آموزه هاي زندگاني در آخرين سخنان آسماني - آموزه های زندگانی حضرت زهرا (س) (05) نسخه متنی

آموزه هاي زندگاني در آخرين سخنان آسماني

سخنان انسان، سفير صفات و شعاع انديشه او است. آينه اي است كه در آن ابعاد روحي رواني و فكري فرهنگي ما تجلي مي كند و اطرافيان به يكسونگري يا جامعيت ما پي مي برند.

دانش و آگاهي، بينش و بينايي و تقوا و پرهيزگاري در آفرينش عظمت گفتار آدمي تأثيري بسيار دارد. به گونه اي كه گاه، در عباراتي كوتاه، ناگفته هاي گفتني گذشته و ره توشه هاي هدايت آفرين حال و آينده به چشم مي خورد؛ به خوبي شرايط شكست ملتها و رموز پيروزي انسانها دانسته مي شود و مجموعه اي گرانبار چون «صحيفه نور» سلامت و سعادت جوامع را فرا روي شيفتگان قرار مي دهد.

اوج عظمت و قداست گفتار و نوشتار آنگاه خواهد بود كه واژه ها و عبارات از «كوثر عصمت» سرچشمه گرفته باشد، حوادثي تأثيرگذار و تاريخ ساز در زماني كوتاه و پرشتاب رخ نشان داده، صراط مستقيم امامت و ولايت را دگرگون ساخته باشد. در اين حال، سخنان آخرين با نام سفارشهاي شيرين يا غم آلود، به سان دايرة المعارفي درس آموز از آموزه هاي اخلاقي، كلامي، فقهي، ادبي و ... بيان شود و براي هميشه ايام، طراوت، پويايي و بالندگي خود را حفظ نموده، مشعلي فروزان فرا راه فرزانگان و خردمندان در انتخاب راه درستي و راستي نمايان مي سازد. امواج سهمگين حوادث، غبار تيرگي و ابهام در زلال كلمات و عبارات نيافريده و فراز و فرود بلاها و دشواريها از تابناكي و استواري كلام و منطقي بودن سخنان نكاسته باشد.

گنجينه سخنان پاك بانوي آفرينش و شهيد ولايت؛ فاطمه زهرا(ع) مجموعه اي كامل از اين نوع است كه در هفت گفتار و يك نوشتار از آن حضرت به دست ما رسيده است. سلسله سفارشهايي جاودان و روح افزاست كه هر يك كتابي از معرفت با آموزه هايي زندگي ساز براي تمامي انسانها ـ بويژه همسران خداجو، دين باور و ولايت مدار ـ خواهد بود.

به يقين يكايك واژه هاي اين سخنان، شيوه شيرين زندگي و الگوي اطمينان بخش سعادت و كمال به همگان ارايه داده و مددكاري صميمي و صادق در انتخاب گفتار و پندار و رفتار شايسته خواهد بود. با هم نگاهي دوباره به نكته هاي گرانسنگ اين سخنان مي افكنيم و هر يك را در ژرفاي باورهاي پاك و قدسيمان مي سپاريم:

1ـ ادب در كلام، احترام به همسر

ادب، زيركي، نگاهداشتن حد هر چيز و آراستن خود به ارزشهايي كه آدمي را از اشتباه در سخن و رفتار حفظ مي كند، است1. پاره اي از انديشمندان قرآن را «مأدَبةُ اللّه » يعني كتاب ادب ساز الهي دانسته اند. اينان «دبستان» را خلاصه «ادبستان» تفسير كرده و آفرينش را مدرسه اي گسترده و بي كران براي تربيت آموزي و ادب آفريني شمرده اند.2

قرآن كريم كيمياي ادب در كلام را در پيشروي رسالت رسولان الهي بدانجا مي رساند كه ضمن بيان سخن خداوند به حضرت موسي و هارون ـ عليهما السلام ـ آنان را به نرمش در سخن و تأثير ادب براي دعوت فرعون فرا مي خواند و گفتار پروردگار را اين گونه بيان مي كند كه:

فَقُولا لَهُ قَولاً لَيِنّا لَعَلُّه يَتَذَّكُر او يَخْشي3

با او سخن نرم ـ و مؤدبانه ـ بگوييد، شايد بپذيرد و يا بهراسد.

امام صادق(ع) در سخني زيبا فرمود: «همانا پروردگار بزرگ نبي اكرم(ص) را با محبت خود ادب نمود، پس از آن به پيامبر فرمود: «وَ اِنَّكِ لعلي خُلُقٍ عظيم».4

همانا تو داراي ادب و اخلاق عظيمي هستي.

از اين رو رسول خدا(ص) مي فرمود: «پروردگارم مرا ادب نمود و چه زيبا ادب كرد5 ... من ادب شده خداوندم و علي ادب يافته من».6

فاطمه زهرا(س) كه با آيات آسمانزاد وحي آشنايي ديرينه داشت و سيره و سخن رسول خدا(ص) را از اعماق وجود خود پذيرفته بود، در گفتار و رفتار خود، صميمي، مهربان، صادق و مؤدّب بود، به گونه اي كه افراد در نخستين برخورد، شيفته روش و مجذوب اخلاق او مي شدند:

ام سلمه ـ همسر رسول خدا(ص) ـ گويد: پس از ازدواج با پيامبر(ص) من عهده دار امور دختر فاطمه شدم، اما به خدا قسم او با ادبتر و آگاهتر از من به همه مسايل بود.7