اژدهایی خارج از زمین

طراحی كپسول دراگون (اژدها) به گونه‌ای است كه قابلیت حمل مسافر را نیز دارد. بر اساس طرح اولیه با تغییر ساختار داخلی كپسول، دراگون می‌تواند تا 7 فضانورد را به ایستگاه برده ‌یا آنها را به زمین بازگرداند. كاری كه پس از پایان ماموریت شاتل‌های فضایی به طور انحصاری به‌عهده روسیه و كپسول‌های سایوز قرار دارد. زمانی كه دراگون به این مرحله عملیاتی برسد ناسا می‌تواند برای انتقال فضانوردانش به جای روسیه به بخش خصوصی خودش كه زیر نظر استانداردهای ناسا كار می‌كند متكی باشد و به این ترتیب بخشی از برنامه اعلام شده در چشم‌انداز جدید ناسا كه اوباما آن را وعده داده بود محقق می‌شود.

در این برنامه پیش‌بینی شده بود با توجه به توانایی بخش خصوصی نقل و انتقال بار و مسافر به مدارهای پایین و از جمله مداری كه ایستگاه فضایی در آن قرار دارد به عهده بخش خصوصی گذاشته می‌شود و ناسا توان و نیروی خود را صرف توسعه پیشران‌ها و فناوری لازم برای سفر به مقاصد دور دست‌تر خواهد كرد. پیش‌بینی شده است زمانی كه دراگون عملیاتی برای ناسا را به‌عهده ندارد بتواند به عنوان یك آزمایشگاه مداری بدون سرنشین در اختیار دانشگاه‌ها و مراكز تحقیقاتی قرار بگیرد تا آنها بتوانند آزمایش‌هایی كه نیاز به حضور كوتاه مدت در مدار زمین را دارند به انجام برسانند. به این ترتیب بخش تحقیقاتی فضایی می‌تواند بدون این‌كه نیازمند انتظار رسیدن نوبت برای استفاده و انجام آزمایش در ایستگاه فضایی باشد به كمك بخش خصوصی این آزمایش‌ها را به انجام برساند.

اولین آزمون‌های دراگون انجام شده و قرار است آزمون نهایی این كپسول در روز 18 بهمن امسال انجام شود. در این مرحله كپسول دراگون به كمك پرتابه فالكون به مدار زمین می‌رود و در آنجا به ایستگاه فضایی ملحق می‌شود. فضانوردان پس از تخلیه بار و سوار كردن بارهای برگشتی به زمین درهای كپسول را قفل می‌كنند و كپسول راه برگشت به زمین را در پیش می‌گیرد و در سواحل فلوریدا در آب فرود خواهد آمد.

اگر این آزمایش به طور كامل موفق باشد از همین امسال كار نقل و انتقال بار به ایستگاه فضایی توسط دراگون و در كنار پروگرس‌ها رسما آغاز خواهد شد.

در حال حاضر سیستم فرود دراگون شبیه به كپسول‌های آپولو است كه در ماموریت‌های هیجان‌انگیز، به همین نام، 12 فضانورد را برسطح ماه فرود آوردند. این كپسول در بازگشت از مدار و پس از عبور از جو زمین با كمك چترهای نجات در اقیانوس فرود می‌آید اما مهندسان این طرح در نظر دارند سیستمی را توسعه دهند تا با كمك موتورهای معكوس، دراگون بتواند به آرامی روی سطح زمین فرود آید كه اگر این اتفاق بیفتد فرود محموله‌های بار و فضانوردان در آینده نرم‌تر و مطمئن‌تر از سیستم‌های كنونی صورت خواهد گرفت.

به این ترتیب روز 18 بهمن برای صنایع فضایی روز مهمی به شمار می‌رود. آزمایش موفق دراگون نه تنها آمریكا را از وابستگی به روسیه نجات می‌دهد كه گام مهم‌تری را در تاریخ ثبت می‌كند و آن ورود رسمی بخش خصوصی به فعالیت‌های فضایی رسمی است. وارد شدن بخش خصوصی بالقوه می‌تواند باعث انقلابی در زمینه صنایع فضایی شود. با ظهور شركت‌های رقیب، رقابت بر سر به دست آوردن بازار افزایش می‌یابد.

به دست آوردن بازار مطمئن نیازمند ساخت سفینه‌هایی است كه نه تنها استانداردهای لازم را دارا باشد كه هزینه كمتری برای كارفرمایان داشته باشند و این امر به توسعه فناوری‌های لازم برای سفرهای مداری كمك می‌كند. این امر در كنار رشد مراكز توریسم فضایی خصوصی باعث تجاری شدن فضا می‌شود. بویژه كه در سال آینده شركت ویرژین گالاكتیك نیز پروازهای زیرمداری توریستی‌اش را آغاز خواهد كرد. به این ترتیب بسیاری از كارشناسان امیدوارند انقلابی كه با ورود بخش خصوصی به بازار اینترنت رخ داد در فضا هم تكرار شود. البته نگرانی‌هایی هم درباره حضور بخش خصوصی در فضا وجود دارد. مسائل از جمله حقوق استفاده از فضا و رقابت شركت‌ها و بسیاری دیگر باید حل شود اما فرصت‌های پیش رو به قدری زیاد است كه نگرانی‌های موجود نمی‌تواند سدی در راه توسعه آن قرار دهد.

فضا بر خلاف زمین فاقد مرزهای سیاسی و جغرافیایی است. شكسته شدن این مرزها شاید در آینده سیاستمداران را وادار كند بیشتر به زمین به عنوان یك كل و یك سیاره نگاه كنند و تعاریف جدید از مفاهیمی مانند امنیت ارائه دهند. اما اینها بحث‌هایی متعلق به آینده است. اینك باید منتظر ماند و دید آیا دراگون در آزمایش ماه آینده‌اش سربلند خواهد شد و آیا صنایع فضایی شاهد تولد اژدهایی توانا و قدرتمند خواهد بود؟

بخش دانش و زندگی تبیان

منبع: جام جم