لطفا منتظر باشید ...
حوزه علميه قم در قرن 10 و 11 و 12(عصر صفويه)
سلسله صفويه حدود 240 سال قمري و 237 سال شمسي، از سال 907 تا سال 1148 قمري(877 تا 1114 شمسي) زمام حكومت ايران را به دست گرفتند، از آنجا كه زمامداران صفوي، مروج مذهب تشيع بودند، و امكانات فراواني در اختيار علماي شيعه گذاشتند و مساعدت فراوان با آنها داشتند، طبعاً حوزه هاي علميه در تبريز، شيراز، اصفهان و قم رونق فراوان يافت، و شهر قم رسماً مورد توجه دولت و ملت ايلران واقع شد، و بار ديگر مدارس ويران شده آباد گرديد، و يا مدارسي از نو ساخته شد، از اين رو علماي برجسته شيعه، در اين عصر در حوزه علميه قم به درس و بحث اشتغال داشته اند، مانند:حكيم معروف مولي صدرا شيرازي صاحب اسفار، و داماهايش: مولي محسن فيض، فقيه و فيلسوف نامي آن عصر، و مولي عبدالرزاق فياض لاهيجي، و فرزند او ميرزا حسن گيلاني(متوفاي 1043 هـ . ق) و همچنين قاضي سعيد(116)و مولي طاهر قمي و ديگران، و به گفته بعضي دو عالم بزرگ دوره صفويه، يعني شيخ بهائي و ميرفندرسكي نيز مدتي در حوزه علميه قم بودند و در مدرسه فيضيه حجره داشته اند.(117)
حضور اين علماي برجسته و پرتلاش در قم، در عصر صفويه بيانگر آن است كه قم در آن عصر، داراي حوزه علميه فعال، و مدارس و طلاب بسيار بوده، و علوم مختلف اسلامي در آن، تحصيل و تدريس مي شده است.
مدرسه فيضيه كه از قديمي ترين مدارس علمي قم است، و مي توان آن را در همه قرن ها، مركز طلاب علوم ديني ناميد در عصر شاهان صفوي تجديد بنا شد، چنان كه از كتيبه ايوان جنوبي مدرسه فيضيه، كه در آن به صحن كهنه مرقد مطهر حضرت معصومه(ع) باز مي شود، فهميده مي شود كه اين مدرسه در عهد صفويه بازسازي شده و اين تجديد بنا از بناهاي دومين شاه صفوي يعني طهماسب اول(متوفاي 984 هـ .ق) در سال 934 هـ . ق است، و به گفته بعضي وجه نامگذاري آن به فيضيه از اين رواست كه حكيم و محدث و فقيه بزرگ، مولي محسن فيض(متوفي 1091 هـ .ق) در اين مدرسه سكونت داشته است.
و به گفته بعضي ديگر: اين نام، از نام"حكيم عبدالرزاق فياض لاهيجي" گرفته شده كه او در همين عصر در مدرسه فيضيه سكونت داشت.
يكي ديگر از مدارس علميه كه در عصر صفويه، در زمان سلطنت شاه سلطان حسين(نهمين پادشاه صفويه) ساخته شده،"مدرسه مؤمنيه) مي باشد، كه آن را محمد مؤمن ساخته است كه اخيراً به دستور مرجع فقيد آيت الله العظمي مرعشي نجفي"ره" بازسازي و وسعت يافته است.
و نيز يكي از مدارس حوزه علميه،"مدرسه جانيخان" است كه در مقابل در بزرگ مسجد جامع قم قرار دارد، اين مدرسه نيز در عهد صفويان، توسط شخصي به نام جهانگيرخان ساخته شده است.
و همچنين بناي اوليه مدرسه آيت الله بروجردي، كه قبلاً نام آن، مدرسه خان بود، و توسط آيت الله العظمي بروجردي، تجديد بنا شد در عهد صفويه توسط شخصي به نام مهدي قلي خان كه از شاگردان مولي محسن فيض بود، ساخته شده است، اين مدرسه در سال 1123 قمري تأسيسي گرديد.(118)
اين آثار نشان مي دهد كه حوزه علميه قم در عصر صفويه در قرن هاي دهم و يازدهم و داوزدهم از رونق خاصي برخوردار بوده است.
