از هند تا كانادا
هرچند قاسم جعفری مجنون لیلی را یك فیلم هنری می‌داند، اما عناصر سازنده پنجمین فیلم این كارگردان سینما و تلویزیون ایران، بیش از آنكه یادآور سینمای به اصطلاح هنری ایران باشند، به گیشه كمك كرده‌اند.
بازیگرانی چون محمدرضا گلزار و الناز شاكردوست، استفاده از ترانه فیلم، آن هم توسط خواننده‌ای كه می‌تواند خود نیز عامل كشاندن مردم به سینما باشد و... البته نامی كه قرار بود «ولنتاین» یا حتی «رام و سیتا» باشد. درواقع از این قرار بودها درباره آخرین فیلم جعفری زیاد است و شاید همگی بیش از هر چیز یك نكته را به ذهن می‌رسانند؛ فیلم تجاری. چیزی كه جعفری در متن گفت‌وگو این طور نسبت به آن واكنش نشان می‌دهد: «اصلا قبول ندارم. مجنون لیلی اصلا یك فیلم تجاری نبود. رگه‌های هنری در این فیلم می‌چربد بر تجاری بودن كار...»
حالا، وقتی كه جعفری دیگر احتمالا به این فیلم فكر نمی‌كند و آرام آرام چمدان‌هایش را برای سفر به كانادا می‌بندد، شاید زمان خوبی برای مرور اخبار مربوط به مجنون لیلی باشد. دست كم این كار این حسن را دارد كه در كنار حرفهای كارگردان، تصویر كامل‌تری از فیلم می‌دهد و برای خود او هم می‌تواند در آستانه آغاز كار تازه، یادآور نكات تازه‌ای باشد. جالب اینكه در شروع كار تازه او هم خبری مشابه خبرهای اول مجنون لیلی منتشر شده است: جعفری قصد دارد خرداد امسال فیلم تازه خود را در كانادا كلید بزند. درست همان طور كه 6 ماه پیش خبر آغاز مجنون لیلی در هند منتشر شد. فیلمی كه حتی نام هندی نیز داشت.
«خدای چیزهای كوچك»، فیلم تازه جعفری، نوشته خود اوست و پروانه ساختش را اواخر سال 86 گرفته است. در این فیلم تنها یك بازیگر ایرانی بازی می‌كند كه به احتمال بسیار زیاد حامد بهداد خواهد بود. بازیگران دیگر، تئاتری‌ها و غیرحرفه‌ای‌های كانادا هستند، چون به گفته كارگردان، «این فیلم یك فیلم پرسوناژ است و نیازی به بازیگر حرفهای خارجی ندارد.»
فیلمسازی در سه سوت
نخستین خبرهای ساخت مجنون لیلی، حدود 6 ماه پیش از اكران فیلم منتشر شد. فارس 30 مرداد سال گذشته می‌نویسد: «فیلم تازه قاسم جعفری با عنوان مجنون لیلی (و با عنوان هندی رام و سیتا) قرار است در كشور هند فیلمبرداری شود.»مطابق خبرهای آن ایام، قاسم جعفری كه با مجموعه تلویزیون « مسافری از هند» توانسته بود نظر مردم را جلب كند، این بار هم قصد داشت به سراغ هندی‌ها برود و تمام لوكیشن‌هایش را در هند انتخاب كرده بود. اما تا پایان آبان هم رام و سیتا كلید نخورد و فارس 8 آبان دوباره نوشت: «قاسم جعفری كه به تازگی از جشنواره «مذهب امروز» در كشور ایتالیا برگشته است در حال حاضر مشغول كامل كردن فیلمنامه و انتخاب بازیگران و عوامل فیلم است و تا یك ماه دیگر كار فیلمبرداری را آغاز خواهد كرد.
بنا بر این گزارش، حضور حمید گودرزی به‌عنوان یكی از بازیگران فیلم قطعی شده است و این بازیگر پس از بازنده، مسافری از هند و كمكم كن بار دیگر با جعفری همكاری خواهد داشت.»
جالب اینكه اواخر آذر نام رام و سیتا یا همان مجنون لیلی ناگهان به ولنتاین تغییر كرد و در خبرها این طور آمد كه « الناز شاكردوست» بازیگر مقابل «محمدرضا گلزار» در «ولنتاین» شده است. ولی همان طور كه انتظار می‌رفت ولنتاین مورد تایید اداره ارزشیابی و نظارت بر سینمای حرفهای معاونت سینمایی قرار نگرفت و مجنون لیلی قطعی شد. الناز شاكردوست وقتی به جمع بازیگران چهره و پرطرفدار فیلم اضافه شد كه 20 روز از فیلمبرداری گذشته بود؛ یعنی 20 آذر. آغاز فیلمبرداری این فیلم توسط علیرضا زرین‌دست، پنجشنبه اول آذر مصادف با تولد امام رضا(ع) و البته نه در هند بلكه در تهران خودمان بود و تنها یك ماه و نیم بعد در نیمه دی به پایان رسید.
جعفری پس از آن به سرعت كار را نهایی كرد و خیلی زود هم در اكران قرار گرفت و 500 میلیون تومان هم فروخت. شاید به كمك چهره‌های فراوانی چون محمدرضا گلزار، حمید گودرزی، الناز شاكردوست، حامد بهداد، ابوالفضل پورعرب، رضا رویگری و... اما سازندگان فیلم هرچه كردند به جشنواره فجر نرسیدند.
مخاطبان گزینش‌گر سینما
با همه این‌ها، جعفری از ابتدا بر اینكه مجنون لیلی مخاطبان گزینش‌گر را به سینما می‌كشاند تاكید داشت. او كه تمام سعی خود را برای جذب مخاطب بیشتر به سینما كرده بود، همان ایام گفت: «فكر می‌كنم مخاطب برود فیلم را ببیند چون فیلم مؤلفه‌هایی دارد كه بیننده خاص و عام را به سمت خود می‌كشاند. من شك ندارم كه این فیلم هم مخاطبان انبوه و خوبی خواهد داشت و قطعا مخاطبانش مخاطبان باشعوری خواهند بود، یعنی كسانی كه فیلم‌ها را برای دیدن گزینش می‌كنند.»اما حتی اگر جعفری اصلا قبول نكند، مجنون لیلی مخاطبان خاص را اصلا به سینما نكشاند. مخاطبان این فیلم، گروهی از سینماروهایی بودند كه محمدرضا گلزار را در كنار الناز شاكردوست و صدای حامد بهداد می‌دیدند؛ همان طور كه خود او هم انگار در لایه‌های عمیق‌تر ذهنش این را می‌داند: «نوع قرارگرفتن فیلم‌ها در اكران نوروز 87 در كنار هم خوب است. فیلم‌هایی داریم كه خاص‌تر و ویژه‌تر هستند. مثل به‌همین سادگی كه هنرپیشه زیادی ندارد اما جذابیت‌های خاص خودش را برای مخاطب دارد. البته من
هیچ كدام از دیگر فیلم‌هایی را كه در ایام عید اكران می‌شوند، ندیده‌ام اما براساس شنیده‌هایم می‌گویم كه این فیلم‌ها از تنوع خوبی برخوردارند و به عبارتی دیگر، در اكران نوروز 87، برای هر ذائقه‌ای فیلم وجود دارد كه این به نظرم خیلی مهم است».
جعفری در این گفت‌وگو نیز درپاسخ به این سؤال كه «شما می‌گویید كه كار تجاری نساختید. چه دلیلی داشت كه نقش‌های كوتاهتان را هم با ستاره‌ها پركنید» می‌گوید: قبول كنید كه كار پر زحمتی بود. می‌توانستم كه 10 هنرپیشه در كارم نیاورم. من هم می‌توانستم مثل خیلی از فیلم‌های دیگر یك داستان خطی برای دختر و پسری بسازم. برای این كار هم گلزار و الناز شاكردوست كافی بود. یك داستان خطی هم می‌نوشتیم. مگر در فیلم‌های دیگر چه كار می‌كنند؟ پس قبول كنید كه من زحمتی را به جان خریدم. چون دنبال این بودم كه كارم متفاوت باشد.
نمی‌گویم كه باید تقدیر شوم، حداقل نباید به خاطر آن سابقه ذهنی ریشه كار را زد و بگوییم كه از رضا گلزار استفاده ابزاری كردیم. واقعا استفاده ابزاری نشده. اگر می‌خواست بشود، این قدر بلد بودم كه از گلزار 5 برابر این استفاده كنم. بلد بودم ولی نخواستم. اگر منتقد منصف باشد، این حرف مرا قبول می‌كند.
منبع : سینمای ما
