گفت و گو با نیل بلامکمپ
می‌خواستم در "ناحیه 9" تماشاگران را متقاعد کنم
نیل بلامکمپ فیلمساز 30 ساله اهل ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی در نخستین تجربه کارگردانی خود پشت دوربین "ناحیه 9" رفت و با پیتر جکسن برنده اسکار همکاری کرد.
به گزارش خبرنگار مهر، بلامکمپ که سه فیلم کوتاه در کارنامه کارگردانی خود دارد و "ناحیه 9" این روزها با موفقیت روی پرده سینماهای جهان است، در گفتگو با ورایتی از تجربه کار با یک فیلمساز سرشناس برنده اسکار، بیگانه‌ها و اینکه چرا فیلم او بدون نخستین نمایش در هالیوود در آمریکای شمالی به نمایش درآمد سخن گفته است.
* "ناحیه 9" را بر اساس نخستین فیلم کوتاه خودت "زنده در جوبرگ" ساختی. می‌توانی از آن پروژه برایمان بگویی؟
ـ به نظرم آن فیلم حاصل این ایده بود که من می‌خواستم یک وسترن علمی تخیلی در آفریقای جنوبی ببینم. می‌دانی که. حالا می‌توان یکی از بخش‌های علمی تخیلی را اینگونه تصور کرد که بیگانه‌ها به زمین می‌آیند و در شرایطی گرفتار می‌شوند که من در آن زندگی کرده‌ام. این ایده را پیش تهیه‌کننده‌ام در تورنتو بردم و گفتم برای ساختنش پول می‌خواهم. او هم داد.
* با پیتر جکسن تهیه‌کننده "ناحیه 9" چطور آشنا شدی؟
ـ قرار بود فیلمی بر اساس بازی ویدئویی Halo بسازم که تهیه‌کننده‌اش جکسن بود. برای دیدن او به نیوزیلند رفتم و پنج ماه در آنجا با هم کار کردیم، هزاران طرح زدیم و در نهایت کار ساختن سلاح‌ها، لباس‌ها و تجهیزات نظامی را شروع کردیم. اما مدیران استودیو یونیورسال دیگر از پروژه حمایت نکردند و هر آنچه ما ساخته بودیم، از بین رفت.
* اگر قرار باشد پروژه Halo دوباره از سر گرفته شود، حاضری فیلم آن را بسازی؟
ـ نمی‌دانم. شرایط کاملا عوض شده و مایکروسافت حق ساخت فیلم را از آن خود کرده است. حالا دیگر اختیار از دست فوکس و یونیورسال خارج است و این یعنی تمام جزئیاتی که با ساخته شدن فیلم می‌انجامد باید عوض شود. برای من هم سخت است که پنج ماه همه چیزم را روی یک پروژه بگذارم و ناگهان زیرم خالی شود. من پروژه را دوست دارم، ولی بعید می‌دانم به آن بازگردم.
* برگردیم به "ناحیه 9". این عبارت "فقط انسان‌ها" که برای تبلیغات فیلم استفاده کردید، واقعا منحصر به فرد بود.
ـ عبارتی بسیار برانگیزاننده است و در بیلبوردهای تمام نقاط آمریکا خود را نشان می‌دهد. بسیاری از بیلبوردها حاوی عناصری است که قرار بوده در فیلم باشد و واقعا در فیلم هست. اما تمام اعتبار این کار متعلق به گروه بازاریابی استودیو سونی است که در تبلیغات "ناحیه" کاری شگفت‌انگیز انجام دادند.
آنچه اتفاق افتاد این بود که آنها رفتند و فیلم را تماشا کردند و تمام کارهای هنری ما را دیدند. بعد پیش پیتر و من آمدند ایده خود را مطرح کردند. سپس خود به خود جوهره و مضمون فیلم را در قالب یک جمله بیان کردند که برای بسیار خوشحال‌کننده بود و نشان داد کارشان را درست انجام داده‌اند.
* تو تجربه زیادی در جلوه‌های تصویری و انیمیشن داری. از این تجربه چطور در طراحی موجودات بیگانه "ناحیه 9" استفاده کردی؟
ـ من بسیار درگیر این کار شدم. بیگانه‌های فیلم را یکی از کارشناسان وتا ورکشاپ در نیوزیلند طراحی کرد و شرکتی در ونکوور به آنها جان بخشید. البته چند نکته باید مورد توجه قرار می‌گرفت: آنها باید حشره باشند اما با دو پا. متاسفانه چون ما نمی‌توانیم با موجودی که شبیه انسان نیست احساس همدردی کنیم، موجودات شکلی شبیه انسان پیدا کردند.
مثل اینکه اگر شما موجودی با چهار پا ببینید، فکر می‌کنید با یک سگ یا جانوری شبیه آن طرفید. همین ذهنیت به من هم فشار آورد و با خودم فکر کردم ناچارم در این یک مورد با کلیشه‌های هالیوودی کنار بیایم. اگر شما بخواهید فیلمی درباره نیروی بیگانه بسازید ـ مهاجم یا مظلوم ـ و نمی‌خواهید دل کسی برایشان بسوزد، می‌توانید سری به شهر بزنید.
* بزرگترین رویاهای علمی تخیلی که از کودکی با آنها بزرگ شدی چیست؟
ـ "بیگانه" ریدلی اسکات و "بیگانه‌ها"ی جیمز کامرون. بی‌اغراق به عنوان یک کودک شیفته آنها شدم. اما از تمام آن موجودات و فیلم‌های علمی تخیلی که در این گروه قرار می‌گیرند هم چیزهایی آموختم. من عاشق فیلم‌ها و موضوع‌های علمی تخیلی هستم و موجودات موجود در آنها را هم دوست دارم.
* پیامی که در نهایت می‌خواستی با "ناحیه 9" منتقل کنی چه بود؟
ـ هم پیام داشتم هم نه. پیام نهایی من این بود که می‌خواستم فیلمی بسازم که مخاطبان خود را متقاعد کند. معتقدم اگر شما فیلم سیاسی می‌سازید یا در فیلمتان نسبت به چیزی موضعگیری می‌کنید، خود به خود دارید خطر از دست دادن بخشی از مخاطبان را به جان می‌خرید. من می‌خواستم هم جامعه آپارتایدی را نشان بدهم و هم فراتر از آن فیلمی مورد پسند تماشاگران بسازم.
* واکنشی در آفریقای جنوبی به فیلم تو نشان نداده‌اند؟
ـ نه واقعا. فیلم هنوز آنجا به نمایش درنیامده است. بنابراین نمی‌دانم واکنش آنها به فیلم چه خواهد بود. ما تمام پروژه را در ژوهانسبورگ فیلمبرداری کردیم. طبیعی است که آنها از دیدن شهر احساس غرور کنند.
* در هالیوود برای "ناحیه 9" مراسم نمایش افتتاحیه و فرش قرمز نگرفتند. فکر می‌کنی چرا؟
ـ نمی‌دانم. شاید چون تام کروز در فیلم بازی نمی‌کند!
تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی
