لطفا منتظر باشید ...
نماز آيات
مساله 732 ـ مورد نماز آيات سه چيزاست :.اول : گرفتن خورشيد.دوم : گرفتن ماه اگرچه مقدار كمى از آنها گرفته شود وكسى هم از آن نترسد.سوم : زلزله ـ بنابر احتياط واجب ـ اگرچه كسى هم نترسدودر غير اين سه مورد واجب نيست .مساله 733 ـ چيزهائى كه نماز آيات براى آنهاواجب است , در هر جائى اتفاق بيفتد واحساس شود ,فقط مردم همان جا بايد نمازآيات بخوانند , و بر مردم جاهاى ديگر واجب نيست .مساله 734 ـ وقت شروع درنماز آيات براى كسوف وخسوف موقعى است كه خورشيد يا ماه شروع
به گرفتن مى كند و تا زمانى كه به حالت طبيعى برنگشته ادامه دارد.مساله 735 ـ اگر خواندن نمازآيات را بقدرى تاخير بيندازد كه آفتاب يا ماه شروع به باز شدن كند
, نيت ادا مانعى ندارد , ولى بعد از باز شدن تمام آن , نماز قضا مى شود.مـسـاله 736 ـ نماز آيات براى زلزله بايد فورا خوانده شود بنحوى كه در نظر مردم تاخير محسوب
نشود و اگرتاخير كرد ساقط مى شود.مـسـاله 737 ـ اگر گرفتن آفتاب يا ماه را نداند و بعد از بازشدن آفتاب يا ماه بفهمد كه تمام آن
گـرفته بوده , بايد قضاى نماز آيات را بخواند ,ولى اگر بفهمد مقدارى از آن گرفته بوده قضا بر
او واجب نيست .مـساله 738 ـ اگرانسان به گفته كسانى كه از روى قاعده علمى وقت گرفتن خورشيد وماه را
مى داننداطمينان پيدا كند كه خورشيد يا ماه گرفته , بايد نماز آيات را بخواند, و نيز اگر بگويند
فـلان وقت خورشيد يا ماه مى گيرد و فلان مقدار طول مى كشد و انسان به گفته آنان اطمينان
پيدا كند , بايد به حرف آنان عمل نمايد.مساله 739 ـ اگر در حال حيض يانفاس زن , آفتاب يا ماه بگيرد يا زلزله اتفاق بيفتد , نماز آيات بر
او واجب نيست وقضا هم ندارد.
دستور نماز آيات :
مـسـالـه 740 ـ نماز آيات دو ركعت است و در هرركعت پنج ركوع دارد , و دستور آن اين است كه انـسـان بـعد از نيت , تكبير بگويد ويك حمد و يك سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوعبـردارد , دوباره يك حمد و يك سوره بخواند , باز به ركوع رود , تا پنج مرتبه , و بعد از بلند شدن از
ركوع پنجم دو سجده نمايد و برخيزد و ركعت دوم را هم مثل ركعت اول بجا آورد و تشهدبخواند و
سلام دهد.مـسـالـه 741 ـ در نـماز آيات ممكن است انسان بعد از نيت و تكبير و خواندن حمد , آيه هاى يك
سـوره را پـنـج قـسمت كند و يك آيه يا بيشتر از آن رابخواند بلكه كمتر از يك آيه را نيز مى تواند
بـخواند ولى بايد بنابر احتياط جمله تامه باشد و از اول سوره شروع كند و به گفتن بسم اللّه اكتفا
نـكـنـد و سپس به ركوع رود وسربردارد و بدون اينكه حمد بخواند , قسمت دوم از همان سوره را
بخواند و به ركوع رود, و همين طور تا پيش از ركوع پنجم سوره را تمام نمايد, مثلا در سوره فلق ,اول ((بسم اللّه الرحمن الرحيم # قل اعوذ برب الفلق )) بگويد و به ركوع رود , بعد بايستدو بگويد ((
مـن شـر ما خلق )) دوباره به ركوع رود و بعد از ركوع بايستد و بگويد (( ومن شر غاسق اذا وقب ))
باز به ركوع رود و بايستد و بگويد (( ومن شر النفاثات فى العقد ))و برود به ركوع بازهم سربردارد
و بـگـويـد (( ومـن شر حاسد اذا حسد )) و بعد از آن به ركوع پنجم رود و بعد از سر برداشتن , دو
سجده كند , و ركعت دوم را هم مثل ركعت اول بجا آورد , و بعد از سجده دوم تشهد بخواند و نماز
را سـلام دهد , و نيز جايز است كه به كمتر از پنج قسمت تقسيم نمايد , لكن هر وقت سوره را تمام
كرد لازم است حمد را قبل از ركوع بعدى بخواند.مـسـالـه 742 ـ چـيزهائى كه در نمازهاى يوميه واجب و مستحب است , در نماز آيات هم واجب و
مـسـتـحـب مى باشد , ولى در نمازآيات در صورتى كه با جماعت باشد مى تواند رجا بجاى اذان و
اقامه سه مرتبه بگويند (( الصلا )) و در غير جماعت چيزى نيست , ولى مشروعيت جماعت در نماز
آيات درغير گرفتن ماه و خورشيد ثابت نيست .مـسـالـه 743 ـ مـستحب است پيش از ركوع وبعد از آن تكبير بگويد , و بعد از ركوع پنجم و دهم
تكبير مستحب نيست بلكه مستحب است بگويد (( سمع اللّه لمن حمده )).مـسـالـه 744 ـ مستحب است پيش ازركوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند , و
اگر فقط قنوت پيش ازركوع دهم بخواند كافى است .مـسـالـه 745 ـ هر يك از ركوعهاى نماز آيات ركن است كه اگر عمدا كم يا زياد شود نماز باطل
است , و همچنين است اگر اشتباها كم شود و ياـ بنابر احتياط ـ اشتباها زياد شود.
نماز عيد فطر و قربان
مـسـاله 746 ـ نماز عيدفطر و قربان در زمان حضور امام (ع ) واجب است و بايد با جماعت خوانده شـود , و درزمان ما كه امام (ع ) غائب است مستحب مى باشد و مى شود آن را با جماعت يا فرادىخواند.مساله 747 ـ وقت نماز عيد فطر و قربان از اول آفتاب روز عيد تا ظهر است .مـسـالـه 748 ـ مـستحب است نماز عيد قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند , و درعيد فطر
مـسـتـحـب اسـت بـعد از بلند شدن آفتاب افطار كنند و زكا فطره را هم بدهند ,بعد نماز عيد را
بخوانند.مساله 749 ـ نماز عيد فطر و قربان دو ركعت است كه در هر ركعت بعد از خواندن حمد و سوره ,
سـه تكبير بگويد و بهتر آن است كه در ركعت اول پنج تكبير بگويد , و ميان هر دو تكبير يك قنوت
بخواند , وبعد از تكبير پنجم تكبيرديگرى بگويد به ركوع رود و دو سجده بجا آورد و بر خيزد , ودر
ركـعـت دوم چـهـارتـكـبـيـر بـگويد و ميان هر دو تكبير يك قنوت بخواند و بعد از تكبير چهارم
تكبيرديگرى بگويد و به ركوع رود و بعد از ركوع دو سجده كند و تشهد بخواند ونماز راسلام دهد.مـسـاله 750 ـ در قنوت نماز عيد فطر و قربان هر دعا و ذكرى بخوانند كافى است ولى بهتر است
اين دعا را بخواند (( اللهم اهل الكبريا والعظم واهل العفو والرحم واهل التقوى والمغفر اسالك بحق
هـذا الـيـوم الـذى جعلته للمسلمين عيدا ولمحمد (ص )ذخرا وشرفا وكرام ومزيدا ان تصلى على
محمد وآل محمد وان تدخلنى فى كل خيرادخلت فيه محمدا وآل محمد وان تخرجنى من كل سؤ
اخـرجـت منه محمدا وآل محمدصلواتك عليه وعليهم , اللهم انى اسالك خير ما سالك به عبادك
الصالحون واعوذ بك مما استعاذ منه عبادك المخلصون )).مـسـالـه 751 ـ بعد از نماز مغرب و عشاى شب عيدفطر و بعد از نماز صبح و بعد از نماز عيد فطر
مستحب است اين تكبيرها را بگويد ((اللّه اكبر , اللّه اكبر , لا اله الا اللّه واللّه اكبر , اللّه اكبر وللّه الحمد
, اللّه اكبر على ماهدانا )).مـسـالـه 752 ـ مستحب است انسان در عيد قربان بعد از ده نماز كه اول آنهانماز ظهر روز عيد و
آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است , تكبيرهائى را كه درمساله پيش گفته شد بگويد , و بعد از
آن بگويد (( اللّه اكبر على ما رزقنا من بهيم الانعام والحمد للّه على ما ابلانا )) ولى اگر عيد قربان را
در مـنى باشد مستحب است بعد ازپانزده نماز كه اول آنها نماز ظهر روز عيد و آخر آنها نماز صبح
روز سيزدهم ذيحجه است , اين تكبيرها را بگويد.مـسـالـه 753 ـ در نماز عيد هم مثل نمازهاى ديگر ,ماموم بايد غير از حمد و سوره چيزهاى ديگر
نماز را خودش بخواند.مـسـالـه 754 ـاگـر ماموم موقعى برسد كه امام مقدارى از تكبيرها را گفته , بعد از آنكه امام به
ركـوع رفت , بايد آنچه از تكبيرها و قنوتها را كه با امام نگفته خودش بگويد و ركوع را درك كند , و
اگـر در هـر قـنوت يك بار (( سبحان اللّه و الحمد للّه )) بگويد كافى است واگرفرصت نبود فقط
تكبيرها را بگويد واگر به آن مقدار هم فرصت نبود كافى است متابعت كند وبه ركوع برود.مساله 755 ـ اگر در نماز عيد موقعى برسد كه امام درركوع است , مى تواند نيت كند وتكبير اول
نماز را بگويد و به ركوع رود.
اجيرگرفتن براى نماز
مساله 756 ـ بعد از مرگ انسان , مى شود براى نماز و عبادتهاى ديگر او كه در زندگى بجا نياورده , ديگرى را اجير كنند , يعنى به او مزد دهند كه آنها را بجا آورد , و اگر كسى بدون مزدهم آنها راانجام دهد صحيح است .مساله 757 ـانسان مى تواند براى بعضى از كارهاى مستحبى مثل حج و عمره وزيارت قبر پيغمبر
وامـامـان (ع ) از طرف زندگان اجير شود , و نيز مى تواند كار مستحبى را انجام دهد وثواب آن را
براى مردگان يا زندگان هديه نمايد.مساله 758 ـ اجير بايد موقع نيت ,ميت را معين نمايد و لازم نيست اسم او را بداند , پس اگر نيت
كند (( از طرف كسى نماز مى خوانم كه براى او اجير شده ام )) كافى است .مساله 759 ـ اجير بايد عمل رابه قصد آنچه در ذمه ميت است بجا آورد , و اگر عملى را انجام دهد
و ثواب آن رابراى او هديه كند كافى نيست .مساله 760 ـ كسى را كه براى نمازهاى ميت اجيركرده اند , اگر بفهمند كه عمل را بجا نياورده يا
باطل انجام داده , بايد دوباره اجيربگيرند.مـسـاله 761 ـ در قضاى نمازهاى ميت , ترتيب واجب نيست مگر درنمازهائى كه اداى آنها ترتيب
دارد مـثـل نـماز ظهر و عصر يا مغرب و عشا از يك روزچنانكه سابقا گذشت ولى اگر او را اجير
كـرده بـاشـند كه طبق فتواى مرجع ميت يا ولى او عمل كند وآن مرجع ترتيب را لازم بداند بايد
ترتيب را رعايت نمايد.مـساله762 ـ اگر با اجير شرط نكنند كه نماز را با چه مقدار از مستحبات آن بخواند , بايدمقدارى
از مستحبات نماز را كه معمول است بجا آورد.
احكام روزه
روزه آن اسـت كـه انـسـان بـراى تـذلل و كرنش در پيشگاه خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب از نه چيزى كه بعدا گفته مى شود خوددارى نمايد.نيت .مـساله 763 ـ لازم نيست انسان نيت روزه را از قلب خود بگذارند يا مثلا بگويد (( فردا را روزه مىگـيـرم )) , بـلكه همين قدر كه بنا داشته باشد براى تذلل در پيشگاه خدواند عالم از اذان صبح تا
مـغـرب كـارى كـه روزه را بـاطـل مى كند انجام ندهد , كافى است , و براى آنكه يقين كند تمام
ايـن مدت را روزه بوده , بايد مقدارى پيش از اذان صبح و مقدارى هم بعد از مغرب ازانجام كارى
كه روزه را باطل مى كند خوددارى نمايد.مساله 764 ـ انسان مى تواند درهر شب از ماه رمضان براى روزه فرداى آن نيت كند.مساله 765 ـ آخرين وقت نيت روزه ماه رمضان براى شخص ملتفت , هنگام اذان صبح است به اين
مـعـنـى كـه بـنـابـراحتياط واجب بايد هنگام صبح امساك او همراه با قصد روزه باشد هرچند در
ضميرناخود اگاه .مـساله 766 ـ كسى كه كارهائى كه روزه را باطل مى كند انجام نداده باشددر هر وقت از روز نيت
روزه مستحبى بكند , هرچند فاصله كمى تا مغرب باشد , روزه او صحيح است .مـسـالـه 767 ـ كـسى كه پيش از اذان صبح در روزه ماه رمضان , وهمچنين در روزه واجبى كه
زمانش معين است بدون نيت روزه خوابيده است , اگرپيش از ظهر بيدار شود ونيت كند , روزه او
صحيح است , و اگر بعد از ظهر بيدار شود, بايد احتياط بقيه روزه را به قصد قربت مطلقه امساك
كند و روزه آن روز را نيز قضانمايد.مـساله 768 ـ اگر بخواهد روزه قضا يا كفاره بگيرد بايد آن را معين نمايد , مثلانيت كند كه روزه
قـضـا يا روزه كفاره مى گيرم , ولى در ماه رمضان لازم نيست نيت كند كه روزه ماه رمضان مى
گـيـرم , بـلكه اگر نداند ماه رمضان است يا فراموش نمايد وروزه ديگرى را نيت كند , روزه ماه
رمضان حساب مى شود و در روزه نذر و مانند آن , قصد نذر لازم نيست .مـسـاله 769 ـ اگر نداند يا فراموش كند كه ماه رمضان است وپيش از ظهر ملتفت شود , چنانچه
كارى كه روزه را باطل مى كند انجام داده باشد ,روزه او باطل مى باشد , ولى بايد تا مغرب كارى
كـه روزه را باطل مى كند انجام ندهدو بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نمايد و اگر بعد از ظهر
مـلـتـفت شود كه ماه رمضان است , به احتياط واجب نيت روزه كند رجا و بعد از رمضان هم آن را
قـضـا كـند و امااگر پيش از ظهر ملتفت شود و كارى كه روزه را باطل مى كند انجام نداده باشد
بايدنيت روزه كند و روزه اش صحيح است .مـسـاله 770 ـ اگر در و سط روز ماه رمضان پيش از ظهر مريض خوب شود و تا آن وقت كارى كه
روزه را بـاطـل مـى كـند انجام نداده باشد , به احتياط واجب بايد نيت روزه كند و آن روز را روزه
بگيرد, و چنانچه بعد از ظهر خوب شود , روزه آن روز بر او واجب نيست و بايد آن را قضا كند.مـسـالـه771 ـ روزى را كـه انـسان شك دارد آخر شعبان است يا اول رمضان , واجب نيست روزه
بـگيرد, و اگر بخواهد روزه بگيرد , نمى تواند نيت روزه رمضان كند , ولى اگرنيت كند كه اگر
رمـضـان است , روزه رمضان , و اگر رمضان نيست , روزه قضا يا مانندآن باشد , صحت روزه اش
بـعـيـد نـيست , ولى بهتر آن است كه نيت روزه قضا و مانندآن بنمايد , و چنانچه بعد معلوم شود
رمـضان بوده , از رمضان حساب مى شود و اگرقصد مطلق روزه را كند و بعد معلوم شود رمضان
بوده نيز كافى است .مـسـالـه 772 ـ در روزه مـستحب و روزه واجبى كه وقت آن معين نيست مثل روزه كفاره , اگر
قـصـد كـنـدكـارى كـه روزه را باطل مى كند انجام دهد يا مردد شود كه بجا آورد يا نه , چنانچه
بجانياورد و در روزه واجب پيش از ظهر , و در روزه مستحب پيش از غروب دوباره نيت روزه كند ,
روزه او صحيح است .
چيزهائى كه روزه را باطل مى كند
مساله 773 ـهشت چيز روزه را باطل مى كند :.اول : خوردن و آشاميدن .دوم : جماع .سوم :استمنا : و استمنا آن است كه مرد با خود يا به وسيله ديگرى بدون جماع , كارى كندكه منىاز او بيرون آيد و در زن به اين نحو محقق مى شود كه با خود يا ديگرى كارى كند كه به اوج ارضاى
جنسى برسد و از او آب بيرون آيد.چهارم : دروغ بستن به خداو پيغمبر و جانشينان پيغمبر (ع ) بنابر احتياط واجب .پنجم : رساندن غبار به حلق بنابراحتياط واجب .ششم : باقى ماندن بر جنابت و حيض و نفاس تا اذان صبح .هفتم :اماله كردن با چيزهاى روان .هشتم : عمدا قى كردن .و احكام اينها در مسائل آينده گفته مى شود :.1ـ خوردن وآشاميدن :.مـسـالـه 774 ـ اگر روزه دار با التفات به اينكه روزه دارد عمدا چيزى بخورد يا بياشامد , روزه او
باطل مى شود , چه خوردن وآشاميدن آن چيز معمول باشد مثل نان و آب , چه معمول نباشد مثل
خـاك و شـيره درخت , و چه كم باشد چه زياد , حتى اگر مسواك را از دهان بيرون آورد و دوباره
به دهان ببرد و رطوبت آن را فروبرد , روزه باطل مى شود مگر آنكه رطوبت مسواك درآب دهان به
طورى از بين برود كه رطوبت خارج به آن گفته نشود.مساله 775 ـ اگرروزه دار سهوا چيزى بخورد يا بياشامد , روزه اش باطل نمى شود.مساله 776 ـ آمپول وسرم روزه را باطل نمى كند هر چند آمپول تقويتى يا سرم قندى نمكى باشد
وهـمـچنين اسپرى كه براى تنگى نفس استعمال مى شود اگر دارو را فقط وارد ريه كندروزه را
باطل نمى كند وهمچنين دارو در چشم وگوش ريختن روزه را باطل نمى كنداگرچه مزه آن به
گلو برسد و اگر در بينى بريزد اگر به حلق نرسد روزه را باطل نمى كند.مساله 777 ـ اگر روزه دار چيزى را كه لاى دندان مانده است عمدا فرو ببرد ,روزه اش باطل مى
شود.مـسـاله 778 ـ فرو بردن آب دهان , اگرچه بواسطه خيال كردن ترشى و مانند آن در دهان جمع
شده باشد , روزه را باطل نمى كند , و همچنين فرو بردن اخلاط سر و سينه اشكال ندارد.مـسـالـه 779 ـ اگر روزه دار بقدرى تشنه شودكه بترسد از تشنگى بميرد يا به او ضررى برسد يا
آنـكـه به سختى بيفتد كه نمى تواندآن را تحمل كند , مى تواند به اندازه اى كه ترس از اين امور بر
طـرف شـود , آب بـيـاشامد بلكه در فرض ترس از مرگ و مانند آن واجب است ولى روزه او باطل
مـى شـود , و اگـر مـاه رمضان باشد , بايد بنابر احتياط لازم بيشتر از آن نياشامد و در بقيه روز از
انجام كارى كه روزه را باطل مى كند خود دارى نمايد.مـسـالـه 780 ـ انـسان نمى تواند براى ضعف , روزه را بخورد , ولى اگر ضعف او بقدرى است كه
معمولا نمى شودآن را تحمل كرد , خوردن روزه اشكال ندارد.2ـ جماع :.مساله 781 ـ جماع روزه را باطل مى كند , اگرچه فقط به مقدار ختنه گاه داخل شود و منى هم
بيرون نيايد.3ـاستمنا :.مساله 782 ـ اگر روزه دار استمنا كند (معناى استمنا در مساله (760) گذشت ) , روزه اش باطل
مى شود.مساله 783 ـ اگر بى اختيار منى از انسان بيرون آيد ,روزه اش باطل نيست .مـساله 784 ـ هرگاه روزه دار بداند كه اگر در روز بخوابدمحتلم مى شود , يعنى در خواب منى
از او بيرون مى آيد , جايز است بخوابد , و اگرمحتلم شود روزه اش باطل نمى شود.مـساله 785 ـ اگر روزه دار در حال بيرون آمدن منى از خواب بيدار شود , واجب نيست از بيرون
آمدن منى جلوگيرى كند.4ـ دروغ بستن به خدا و پيغمبر :.مـساله 786 ـ اگر روزه دار به گفتن يا به نوشتن يا به اشاره ومانند اينها به خدا و پيغمبر (ص ) و
ائمـه (ع ) عمدا نسبتى را بدهد كه دروغ است ـاگرچه فورا بگويد دروغ گفتم يا توبه كند ـ روزه
او بنابر احتياط لازم باطل است .5ـرساندن غبار به حلق :.مـسـالـه 787 ـ بنابر احتياط واجب رساندن غبار غليظ به حلق روزه را باطل مى كند , چه غبار از
چيزى باشد كه خوردن آن حلال است مثل آرد ,يا غبار چيزى باشد كه خوردن آن حرام است مثل
خاك .مـسـاله 788 ـ احتياطواجب آن است كه روزه دار دود سيگار و تنباكو و مانند اينها را هم به حلق
نرساند.مساله 789 ـ فرو بردن تمام سر در آب روزه را باطل نمى كند ولى كراهت شديد دارد.6 ـ باقيماندن بر جنابت و حيض و نفاس تا اذان صبح :.مساله 790 ـ اگر جنب عمدادر ماه رمضان تا اذان صبح غسل نكند , يا اگر وظيفه اش تيمم است
تيمم ننمايد ,بايد روزه آن روز را تمام كند و روزى ديگر را نيز روزه بگيرد و چون معلوم نيست آن
روز قضا است يا عقوبت است هم روزه آن روز از ماه رمضان را به قصد ما فى الذمه انجام دهد و هم
روزى كه بجاى آن روز روزه مى گيرد , وقصد قضا نكند.مساله 791ـ كسى كه مى خواهد قضاى روزه ماه رمضان را بگيرد , هرگاه تا اذان صبح عمداجنب
بـماند , نمى تواند آن روز را روزه بگيرد , واگر از روى عمد نباشد , مى تواند ,اگرچه احتياط در
ترك آن است .مـسـالـه 792 ـ در غـير روزه ماه رمضان و قضاى آن ـ از اقسام روزه هاى واجب و مستحب ـ اگر
جنب عمدا تا اذان صبح بر حال جنابت باقى بماند , مى تواند آن روز را روزه بگيرد.مساله 793 ـ كسى كه در شب ماه رمضان جنب است , چنانچه عمدا غسل نكند تا وقت تنگ شود ,
بايد تيمم كند وروزه بگيرد و روزه اش صحيح است .مساله 794 ـ كسى كه در شب ماه رمضان براى هيچ كدام از غسل و تيمم وقت ندارد , اگر خود را
جنب كند , روزه اش باطل است وقضا و كفاره بر او واجب مى شود.مساله 795 ـ اگر بداند وقت براى غسل ندارد وخود را جنب كند وتيمم كند يا با اين كه وقت دارد
عمدا غسل را تاخير بياندازد تاوقت تنگ شود وتيمم كند روزه اش صحيح است هر چند گناهكار
است .مـسـالـه 796 ـ كـسـى كه در شب ماه رمضان جنب است و مى داند كه اگر بخوابد تا صبح بيدار
نمى شود بنابر احتياط واجب , نبايد غسل نكرده بخوابد , وچنانچه پيش از غسل اختيارابخوابد و تا
صبح بيدار نشود , بايد روزه آن روز را تمام كند و قضا و كفاره بر او واجب مى شود.مساله 797 ـ اگر روزه دار در روز محتلم شود , واجب نيست فورا غسل كند.مـساله 798 ـ هرگاه بعد از اذان صبح بيدار شود و ببيند محتلم شده , اگرچه بداندپيش از اذان
محتلم شده , روزه او صحيح است .مـسـالـه 799 ـ اگـر زن در شب ماه رمضان پيش از اذان صبح از حيض يا نفاس پاك شود و عمدا
غسل نكند , واگروظيفه اش تيمم است تيمم ننمايد , روزه آن روز را بايد تمام كند و قضاى آن را
نـيـزبگيرد , و در روزه قضاى ماه رمضان اگر عمدا غسل وتيمم را ترك كند , بنابر احتياطواجب
نمى تواند آن روز را روزه بگيرد.مـساله 800 ـ زنى كه در شب ماه رمضان ازحيض يا نفاس پاك شده , اگر عمدا غسل نكند تا وقت
تنگ شود بايد تيمم نمايد ,وروزه آن روزش صحيح است .مـسـالـه 801 ـ اگـر زن پيش از اذان صبح در ماه رمضان از حيض يا نفاس پاك شود و براى غسل
وقت نداشته باشد , بايد تيمم نمايدولى لازم نيست تا اذان صبح بيدار بماند وهمچنين است حكم
جنب در صورتى كه وظيفه اش تيمم باشد.مـسـالـه 802 ـ اگر زن نزديك اذان صبح در ماه مبارك رمضان از حيض يا نفاس پاك شود وبراى
هيچ كدام از غسل وتيمم وقت نداشته باشد , روزه اش صحيح است .مساله 803 ـ اگر زن بعد از اذان صبح از خون حيض يا نفاس پاك شود , يا در بين روز خون حيض
يا نفاس ببيند , اگرچه نزديك مغرب باشد , روزه او باطل است .مساله 804 ـ اگر زن غسل حيض يا نفاس را فراموش كند و بعد از يك روز ياچند روز يادش بيايد ,
روزه هائى كه گرفته صحيح است .مـساله 805 ـ اگر زنى كه در حال استحاضه كثيره است , هر چند غسلهاى خود را به تفصيلى كه
در احـكـام اسـتـحاضه در مساله (215) گفته شد بجا نياورد , روزه او صحيح است , همچنان كه
دراستحاضه متوسطه اگرچه غسل نكند , روزه اش صحيح است .مـسـاله 806 ـ كسى كه مس ميت كرده (يعنى جائى از بدن خود را به بدن ميت رسانده ) مى تواند
بـدون غـسـل مـس مـيت روزه بگيرد , و اگر در حال روزه هم ميت را مس نمايد , روزه او باطل
نمى شود.7ـ اماله كردن :.مـسـاله 807 ـ اماله كردن با چيز روان اگرچه از روى ناچارى وبراى معالجه باشد , روزه را باطل
مى كند.8ـ قى كردن :.مـسـاله 808 ـ هرگاه روزه دار عمدا قى كند اگرچه بواسطه مرض و مانند آن ناچار باشد , روزه
اش باطل مى شود, ولى اگر سهوا يا بى اختيار قى كند اشكال ندارد.مساله 809 ـ اگر روزه دار بتواند از قى كردن خود دارى كند , اگر به طبع خود حادث شده است
لازم نيست از آن جلوگيرى كند.مـسـالـه 810 ـ اگر آروغ بزند و چيزى در گلو يا دهانش بيايد , بايد آن را بيرون بريزد , واگر بى
اختيار فرو رود , روزه اش صحيح است .
احكام چيزهائى كه روزه را باطل مى كند
مساله 811 ـ اگر انسان عمدا و از روى اختيار كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد , روزه او بـاطـل مـى شود و چنانچه از روى عمد نباشد, اشكال ندارد , ولى جنب اگر بخوابد تا اذان صبحغـسـل نـكند در موارد خاصى كه دررساله هاى مفصل آمده است , روزه او باطل است , و چنانچه
انـسـان نداند كه بعضى ازآنچه گفته شد روزه را باطل مى كند اگر در اين جهل كوتاهى نكرده
بـاشـد , و تـرديـدى هـم نداشته باشد يا آنكه اعتماد بر حجت شرعى داشته باشد , اگر آن چيز را
انجام دهد , روزه اش باطل نمى شود , مگر در خوردن و آشاميدن و جماع .مـسـاله 812 ـاگر روزه دار سهوا يكى از كارهائى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد وبه اعتقاد
ايـنـكـه روزه اش باطل شده , عمدا دوباره يكى از آنها را بجا آورد , حكم مساله گذشته درباره او
جارى مى شود.
جائى كه قضا و كفاره واجب است
مـساله 813 ـ اگر كسى روزه ماه رمضان را به خوردن يا آشاميدن يا جماع يا استمنا يا باقى ماندن بـر جـنـابـت بـاطل كند , در صورتى كه از روى عمد و اختيار باشد و از روى ناچارى و جبر نباشد,اضافه بر قضا , كفاره هم بر او واجب مى شود.مساله 814 ـ اگر كسى چيزى از آنچه را كه گذشت انجام دهد در حالى كه عقيده قطعى داشته
كه روزه را باطل نمى كند ,كفاره بر او واجب نيست وهمچنين است كسى كه نمى دانسته روزه بر
او واجب است مانند كودكان در اوائل بلوغ .
كفاره روزه :
مساله 815 ـ در كفاره افطار روزه ماه رمضان , بايد يك بنده آزاد كند , يا به دستورى كه در مساله بـعـد گفته مى شود دو ماه روزه بگيرد , يا شصت فقير را سير كند يا به هر كدام يك مد كه تقريبا750 گـرم است , طعام يعنى گندم يا جو يا نان و مانند اينها بدهد , و چنانچه اينها برايش ممكن
نـبـاشـد, بايد به قدر امكان تصدق دهد , و اگر ممكن نيست , استغفار نمايد , و احتياط واجب آن
است كه هر وقت بتواند , كفاره را بدهد.مـسـاله 816 ـ كسى كه مى خواهد دو ماه كفاره روزه ماه رمضان را بگيرد , بايد يك ماه تمام ويك
روز آن را از ماه ديگر پى در پى بگيرد , و اگر بقيه آن پى در پى نباشد اشكال ندارد.مـساله 817 ـ كسى كه مى خواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگيرد , نبايد موقعى شروع كند كه
مـى دانـد در بين يك ماه و يك روز , روزى باشد كه مانند عيد قربان , روزه آن حرام است ياروزه
آن واجب است .مساله 818 ـ كسى كه بايد پى در پى روزه بگيرد , اگر در بين آن بدون عذر يك روز روزه نگيرد ,
بايد روزه ها را از سر بگيرد.مـسـالـه 819 ـ اگـر در بـين روزهائى كه بايد پى در پى روزه بگيرد عذرى مثل حيض يا نفاس يا
سفرى كه دررفتن آن مجبور است , براى او پيش آيـد , بعـد از بر طـرف شـدن عـذر , واجب نيست
روزه ها را از سر بگيرد , بلكه بقيه را بعد از بر طرف شدن عذر بجا مى آورد.مساله 820 ـ اگر به چيز حرامى روزه خود را باطل كند يك كفاره كافى است .مساله821 ـ اگر در يك روز ماه رمضان چند مرتبه بخورد يا بياشامد يا جماع يا استمنا كند, براى
همه آنها يك كفاره كافى است .مـساله 822 ـ اگر روزه دار آروغ بزند و چيزى در دهانش بيايد , چنانچه عمدا آن را فرو ببرد بنابر
احتياط واجب , روزه اش باطل است و بايد قضاى آن را بگيرد و كفاره هم بدهد.مـسـالـه 823 ـ اگر نذر كند كه روزمعينى را روزه بگيرد , چنانچه در آن روز عمدا روزه خود را
باطل كند , بايد كفاره بدهد , و كفاره آن در احكام نذر خواهد آمد.مـسـالـه 824 ـ اگر نذر كند كه روز معينى را روزه بگيرد , چنانچه در آن روز عمدا روزه خود را
باطل كند , بايد كفاره بدهد , وكفاره آن در احكام نذر خواهد آمد.مساله 825 ـ كسى كه بايد براى كفاره يك روزشصت فقير را طعام بدهد , اگر به تمام شصت نفر
دسترسى دارد نمى تواند عدد را كم كند ولى همان مقدار كفاره بدهد مثلا به سى نفر هر كدام دو
مد طعام بدهد و به آن اكتفا كند , ولى مى تواند براى هر فرد از عيال فقير اگرچه صغير باشند يك
مـد به آن فقير بدهد , و فقير به وكالت از عائله يا و لايت بر آنها اگر صغير باشند قبول نمايد واگر
نتواند شصت نفر فقير را پيدا كند و مثلا فقط سى نفر را پيدا كند مى تواند به هركدام دو مد طعام
بدهد , ولى به احتياط واجب هرگاه تمكن پيدا كرد به سى نفر فقيرديگر نيز يك مد بدهد.مـسـالـه 826 ـ كـسى كه قضاى روزه رمضان را گرفته , اگر بعداز ظهر عمدا كارى كه روزه را
بـاطل مى كند انجام دهد , بايد به ده فقير هر كدام يك مد طعام بدهد , و اگر نمى تواند , سه روز
روزه بگيرد.
جاهائى كه فقط قضاى روزه واجب است
مساله 827 ـ در چند مورد فقط قضاى روزه بر انسان واجب است وكفاره واجب نيست كه بعضى از آنها از قرار ذيل است :.اول : آنـكـه در مـاه رمضان غسل جنابت را فراموش كند و با حال جنابت يك روز يا چند روز روزهبگيرد.دوم :آنـكه در ماه رمضان بدون اينكه تحقيق كند صبح شده يا نه , كارى كه روزه را باطل مى كند
انجام دهد , بعد معلوم شود صبح بوده است .سـوم : آنكه به گفته كس ديگرى كه گفته او شرعا برايش حجت است يا او به اشتباه معتقد باشد
كه خبر او حجت است افطار كند , بعد معلوم شود مغرب نبوده است .چـهـارم : آنكه از جهت تشنگى ,مضمضه كند , يعنى آب در دهان بگرداند , و بى اختيار فرو رود ,
ولـى اگـر فراموش كند كه روزه است و آب را فرودهد , يا براى غير جهت تشنگى مضمضه كند و
بى اختيار فرو رود , قضا ندارد.مساله 828 ـ اگر غير آب چيز ديگرى را در دهان ببردو بى اختيار فرو رود , يا آب داخل بينى كند
و بى اختيار فرو رود , قضا بر او واجب نيست .مـسـالـه 829 ـ اگر در ماه رمضان , بعد از تحقيق , براى او معلوم نشود كه صبح شده وكارى كه
روزه را باطل مى كند انجام دهد , بعد معلوم شود صبح بوده , قضا لازم نيست .مـساله 830 ـ اگر انسان شك كند كه مغرب شده يا نه , نمى تواند افطار كند ,ولى اگر شك كند كه صبح شده يا نه , پيش از تحقيق هم مى تواند كارى كه روزه راباطل مى كند انجام دهد.
