد ببینید.
در سالن اصلی آتشكده، تابلوی نقاشی بزرگی با تصویر زرتشت در كنار دیوار شیشه‌ای دیده می‌شود كه یك اثر ارزشمند هنری و گرانقیمت به شمار می‌آید. دورتادور این سالن نیز میزهای شیشه‌ای گذاشته شده كه چند نسخه قدیمی از كتاب اوستا در آنها به نمایش درآمده است. بازدید از این آتشكده رایگان و همه روزه صبح و عصر به استثناى تعطیلات رسمى امكان‌پذیر است.
بخش گردشگری تبیان
برگرفته از جام جم
