Necis olan bir şeyin cinsi, temiz bir şey sayılacak şekilde değişirse temiz olur ve buna "istihale=başkalaşım" denir. Örneğin necis bir ağacın yanıp kül olması veya köpeğin tuzlaya gömülüp tuza dönüşmesi gibi. Ama necis buğdayın öğütülüp un yapılması veya ekmek pişirilmesi örneklerinde olduğu gibi necis şeyin cinsi değişmezse temizlenmez. |
Necis topraktan yapılmış olan saksı ve benzeri şeyler necistir. Necis odundan elde edilen kömür, odunun özelliklerini taşımazsa temizdir. Necis çamur pişirilerek tuğla ve çömleğe dönüşürse, farz ihtiyat gereği necistir. |
İstihale olup olmadığı belli olmayan necis bir şey necistir. |
Şarap, kendi kendine veya içine sirke ve tuz katmak suretiyle sirkeye dönüşürse temizlenmiş olur. |
Necis üzümden yapılan şarap, sirkeye dönüşmekle temizlenmez. Hatta şaraba bir necaset isabet ederse, sirkeye dönüştükten sonra da farz ihtiyat gereği ondan sakınılmalıdır. |
Necis olan üzüm, kuru üzüm ve hurmadan yapılan sirke necistir. |
Üzüm veya hurmayı küçük kırıntı ve çör çöpüyle birlikte sirke yaparlarsa sakıncası yoktur. Yine hurma, kuru üzüm ve üzüm sirke olmadan önce salatalık, patlıcan ve benzeri şeyleri de içine katarlarsa sakıncası yoktur. Ama sirke olmadan önce alkol olursa sakıncalıdır. |
Üzüm suyu ateşte veya kendiliğinden kaynarsa haram olur. Ama eğer kaynayarak üçte ikisi gider, üçte biri kalırsa, helal olur. 110. meselede üzüm suyunun kaynamakla necis olmadığına dair hüküm zikredilmişti. |