تفسیری مبتنی بر آثار امام خمینی

تفسیر قرآن مجید برگرفته از آثار امام خمینی(ره) مجموعه ایست پنج جلدی که حجت الاسلام سید محمدعلی ایازی، تحت نظارت آیت الله محمدهادی معرفت(ره) تحقیق و تعلیق آن را برعهده داشته است.

به گزارش تبیان، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، این تفسیر با کوششی ستودنی و محققانه و برپایه دانش و روش های تفسیرپژوهی دیدگاه ها و مطالب حضرت امام خمینی پیرامون آیات قرآن کریم را از لابه لای آثار ایشان گردآوری و تدوین نموده است. این اثر در پنج جلد تهیه شده است.

این اثر درآمدی بر شناخت اندیشه، گرایش، روش و مبانی تفسیری و تاویلی حضرت امام خمینی است و تلاش نموده است تا با شناخت موقعیت فرهنگی و اجتماعی حضرت امام خمینی و شخصیت عرفانی و پژوهش های علمی و تالیفات ایشان و جایگاه قرآن در اندیشه و نگرش حضرت امام خمینی نگاه تفسیری ایشان را مورد مداقه قرار دهد.

مولف این کتاب در مقدمه بیان می دارد که بخش بزرگی از مباحث تفسیرپژوهی امام خمینی را پژوهش های تاویل گرایانه در مکتب عرفانی و جایگاه آن در تفسیر و بررسی های موضوعی تشکیل می دهد و در این اثر این بخش به دلیل اهمیت، گستردگی، پیچیدگی و حساسیت های خاص این دانش و چند و چون هایی که در میان دانش ورزان انجام شده، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

به غیر از جلد اول این اثر که مباحث مقدماتی اختصاص دارد مجلدات چهارگانه بعدی به متن آثار تفسیری حضرت امام خمینی اختصاص یافته است. هر چند برخی از این آثار به صورت محدود و تدریجی در مجله بینات چاپ و نشر شده و پس از آن در یک مجلد با عنوان تفسیر و شواهد قرآنی، در راستای مجموعه تبیان از سوی معاونت پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی نشر یافته است اما اثر حاضر مجموعه ای جامع تر و دقیق تری از آثار تفسیری حضرت امام خمینی را شامل می شود.

جلد اول این اثر که مقدمات نام دارد به بررسی زندگی علمی امام خمینی و جایگاه قرآن در اندیشه ایشان پرداخته است و سپس نگرش های کلی امام خمینی در تفسیر را مورد پژوهش قرار داده و اقسام تفسیر، اهداف و مقاصد از آن و درجات و مراتب تفسیر را از این منظر بیان داشته است.

در فصل چهارم این جلد محقق روش تفسیری حضرت امام خمینی را بر مبنای شیوه های تفسیر قرآن به قرآن، قرآن به سنت، قرآن به عقل و روش شهودی و سایر روش ها به تفصیل توضیح داده است.

فصل پنچم نیز به بیان مبانی تفسیری حضرت امام خمینی پرداخته است. تأویل و جایگاه آن در تفسیر امام خمینی، سیر تطور و تحول در تأویلات عرفانی، ویژگی های تاویل عرفانی امام خمینی و مبانی تاویل در اندیشه عرفانی ایشان و رهیافتی به تاویلات عرفانی امام خمینی عناوین سایر فصول این جلد از این اثر است.

جلد دوم این مجموعه به تشریح دیدگاه های تفسیری حضرت امام خمینی از سوره های حمد، بقره و آل عمران اختصاص دارد. همچنان که محقق نیز بیان می دارد عمده این مجموعه اثری مستقل و منسجم در ارتباط با تفسیر شناخته نمی شود و نیازمند ایجاد پیوستگی در ذیل آیه ها بوده است و از مزیت های این جلد تفسیر سوره حمد می باشد که به صورت منسجم توسط حضرت امام ارائه گردیده و به همین واسطه نیز از تفصیل بیشتری برخوردار است.

علاوه بر آن مباحث مهمی نظیر حساسیت تفسیر، نگرانی از برخی تفسیرهای التقاطی، طرح نظرات تفسیری به صورت احتمال و بدفهمی در تفسیر در ابتدای آن گنجانده شده است.

جلد سوم نیز به تفسیر سوره های نسا، مائده، اعراف، انفال و توبه اختصاص دارد.

در جلد چهارم نیز مطالب حضرت امام خمینی مرتبط با تفسیر 24 سوره از سوره های قرآن کریم -از سوره یونس تا سوره سباء – گردآوری و تدوین شده است. جلد پنجم نیز به تفسیر 65 سوره از سوره های قرآن کریم -از سوره فاطر تا سوره الناس- اختصاص دارد.