واعظ نفس خودت باش!
تو جزء کدام دسته از آدم‌ها هستی؟... آن‌ها که وقتی خرید می‌کنند، ریز ریز خریدشان را می‌نویسند و حساب دقیق پول‌هایشان دستشان است یا آن‌ها که سرشان را می‌اندازند پایین و تا قران آخر را خرج می‌کنند و یک وقتی هم می‌بینند دیگر پولی برایشان نمانده است!
اگر جزء دسته اول هستی که هیچ، اما اگر جزء دسته دوم هستی، بیا و یک بار امتحان کن... وقتی خرید می‌کنی، همه را یادداشت کن، حتی جزئی‌ترین خریدهایت را... به قول قدیمی‌ها دخل و خرجت را محکی بزن... ببین وقتی پولی به دستت می‌رسد، می‌توانی چیزی از آن را پس‌انداز کنی یا اینکه پس‌انداز که نمی‌کنی، هیچ؛ بدهکار هم می‌شوی؟... سعی کن این محاسبه را همه جا داشته باشی، در خرج کردنت، در به دست آوردنت، در نشست و برخاست‌هایت حتی... . این جمله امام علی(ع) را به طور حتم شنیده‌ای که فرمود: <زیرک‌ترین و هوشیارترین انسان‌ها، کسی‌ست که خود را به حساب کشد و برای بعد از مرگ خود کار کند>. مردی پرسید: <ای امیرمؤمنان! چگونه نفس خود را به حساب کشد؟> امام(ع) فرمود: <وقتی صبح کرد و سپس شب آن روز فرا رسید، به خویشتن بازگردد و خطاب به خود بگوید: ای نفس! امروز روزی بود که بر تو گذشت و هرگز باز نمی‌گردد و خداوند از تو سؤال می‌کند که این روز را در چه راهی به پایان رساندی؟ در آن چه کاری کردی؟ آیا در غیاب مؤمن، نزد اهل و فرزندانش آبروی او را حفظ کردی و پس از مرگ او، آیا آبرویش را در میان بازماندگانش نگه داشتی؟ آیا از غیبت و بدگویی پشت سر مؤمن خودداری نمودی؟ آیا مسلمان را یاری کردی؟ تو در این روز چه کردی؟ اگر در پاسخت گفت: کارهای نیک انجام دادم، خدا را حمد و سپاس کن و به خاطر توفیقی که نصیب تو شده است، تکبیر بگو و اگر گفت: امروز گناه کردم یا کوتاهی نمودم، از درگاه خداوند استغفار و طلب آمرزش کن و تصمیم بگیر که دیگر تکرار نکنی>.
یادت باشد این عمر را داده‌اند به تو، به رسم امانت و روزی هم که امانت را از تو باز پس می‌گیرند، سؤال می‌کنندت که چگونه امانتداری کردی؟...
هنوز هم فرصت هست... هنوز هم می‌توان به جبران گذشته‌هایی نشست که بی‌حاصل از دست رفته است... لختی بنشین و نفست را محاسبه کن... خودت را که چه کرده‌ای؟ چه گفته‌ای؟ چه خورده‌ای؟... فکر کن در محضر خدا ایستاده‌ای و روز یوم الحسرة است... خطاهایت را پیش رویت بیاور، لغزش‌هایت را، غفلت‌های گذشته و خسران‌های زندگی‌ات را... نگاه کن... تو همیشه و در هر حال به داد و ستد با زمان و روزگار مشغولی... به ازای عمر و جوانی و نشاطی که می‌دهی، چه می‌گیری؟ سود می‌بری با زیان؟ در حال رشدی یا رو به نقصان و کاهش؟ رو به سوی کمال دارای یا سقوط؟... منصفانه با خودت حساب کن... به خودت حساب پس بده... به وجدانت... سرمایه عمرت را صرف چه کرده‌ای؟...
(یا أیّهَا الّذینَ آمَنُوا اتّقُوا اللّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدّمَتْ لِغَدٍ وَ اتّقُوا اللّهَ إِنّ اللّهَ خَبیرٌ بِما تَعْمَلُونَ)
بخواهی اگر، می‌توانی از آنانی باشی که دفتر و کتاب عمل‌هایشان را گشوده‌اند، هر روز خودشان را محاسبه می‌کنند با دقت، که برای هر کار کوچکی که کرده‌اند، از خود حساب می‌کشند و چه نیک‌اند اینان که خداوند درباره‌شان فرمود: <ای بندگان من که در راه من جنگیدید و در راه من کشته شدید و آزار دیدید و در راه من جهاد کردید، به بهشت در آیید> و آنان بدون حسابرسی به بهشت وارد می‌شوند که اینان همین‌جا، در همین سرای فانی نفس خویش را محاسبه کرده‌اند... .
واعظ نفس خودت گر باشی خیر خوبی به برت می‌بارد
منبع: مجله نامه جامعه،شماره هفتاد و چهار
