کارتهای گرافیکی
در میان ما افرادی وجود دارند كه گمان می‌كنند عملكرد واقعی كارت‌های ویدئویی منحصر به بازی‌های رایانه‌ای است. اما كارت‌های ویدیویی از پس كارهای بسیار بیشتری به جز بازی‌های رایانه‌ای برمی‌آیند
حافظه بالاتر یك كارت گرافیك، معیار برتری یك كارت ویدئویی نیست چرا كه فاكتورهای مهم‌تری وجود دارند
كارت ویدئویی كه به آن، كارت شتاب دهنده گرافیكی یا كارت گرافیكی نیز می‌گویند، به طور كلی به كارت مستقل توسعه دهنده‌ای اطلاق می‌شود كه به شیار مادربرد اضافه می‌شود و عملكردی مشابه عملكرد كنترل كننده گرافیكی تعبیه شده در مادربرد دارد.
برخی از كارت‌های گرافیكی، كاربردهای بیشتری در اختیار كاربر قرار می‌دهند: قابلیت میكس فیلم، رمزگشایی 2MPEG- و 4MPEG-، پشتیبانی از FireWire1 ، پشتیبانی از ماوس و قلم‌نوری، اتصالات دسته بازی2 و اتصال چندین مانیتور همزمان
تصور اشتباهی كه در مورد كارت‌های گرافیكی وجود دارد، این است كه آن‌ها فقط به درد بازی‌های رایانه‌ای می‌خورند
ولی این تصور را، تفاهم تولیدكنندگان كارت‌های گرافیك و بازی‌های رایانه‌ای به‌وجود آورده‌اند. كارت‌های گرافیكی قابلیت‌های گسترده‌تری دارند و بسته به كیفیت‌شان، تصویر شفاف‌تری به مانیتور می‌دهند. اولین كارت ویدئویی منطبق با كامپیوترهای IBM PC، به‌همراه اولین كامپیوتر آی‌بی‌ام در سال 1981 تولید شد و به بازار آمد. این كارت گرافیك MDA3، خروجی تك‌رنگ می‌داد و تنها در محیط متن و طول و عرض 25×80 كارایی داشت و از حافظه جانبی 4 كیلوبایتی برخوردار بود
امروزه كارت‌های گرافیكی از مداری تشكیل شده‌است كه چندین مولفه روی آن سوار شده است كه متشكل‌است از:
1– واحد پردازش گرافیكی
واحد پردازش گرافیكی GPU)4)، ریزپردازنده‌ای اختصاصی است كه برای محاسبات با ممیز شناور، كه از اصول اولیه تصاویر گرافیكی سه‌بعدی است، تنظیم و بهینه شده است. ویژگی‌های اصلی GPU عبارت است از: 1) نرخ زمان‌سنجی هسته‌ای كه دامنه آن در كارت‌های گرافیك از 250 تا 850 مگاهرتز متغیر است.
2) تعداد خط‌لوله‌ها5 (سایه‌زن‌های قطعه و راس) كه از اركان اساسی تبدیل تصویر سه‌بعدی متشكل از رئوس و خط‌ها به تصویر دو بعدی متشكل از نقاط (پیكسل‌ها) است.
2- BIOS ویدئویی
ابزار یا بایاس6 ویدئویی برنامه اصلی است كه بر عملكرد كارت ویدئویی نظار می كند و دستورالعمل‌های مورد نیاز برای برقراری ارتباط میان كامپیوتر و نرم‌افزار با كارت را فراهم می‌كند و ممكن است اطلاعات زمان‌سنجی حافظه، سرعت‌های عملیاتی، ولتاژهای پردازشگر گرافیكی، حافظه جانبی و اطلاعات دیگر را در بر داشته باشد.3– حافظه ویدئویی
اگر كارت ویدئویی در داخل مادربرد تعبیه شده باشد (به‌اصطلاح On-Board باشد)، در این صورت از حافظه اصلی سیستم (RAM) استفاده خواهد كرد كه خروجی ضعیفی خواهد داشت. اما اگر كارت ویدئویی جدای سیستم باشد، در این صورت حافظه‌جانبی مختص خود (Dedicated) دارد كه حافظه ویدئویی نامیده میشودظرفیت حافظه كارت‌های امروزی از 128 مگابایت تا 4 گیگابایت متفاوت است. از آن‌جایی كه حافظه ویدئویی باید از طریق واحد پردازش گرافیكی و مدارات نمایشی در دسترس قرار گیرد. در این‌صورت نیاز به زمان دسترسی به حافظه بالایی دارد. نرخ دسترسی در كارت‌های امروزی بین 400 مگاهرتز تا 8/3 گیگاهرتز است.
از حافظه ویدئویی فقط در واحد پردازش گرافیكی استفاده نمی‌شود و ممكن است برای ذخیره داده‌های دیگری از قبیل بافرZ كه عمق تصاویر سه‌بعدی را تعیین می‌كند، پس‌زمینه‌ها، بافرهای راس و برنامه‌های سایه‌زنی كامپایل‌شده نیز استفاده شود.
ادامه دارد...
منابع webopedia و p30p30
تنظیم برای تبیان: سیدخاموشی
