لطفا منتظر باشید ...
سوره مؤمنون آيه هاى 61 - 57
57. إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ. 58. وَالَّذِينَ هُمْ بِآيَاتِ رَبِّهِمْ يُؤمِنوُنَ. 59. وَالَّذِينَ هُمْ بِرَبِّهِمْ لاَيُشْرِكُونَ. 60. وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوْا وَقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ اَنَّهُمْ اِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ. 61. اُولئِكَ يُسَارِعُونَ فِى الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ.ترجمه
57 - بى گمان آن كسانى كه از بيم [عدالت ] پروردگارشان در هراسند،58 - و آن كسانى كه به آيات پروردگارشان ايمان مى آورند،59 - و آن كسانى كه بر پروردگارشان شرك نمى ورزند،60 - و آن كسانى كه هر چه [در راه خدا] مى دهند، در حالى مى دهند كه دلهايشان از اين در هراس است كه [سرانجام ] به سوى پروردگار خويش بازخواهند گشت.61 - آنان هستند كه در كارهاى خوب [و خداپسندانه ] شتاب مى ورزند و آنانند كه در انجام آن [كارها] بر يكديگر سبقت مى جويند.نگرشى بر واژه ها
«خشيت»: اين واژه به مفهوم ترس و ناراحتى بخاطر احساس زيان و نيز ترسى است كه همراه احترام قلبى و بزرگداشت باشد.«مشفق»: از ريشه «اشفاق» و «شفق» به مفهوم روشنى آميخته به تاريكى آمده و در آيه شريفه به معناى ترسى آميخته با عشق و احترام عملى است.«يسارعون»: اين واژه از باب «مفاعله» به مفهوم پيشى گرفتن از يكديگر به سوى نيكيها و شايستگيها و ارزشهاى انسانى و اسلامى است.تفسير -
مسابقه در راه ارزشها و شايستگيها
در آيات گذشته از شرك گرايى و فرقه گرايى و عملكرد نادرست گروههاى بدانديش و گناهكار و خودكامه - كه بافته هاى خود را بر حق و همه را در باطل مى پندارند، و نيز از فرجام شوم آنان - سخن به ميان آمد؛ اينك در اين آيات به وصف درست انديشان و شايسته كرداران پرداخته و مى فرمايد:إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ.بيقين آن كسانى كه از عدالت پروردگار خويش در بيم و هراس مى باشند؛ و به همين دليل هم از سويى فرمانهاى انسانساز خدا را اطاعت و از هشدارهاى او هشدار پذيرفته و از دگرسو به گناه و زشتى نزديك نمى شوند.به باور گروهى، واژه «خشيت» به مفهوم ناراحتى و نگرانى بخاطر احساس زيان و يا تصوّر آن است.در دوّمين آيه مورد بحث مى افزايد:وَالَّذِينَ هُمْ بِآيَاتِ رَبِّهِمْ يُؤمِنوُنَ.و نيز آن كسانى كه به همه آيات پروردگار خويش ايمان مى آورند و فرمانها و دستورات او را باور مى دارند و هشدارهاى او را مى پذيرند و گناه نمى كنند.و مى افزايد:وَالَّذِينَ هُمْ بِرَبِّهِمْ لاَيُشْرِكُونَ.و نيز آن درست انديشان و درست كارانى كه براى خداى يكتا و بى همتا شريك و نظير نمى گيرند و از پرستش بتهاى گوناگون سخت دورى مى جويند و ايمان راستين را در گرو توحيدگرايى و پرواپيشگى مى نگرند.و نيز مى فرمايد:
وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوْاو آن كسانى كه حقوق واجب و بايسته، و نيز حقوق استحبابى و اخلاقى مال و ثروت خويش را به صورت زكات و انفاق مى پردازند. به باور پاره اى، منظور اين است كه: و كسانى كه در زندگى خويش كار نيك و شايسته انجام مى دهند.وَقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ
و اين در حالى است كه دلهاى آنان ترسان و نگران است.«حسن» در اين مورد مى گويد: از ويژگيهاى انسان با ايمان و توحيدگرا دو ويژگى نيكوكارى و در همان حال نگرانى و هراس از فرجام كار و سرنوشت خويش است؛ و از خصلتهاى نفاقگرايان نيز اين است كه هم به گناه و زشتكارى دست مى يازند و هم در همان حال خود را از كيفر و عذاب در امان مى پندارند.از ششمين امام نور در تفسير آيه شريفه آورده اند كه فرمود:«معناه خائفة أن لا يقبل منهم.»مفهوم اين جمله اين است كه مردم با ايمان از اين مى ترسند كه ايمان و عملكردشان مورد پذيرش قرار نگيرد.و در بيان ديگرى آمده است كه:«يؤتى ما آتى و هو خائف راج.»انسانهاى با ايمان، انفاق و حقوق مالى خويش را با بيم و اميد مى پردازند؛ بيم آنان از اين است كه كارشان مورد قبول قرار نگيرد و در خور پاداشى نشوند و اميدشان بدان است كه مورد لطف قرار گيرند و در برابر عملكرد ناچيزشان پاداشى پرشكوه به آنان ارزانى گردد.اَنَّهُمْ اِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ.آرى، آن كسانى كه هرچه در راه خدا انفاق مى كنند، در حالى انفاق مى نمايند كه دلهايشان از اين در هراس است كه سرانجام به سوى پروردگارشان باز خواهند گشت و مباد كه عملكردشان بر اثر آفت افراط و تفريط يا آفت ريا و خودخواهى و منّت نهادن به ديگران، پذيرفته نشود.در آخرين آيه مورد بحث، پس از برشمردن ويژگيهاى چندگانه درست انديشان و شايسته كرداران، اينك مى فرمايد:اُولئِكَ يُسَارِعُونَ فِى الْخَيْرَاتِ آرى اينان هستند كه در كارهاى شايسته بر يكديگر پيشى مى گيرند و در انجام كارهاى نيك و خداپسندانه شتاب مى ورزند؛ چرا كه در شور و شوق پاداش هستند و مى دانند كه سرانجامْ پاداش عملكرد شايسته خود را دريافت خواهند داشت.وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ.و آنانند كه در انجام كارهاى شايسته بر يكديگر سبقت مى جويند.آرى! بخاطر همين فرمانبردارى از خدا و آراستگى به ارزشهاست كه در رفتن به بهشتِ پرطراوت و زيبا بر ديگران پيشى مى گيرند.«ابن عباس» مى گويد: منظور اين است كه: اينانند كه در نيكيها و خوبيها و در تقوا و پرهيزگارى بر ديگران سبقت مى گيرند.
پرتوى از آيات
چهار شرط شركت در مسابقه واقعى زندگى :در آيات پنجگانه اى كه گذشت، قرآن شريف، افزون بر تشويق و انگيزش انسانهاى ترقى خواه و تكامل طلب بسوى كسب ارزشها و آراستگى به شايستگيها و بايستگيها، روشنگرى مى كند كه شركت در اين مسابقه، با لاف و گزاف و شعار و ادعاهاى ميان تهى ممكن نيست؛ بلكه تنها آن انسانهاى لايق و بزرگوار و با اخلاصى مى توانند در اين مسابقه واقعى شركت جويند كه به اين چهار ويژگى، آراسته و يا اين چهار شرط اساسى را داشته باشند:1 - خداترسى
2 - ايمان راستين به آيات خدا.3 - پاكى و دورى از انواع و اقسام شرك و گناه.4 - انفاق و پرداختْ و رعايت حقوق انسانها با دلى سرشار از بيم و اميد.آرى، تنها آراستگان به چنين ويژگيهايى هستند كه براستى در راه حق و عدالت گام سپرده و در مسابقه راستين زندگى كه پيشى گرفتن بسوى كسب ارزشها و والايى هاست شركت دارند، نه مدعيان بدون عمل و خداناشناسان آلوده و پايمال كننده حقوق انسانها و مقررات عادلانه خدا.
