زمان آموزش مسواک زدن به کودکان
هنگامی‌که کودک به ۲ یا ۳ سالگی می‌رسد، زمان آن فرا رسیده است تا نحوه مسواک زدن و مراقبت از دندان‌ها را به او بیاموزید.
بیش از ۴۰ درصد از کودکانی که به کودکستان می‌روند، پوسیدگی دندان دارند. پوسیدگی دندان نسبت به بیماری‌های دیگر مثل آسم در بچه‌های امروز، ۵ برابر و نسبت به زکام بهاره، ۷ برابر شایع تر است؛ بنابراین سعی کنید تا بهترین کار را برای فرزندان خود انجام دهید. اولین گام در راه مبارزه با پوسیدگی دندان، تمرین کردن و آموزش دادن عادت‌های خوب مسواک زدن است.
چرا مراقبت از دندان‌ها از زمان نوزادی مهم است؟
دندان‌های نوزادی، نقش یک راهنما را برای دندان‌های دائمی بزرگ‌سالی ایفا می‌کنند. اگر آن‌ها زودتر از موعد مقرر در اثر پوسیدگی از بین بروند، دندان‌های بزرگ‌سالی ممکن است فضای کافی برای رشد بهتر را نداشته باشند. مراقبت‌های ضعیف از دندان‌های نوزادی همچنین ممکن است باعث بروز مشکلاتی چون عفونت، درد و مشکلات گفتاری نیز شود.
بیشتر پزشکان به والدین توصیه می‌کنند تا نوزادان خود را در اولین سال از تولد نوزاد یا زودتر چنانچه دندان‌های او قبل از یک سالگی سر بزند، نزد دندان‌پزشک برده و معاینه کنند. توصیه مهم این است به‌محض مشاهده سر زدن دندان یا دندان‌های نوزاد، آن‌ها را هر روز با استفاده از یک مسواک سرکوچک و نرم (مسواک مخصوص نوزادان) و آب، دو بار در روز ترجیحاً بعد از صبحانه و قبل از خواب تمیز کرده و خورده‌های غذا و باکتری‌ها را از دندان‌ها خارج کنید. به خاطر داشته باشید در این زمان نباید از خمیردندان استفاده کنید.
آموزش مسواک زدن به کودکان را چگونه و از کی آغاز کنیم؟
هنگامی‌که کودک به ۲ یا ۳ سالگی می‌رسد، زمان آن فرا رسیده است تا نحوه مسواک زدن و مراقبت از دندان‌ها را به او بیاموزید. هرچند آموزش‌های اولیه تکنیک‌های بهداشت دهان و عادت‌های آن در دوران نوپایی آغاز می‌شود، اما این آموزش‌ها و مراحل آن، تأثیر بسیار خوبی در دوران نوجوانی و جوانی کودک دارد. حتی قبل از اینکه دندان‌های اولیه کودک سر بزند، والدین باید عادات خوب بهداشت دهان و دندان را در منزل تمرین کنند. قبل از آنکه دندان‌های اولیه و موقت نوزاد سر بزند، تمیز کردن لثه‌ها و مراقبت از آن‌ها بسیار مهم است. بهتر است لثه نوزاد را با یک دستمال نرم یا گاز استریل و آب، پس از هر بار شیر خوردن، پاک کنید. مزیت دیگر این کار در این است که ممکن است در اثر فشار و مالش ملایمی که به لثه‌های او وارد می‌شود، تااندازه‌ای درد هنگام سر زدن دندان‌ها کاهش پیدا کند.
آموزش مسواک زدن دندان کودک نوپا ممکن است چند سالی را به خود اختصاص دهد، بنابراین باید این کار را تا زمانی که او ۶ یا ۷ ساله می‌شود، با جدیت ادامه داده و حتی در این زمان، مسواک زدن و عادات او را حتی زمانی که خودش مسواک را به دست می‌گیرد، تا قبل از ۶ یا ۷ سالگی تحت نظر قرار دهید.
راه‌های آموزش مسواک زدن به کودکان نوپا
تا زمانی که کودک، ۲ یا ۳ ساله است، بهترین کار این است که والدین دندان‌های او را خودشان مسواک بزنند تا زمانی که سطح هماهنگی و توجه به جزئیات موردنیاز برای مراقبت بهتر از دهان و دندان در کودک بالا برود.ساده‌ترین راه برای مسواک کردن دندان‌های کودک این است که او را در بغل خود نشانده و سر کودک را روی آرنج دست به شکل خم شده نگه دارید. یک مسواک سر کوچک و نرم مو نایلونی که با توجه به سن کودک برای او مناسب است انتخاب کنید، سپس به‌آرامی مسواک را داخل دهان او کرده و به‌سرعت دندان‌های کوچک او را بشویید.
در طول روز، ۲ مرتبه این کار را انجام دهید. یک‌بار در روز بعد از خوردن صبحانه و در هنگام بعدازظهر پس از خوردن آخرین نوشیدنی. کودک ممکن است مسواک را بجود یا اینکه به سمت آن چنگ بزند. اجازه دهید تا او به این کار خود ادامه دهد، اما درنهایت، به‌آرامی سر او را به سمت عقب خم کرده و مسواک بزنید.
بهتر است در هنگام مسواک زدن مثل زمانی که می‌خواهید به او غذا بدهید، با کودک بازی کنید. سعی نکنید به‌زور دهان کودک را باز کنید. به او فرصت دهید تا عمل مسواک زدن را دوست داشته باشد. تعدادی هدیه و چیزهای تشویقی آماده کنید و زمانی که او اجازه داد شما دندان‌هایش را مسواک بزنید، آن‌ها را به کودک بدهید.
خمیردندان را به‌اندازه‌ای روی مسواک بریزید که تنها سه‌چهارم از آن را بپوشاند. میزان فلوراید داخل خمیردندان کودکان، نسبت به بزرگ‌سالان کمتر است؛ بنابراین از خمیردندان مخصوص کودکان استفاده کنید. استفاده از خمیردندان به مقدار زیاد، منجر به ایجاد لک در دندان‌ها می‌شود؛ بنابراین به کودک نوپای خود بیاموزید تا باقی مانده خمیردندان را از دهانش با آب دهان بیرون کند. او نیازی ندارد برای خارج کردن باقی مانده خمیردندان دهانش را از آب پر کند.
مسواک زدن کل سطح دندان کودک نوپای خود را به‌تدریج آغاز کنید. سپس کم‌کم کل سطوح دندان‌ها را با مسواک پوشش دهید. زمانی که مشغول مسواک کردن دندان‌های او هستید، با او صحبت کنید و برایش مراحل مسواک زدن و کارهایی که انجام می‌دهید را توضیح دهید. تا سن ۷ سالگی به همین روش ادامه دهید و در مسواک زدن دندان‌ها به او کمک کنید، اما در این رده سنی، سعی کنید مسوولیت مسواک زدن را بر عهده خودش بگذارید.
پشت سر کودک خود روی زمین بنشینید و از او بخواهید دراز کشیده و سرش را در دامان شما بگذارد. به‌این‌ترتیب شما می‌توانید تمام دندان‌های او را ببینید و به‌راحتی به دندان‌های بالا و پایین او تسلط پیدا کنید. زمانی که سرش را چرخاند، مسواک را در دهانش در همان مسیر حرکت دهید.
به خاطر داشته باشید وضعیت خوب مسواک زدن باعث می‌شود تا کودک شما به این کار علاقه نشان داده و این کار را تقلید کند. پس سعی کنید زمانی که مسواک می‌زنید، کودک، مسواک زدن شما را ببیند. بعضی از کارشناسان به والدین پیشنهاد می‌کنند که همراه با کودک خود، آن‌ها نیز مسواک بزنند.
زمانی که کودک شما بزرگ‌تر می‌شود، اجازه دهید تا خودش مسواکش را انتخاب کند و همان رنگی را که می‌پسندد، بردارد. این کار به افزایش علاقه و انگیزه او در مسواک کردن کمک می‌کند.
