مردی که ترکیه را لرزاند

در بعد سیاست خارجی هم این کشور درست مانند میراث داری متعهد برای عثمانی ها عمل کرد

صدای فریادهایی به گوش می رسد که از فراز بالکن ها نام رجب طیب اردوغان را فریاد می زنند. شهر بورسا که شهری صنعتی است و پایتخت حکومت عثمانی شاهد فریادهای " بابا طیب " است . همه برای مردی فریاد می زنند که با یک لبخند به این ابراز احساسات پاسخ می دهد. این کلمات ما را به یاد شعارهایی می اندازد که برای کمال آتاتورک در سال 1923 داده شد " پدر ترک ها". البته این عبارت بیش به رجب طیب اردوغان می خورد. مردی که برای مخالفان نماد خشم و تکبر است و برای طرفداران شخصیتی کاریزماتیک. مردی که به زودی وارد دومین دهه حکمرانی خود بر کشوری می شود که به مدد وی تغییر را تجربه کرد.

دوازدهمین روز از ماه ژوئن که از راه برسد، ترکیه هم شاهد بهاری همچون بهار اعراب خواهد بود. بهاری که باز همگان را شوکه خواهد کرد. طمع های سیاسی که بیش از ابزار ممکن پیش خواهند رفت و البته ترس سکولارها از رجب طیب اردوغان. هشت سال حضور حزب عدالت و توسعه در مسند قدرت ، ساختار سیاسی در ترکیه را از شکل سکولاری خود دور و دورتر کرده است .ساختاری که هر روز به شکل مد نظر اردوغان و دوستانش نزدیک تر می شود. با این همه حتی منتقدان او هم به خوبی می دانند که کشوری با 79 میلیون جمعیت بسیار از سرزمینی که اردوغان هشت سال پیش به ارث برد متفاوت است . این ترکیه تبدیل به قدرتی تصمیم گیرنده در منطقه ای شده است که سالها بود تحت حاکمیت ایالات متحده قرار داشت . ترکیه همچنان با نرخ قابل توجهه بیکاری دست و پنجه نرم می کند اما اقتصاد این کشور هر روز پویایی بیشتر را تجربه می کند.

در بعد سیاست خارجی هم این کشور درست مانند میراث داری متعهد برای عثمانی ها عمل کرد. رابطه حسنه ای با ایران برقرار کرده و البته دل همسایگان عرب را هم به بهای مناقشه با اسراییل به دست آورده است. در خصوص بحث های قومی و قبیله ای هم اردوغان در روزهایی بر کشورش حکومت می کند که برای رسیدن به ترکیه ای مدرن چندان ترک و کرد بودن حایز اهمیت نیست. قدرت انتخاباتی در ترکیه امروز در اختیار حزب عدالت و توسعه ای است که از سال 2002 به قدرت رسید. البته شخص اول این قدرت هم رجب طیب اردوغان است. شهردار 57 ساله استانبول که در فوتبال هم نیمه حرفه ای محسوب می شود. نتیجه نظرسنجی ها نشان می دهد که حزب عدالت و توسعه ای برگ برنده را در آغوش خواهد گرفت که رهبران آن شعار خود را مدرنیته ، مردم گرایی و ایستادن در کنار فقرا اعلام کرده اند. با این همه رجب طیب اردوغان در راس ایستاده و قدرت اصلی حزب هم در دستان اوست. بر اساس تحقیقات انجام گرفته نیمی از محبوبیت این حزب هم به دلیل شخص اردوغان است . مردی که سکان اصلاحات اقتصادی را در دست گرفت و با توسل به قانون اساسی تعبیرهای فرسوده از قدرت را از بین برد .

شیوه مردمداری اردوغان به دهه پنجاه باز می گردد و روزهای زندگی اجتماعی خود او. مردی که گفته می شود در نوجوانی برای امرار معاش شخصی لیمو فروش بوده و البته همگان او را جوانی دوست داشتنی می خواندند.

اکنون تحت حاکمیت رجب طیب اردوغان همه این سوال را از خود می کنند که آیا ترکیه پس از چند دهه در آغوش گرفتن غرب و ناتو اکنون به سمت شرق حرکت کرده است؟ ترک ها هنوز سودای پیوستن به اتحادیه اروپا را در سر دارند و اصلاحاتی را پیش می برند که ترکیه را لیبرال تر از گذشته کنند. ترک ها شاهد نزول قدرت آمریکا در منطقه هستند و بر همین اساس در خاورمیانه جا پای خود را باز می کنند. سیاست ترکیه در بعد خارجی به صفر رساندن اختلاف ها با همسایگان است و البته موفقیت چندانی را به نام خود سند نزده است. مشکل با ارمنستان همچنان به قوت خود باقیست و قبرس همچنان مساله ترک ها است . ترکیه که زمانی میانجی رابطه میان سوریه و رژیم صهیونیستی بود با کشته شدن نه صلح طلب ترک در کشتی مرمره در نوار غزه ترجیح داد رابطه خود را با اسراییل هم به حالت تعلیق درآورد.

نتیجه تازه ترین نظرسنجی ها حاکی از این است که ترک ها خود نیز چندان علاقه ای به توسل به سیاست های گذشته و قدیمی روزهای حاکمیت آتاتورک ندارند. یک موسسه ترک سال گذشته تحقیقات اجتماعی را کلید زد و در آن از جوانان 18 تا 25 ساله استانداردهای ایدئولوژیک آنها را جویا شد. بیش از یک سوم از طرفداران اردوغان کمالیست را مد نظر خود قرار داده اند . کمالیستی که ایدئولوژی خاص آتاتورک است. یک پروفسور دانشگاه نیویورک در این خصوص می گوید: مردم از هویت های قدیمی خسته شده اند. از شکاف ملی به ستوه آمده اند و اختلاف مذهبی را نمی توانند تاب بیاورند.

بخش سیاست تبیان

منبع:خبرآنلاین