32. پس بيدادپيشه تر از آن كس كه بر خدا دروغ بست و [پيام و گفتار ]راست را آن گاه كه براى او آمد دروغ شمرد، كيست؟! آيا در [آتش شعله ور] دوزخ منزلگاهى براى كفرگرايان نيست؟!33. و آن كس كه [سخن و پيام ] راست آورد و آن را [درعمل ]گواهى كرد، چنين كسانى همان پرواپيشگانند.34. آنچه بخواهند [از انواع نعمت ها] نزد پروردگارشان براى آنان [آماده شده ] است؛ اين است پاداش [شكوهبار ]نيكوكرداران.35. تا خداوند [بخشايشگر] بدترين آنچه را انجام دادند از آنان دور سازد و مزدشان را برابر نيكوترين عملكردشان به آنها بدهد.
تفسير
سرنوشت دو گروه توحيدگرا و بيدادپيشه در روز رستاخيز
در آيات پيش سخن از معاد و جهان پس از مرگ بود، اينك در اين آيات در اشاره به سرنوشت دو گروه حقگرا و باطل گرا در روز رستاخيز مى فرمايد:فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَكَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جَاءَهُ پس بيدادپيشه تر از آن كس كه بر خدا دروغ بندد و براى ذات پاك و بى همتاى او شريك و نظير و فرزند بتراشد و پيام يكتايى او و نيز كتاب آسمانى اش قرآن را، آن گاه كه براى او آمد دروغ شمارد، كيست؟!در ادامه آيه خداى دادگر در هشدارى تفكرانگيز مى فرمايد:أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْكَافِرِينَ آيا در آتش شعله ور دوزخ منزلگاهى براى كفرگرايان نيست؟!روشن است كه منظور از اين آيه پرسش بيان قطعى و ترديدناپذير اين واقعيت است كه چرا در آنجا جايگاه مرگبار و وحشتناكى براى كافران است.با اين بيان بيدادپيشه ترين انسانها در اين آيه شريفه داراى دو خصلت بسيار زشت و نكوهيده اند:1- دروغ بستن به خدا و راه براى شرك و بيداد خود باز كردن،2- دروغ شمردن وحى و رسالت و قرآن او تا براساس هواهاى خود بر مردم تيره بخت حكمرانى و فرمانروايى خودسرانه كنند.در آيه بعد مردم توحيدگرا و حق شناس را وصف مى كند و در مورد آنان مى فرمايد:وَالَّذِي جَاءَ بِالصِّدْقِ و آن كسى كه پيام و سخن راست و درست از بارگاه پروردگارش آورد، و صدق به و آن را با همه وجود و در ميدان عمل تصديق كرد و به درستى آن گواهى داد چنين كسانى همان توحيدگرايان و پرواپيشگان راستين اند.در تفسير آيه ديدگاه ها متفاوت است:1- به باور گروهى از جمله «مقاتل» منظور از آن كسى كه پيام و سخن راست را آورد، پيامبر گرامى است كه قرآن را از بارگاه خدا به وحى دريافت داشت و براى مردم آورد، و آنان را به توحيد و تقوا و دادگرى و رعايت حقوق يكديگر دعوت كرد و تصديق كنندگان آن پيام و كتاب و آورنده اش نيز مردم با ايمان هستند كه او را در رسالت و دعوتش تصديق كردند و وجود گرانمايه اش را دليل و حجت خويش در دنيا و آخرت شمردند و بدين سان او مقتدا و پيشواى آنان در اين جهان و جهان ديگر است.2- امّا به باور «سدى» منظور از آورنده پيام و گفتار درست فرشته وحى است كه قرآن را براى پيامبر آود و منظور از تصديق كننده راستى و درستى نيز وجود ارجمند پيامبر است كه وحى الهى و قرآن او را در گفتار و عملكرد خويش گواهى كرد.3- از «ابن عباس» آورده اند كه: منظور از سخن درست و پيام راست شعار انسان ساز توحيد و يكتايى خداست كه به پيامبر گرامى رسيد و تصديق گر آن نيز پيش از همگان همان بزرگوار است كه هم به راستى آن را در گفتار و كردار تصديق كرد و هم به مردم گفت: «ايهاالناس قولوا لا اله الا الله تفلحوا» هان اى مردم، بگوييد جز خداى يكتا خدايى نيست تا رستگار گرديد؛ با اين بيان تصديق كننده سخن درست خود پيامبر است، چرا كه اگر جز اين باشد بايد آيه به صورت «والّذى صدق به» آمده باشد، كه اين گونه نيست.يادآورى مى گردد كه از ميان ديدگاه هاى چندگانه، اين قويترين ديدگاه است.4- از ديدگاه «عطا» و «ربيع» منظور از آورنده سخن و پيام درست پيامبر گرامى است و منظور از تصديقگران آن پيام و آن دعوت، پيروان آن حضرت مى باشند. با اين بيان «الذى» براى جنس است.5- و گروهى نيز برآنند كه منظور از آورنده پيام راست و سخن درست وجود ارجمند پيامبر است و تصديقگر راستين و نخستين آن پيام و آن پيامبر نيز اميرمؤمنان على(ع) است.گفتنى است كه اين ديدگاه از روايات خاندان وحى و رسالت نيز دريافت مى گردد.آن گاه خداى فرزانه بر اين دو گروه منّت نهاده و نعمت گران ارزانى داشته و به آنان نويد مى دهد كه:لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ براى آنان هر آنچه از نعمت ها و مواهب بخواهند نزد پروردگارشان و در بهشت پرطراوت و زيبايى او فراهم است.ذَلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ آرى، اين است پاداش شكوهبار نيكوكاران؛ و اين در برابر كارهاى شايسته اى است كه در دنيا انجام دادند و به صورت خداپسندانه زندگى كردند.در آخرين آيه مورد بحث در اشاره به پاداش هاى ديگرى كه به آنان ارزانى مى گردد، مى فرمايد:لِيُكَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي عَمِلُواآنان بر اين انديشه اند كه خداى بخشايشگر و بنده نواز بدترين كارهايى را كه ندانسته و نخواسته از آنان سر زده است، از پرونده زندگى شان دور سازد و ضمن آمرزش شرك و كفر آنان به بركت ايمان و كارهاى شايسته اى كه پس از آگاهى و بازگشت به سوى خدا انجام دادند، آنان را مورد لطف و بخشايش خويش قرار دهد.وَيَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ و مزد و پاداش عملكردشان را برابر نيكوترين كارهايى كه انجام دادند به آنان ارزانى دارد.در اينجا منظور پاداش به واجبات و مستحبات مى باشد كه بهترين كارهاى آنان است، چرا كه كارهاى مباح و روا اگرچه نيكوست، امّا در خور پاداش و ستايش نيست.
لطفا منتظر باشید ...
