چرا قم را"قم" گفتند؟ - حضرت معصومه (س) فاطمه دوم نسخه متنی

چرا قم را"قم" گفتند؟

علل مختلفي براي وجه نام گذاري اين شهر به"قم" ذكر كرده اند، ما در اينجا به طور اختصار هر يك از آنها را خاطرنشان مي كنيم و قضاوت آنها با خود شما:

1ـ كلمه"قم" معرب"كومه" است، با اين توضيح: كه اين سرزمين پيش از آنكه به صورت شهر درآيد، داراي گودال هاي پر آبي بود، چوپانان گوسفندان خود را براي آشاميدن آب و چريدن در سبزه زارهاي اطراف آن گودال ها مي برده اند. به تدريج چوپانان به خاطر توقف طولاني در آن سرزمين مسكن هاي موقتي كه به فارسي به آن"كومه" مي گويند، ساختند، اين كومه ها كم كم زياد شد و به صورت قريه اي درآمد، رفته رفته به صورت شهر درآمد و به نام همان كومه(يا كوم) براي آن باقي ماند.

پس از ظهور اسلام و نفوذ زبان و ادبيات عرب و ايران در يكديگر، بسياري از كلمات فارسي تغيير شكل داد و از جمله"كوم" مبدل به"قم" گرديد، همانطور كه كرمانشاهان"قرميسين" خوانده شد.(28)

2ـ رسول اكرم در شب معراج، مشاهده كرد كه ابليس در اين سرزمين نشسته است فرمود:"قُم يا مُلعْون؛ برخيز(و از اينجا برو) اي ملعون." از اين رو اسم اين سرزمين را"قم" نهادند(29).

دراين معنا شاعر نيكو سروده است:

3ـ‌ نيز روايت شده رسول خدا(ص) فرمود:"در شب معراج به بقعه اي در سرزمين جبل نظر كردم، كه از نظر رنگ زيباتر از زعفران و از نظر بوي، خوش بوتر از مشك بود،‌و شخص پيري در آن نشسته و بر سرش بْرنسي(كلاه دراز) بود گفتم: اي جبرئيل اين بقعه چيست؟ عرض كرد: اين بقعه اي است كه شيعيان علي(ع) در آن به گرد هم مي آيند، گفتم: اين شخص كيست؟! گفت:‌ابليس است، گفتم او از آنها چه مي خواهد؟!

گفت: مي خواهد آنان را از ولايت و دوستي علي(ع) منع كند و به سوي فسق و فساد سوق دهد، گفتم: مرا بر زمين فرود آر، از برق تندتر بر زمين آمديم، نزد ا و آمده و گفتم"قم يا ملعون...؛ برخيز اي دور افتاده از رحمت خدا، با طايفه مرجئه دشمنان آنها در زن و مالشان شركت كن، چه آنكه اهل قم شيعيان من و شيعيان وصي من علي بن ابيطالب(ع) مي باشند."(30)از اين رو به اين سرزمين"قم" گفتند.