تبیان، دستیار زندگی
راست کرداری و راست گفتاری اساس و پایه تحول و اصلاح گرفتاری ها و مشکلات انسان است. خداوند عنایت خاص و ویژه ای بر آنهایی دارد که مبنای امور زندگی شان را بر اصل راست گفتاری و راست کرداری بگذارند و پیامد این توانمندی در زندگی اساساً باب گشایش امداد های الهی ا
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

می خواهید مشکلاتتون حل شود؟!

راستگویی

گرچه تأثیر راستى و صدق در زندگى بشر بر کسى پوشیده نیست، ولى هنگامى که وارد بحث آن شویم به آثار معجزه آسایى برخورد مى کنیم که صدق و راستى در تمام بخش هاى زندگى بشر دارد و توجه به آن مى تواند انگیزه نیرومندى براى گرایش به این فضیلت بزرگ اخلاقى گردد. لذا در اینجا برآن آمدیم آثار معجزه آسایش را با هم مرور کنیم!

آرامش روانی

انسانی که در روابط اجتماعی خود به دیگران دروغ می‌گوید، همیشه نگران فاش شدن دروغ خویش است. می‌ترسد که مبادا حقیقت را بفهمند و آبرویش برود و... . از طرفی به واسطه برخورداری از فطرت الهی، همواره با خود درگیر و از دست خویش ناراحت و عصبانی است که چرا من دورو و دروغگو هستم. به همین علت روی آرامش و آسایش را نخواهد دید.

حضرت علی(علیه السلام) کذب را مایه هلاکت می دانند و می فرمایند: «دع ما یریبک إلی ما لا یریبک فإنّ الکذب ربیّة و إنّ الصّدق طمانینة؛

آنچه مایه هلاکت تو می شود، رها کن و به آنچه تو را هلاک نمی کند پناه ببر. همانا کذب مایه هلاکت و راستگویی مایه آرامش است».

از بین رفتن مشکلات

راستگویی و صداقت در زندگی، اندیشه، گفتار و کردار انسان ها، عامل سامان یافتن امور، برطرف شدن اندوه ها و شداید می شود. امام علی(علیه السلام) در این زمینه می فرماید: «وَ لَوْ أَنَّ النَّاسَ حِینَ تَنْزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ وَ تَزُولُ عَنْهُمُ النِّعَمُ فَزِعُوا إِلَی رَبِّهِمْ بِصِدْقٍ مِنْ نِیَّاتِهِمْ وَ وَلَهٍ مِنْ قُلُوبِهِمْ لَرَدَّ عَلَیْهِمْ کُلَّ شَارِدٍ وَ أَصْلَحَ لَهُمْ کُلَّ فَاسِد.» اگر مردم هنگامی که بلا بر آنان فرود آید، و نعمت ایشان راه زوال پیماید، فریاد خواهند از پروردگار، با نیت درست و دل هایی از اندوه و بیم سرشار هر رمیده را به آنان بازگرداند، و هر فاسد را اصلاح و بساز.

ابن میثم در شرح سخن امام آورده است: «این سخنان گویای این است که با نیّت راست و قلب مشتاق به خدا پناه بردن، و از هر چه جز اوست گسستن، انسان را آماده می کند که خداوند خواست های او را بر آورد، خواه این که مطلوب او برگشت نعمت از دست رفته یا درخواست نعمت هایی تازه باشد یا خواهان این باشد که سختی و بدبختی از او دور شود یا بخواهد اینها بر دشمنش فرود آید، مراد از ردّ شارد برگشت نعمت از دست رفته، و منظور از اصلاح فاسد، به صلاح آوردن سایر احوال است».

راست کرداری و راست گفتاری اساس و پایه تحول و اصلاح گرفتاری ها و مشکلات انسان است. خداوند عنایت خاص و ویژه ای بر آنهایی دارد که مبنای امور زندگی شان را بر اصل راست گفتاری و راست کرداری بگذارند و پیامد این توانمندی در زندگی اساساً باب گشایش امداد های الهی است

آثار دنیایی صدق

روایت کردند که مردی بگذشت بر «لقمان حکیم». او را دید مجلسی ساخته و مردمان بسیار برو گرد آمده. او را گفت: «تو بنده ای؛ تو را چه رسانید بدین جایگاه؟» گفتا: «تقدیر خدای عزّوجلّ.» گفتا: «حکمت چیست؟» گفت: «سه چیز است: اول راستی در سخن، دوم گزاردن امانت، سوم دست بداشتن از چیزی که تو را به کار نیاید».

روایت کردند از «عبدالله بن دینار» که گفت: «بیرون شدم از مکه با «عبدالله بن عمر» اندر منزلی فرود آمدیم. شبانی از کوه فرو آمد. عبدالله او را گفت: گوسفندی از رمه به ما فروش. گفتا: من راعیم. گفت: خداوند رمه را بگو که گرگ بخورد. گفتا: پس خداوند خداوند رمه کو؟ عبدالله بگریست. پس آن غلام را بخرید و آزاد کرد و گفت: تو را این سخن به آزادی آورد درین جهان، امیدوارم که در آن جهانت نیز آزاد گرداند».

گشایش امور

راست کرداری و راست گفتاری اساس و پایه تحول و اصلاح گرفتاری ها و مشکلات انسان است. خداوند عنایت خاص و ویژه ای بر آنهایی دارد که مبنای امور زندگی شان را بر اصل راست گفتاری و راست کرداری بگذارند و پیامد این توانمندی در زندگی اساساً باب گشایش امداد های الهی است. امام علی (علیه السلام) رمز موفقیت مسلمانان در صدر اسلام را صداقتشان دانسته است.سنت الهی بر این است که هرکه صداقت را در تمامی اعمالش جلوه گر باشد خداوند یار و مددکارش بوده و همواره از تمامی نعمات برخوردار است، زیرا در جود و بخشش الهی هیچ بخل و تنگی نیست و از جانب ذات اقدس الهی مانعی وجود ندارد و بخشش و الطاف خدا هر انسان مستعد رحمتی را فرا می گیرد؛ انسان راستگو در مقابل مردم دارای اعتماد و محبت و احترام و ابهت خاصی است.امام علی (علیه السلام) در این زمینه می فرماید: «یَکْتَسِبُ الصَّادِقُ بِصِدْقِهِ ثَلَاثاً حُسْنَ الثِّقَةِ بِهِ وَ الْمَحَبَّةَ لَهُ وَ الْمَهَابَةَ عَنْهُ.»مرد راست گفتار با راست گفتنش سه چیز را به دست می آورد، خوبی اعتماد مردم را بر او و محبت را برای خودش و نیز شکوه و گرفتن مردم را از وی.آنچه مایه بالندگی و موفقیت آدمی در زندگی این جهانی است صداقتی است که در شئون مختلف زندگی حاکم باشد و همین اسباب سعادت، سربلندی و سرافرازی اخروی است.

انسانی که در روابط اجتماعی خود به دیگران دروغ می‌گوید، همیشه نگران فاش شدن دروغ خویش است. می‌ترسد که مبادا حقیقت را بفهمند و آبرویش برود و... . از طرفی به واسطه برخورداری از فطرت الهی، همواره با خود درگیر و از دست خویش ناراحت و عصبانی است که چرا من دورو و دروغگو هستم. به همین علت روی آرامش و آسایش را نخواهد دید

اما یادت باشد!!

گاهی سخنی را که انسان به زبان می آورد راست و مطابق با واقع است، امّا عمل و رفتار او برخلاف آن است؛ یعنی عملی که از او صادر می شود، غیر از سخنی است که به زبان می آورد. چنین شخصی از صدق در کردار برخوردار نیست. قرآن کریم کسانی را که میان رفتار و گفتار آن ها هماهنگی نیست، سخت نکوهش کرده و این کار آنان را موجب خشم و نفرت الهی شمرده است:

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لاَ تَفْعَلُونَ کَبُرَ مَقْتا عِنْدَ اللّه أَنْ تَقُولُوا مَا لاَ تَفْعَلُونَ.

ای کسانی که ایمان آورده اید! چرا سخنی می گویید که عمل نمی کنید. نزد خدا بسیار موجب خشم است که سخنی بگویید که عمل نکنید.

مردان راست کردار آهنگِ گفتارشان با آهنگ کردارشان، و خلوتشان با جلوتشان هماهنگ است و جزء کسانی نیستند که: «چون به خلوت می روند آن کار دیگر می کنند». از این رو امیر مومنان چنین می فرمایند:

اَیُّهَا النّاس، اِنّی واللّهِ ما اَحُثُّکُم عَلی طاعَةِ الاّ وَأسْبِقَکُمْ اِلَیْهَا، ولاَ أنْهَا کُمْ عَنْ مَعْصِیَةٍ اِلاّ وَأتَنَاهی قَبْلَکُمْ عَنْهَا.

ای مردم! به خدا سوگند من شما را به هیچ طاعتی وادار نمی کنم، مگر این که پیش از شما خود به آن عمل می کنم؛ و شما را از معصیتی نهی نمی کنم، مگر این که خودم پیش از شما از آن دوری می نمایم.

فرآوری: دکتر علی پیکری

بخش نهج البلاغه تبیان 


منابع:

نهج البلاغه

تأثیر راست گویی در زندگی انسان؛ دائره المعارف طهور

ناصر مکارم شیرازی- اخلاق در قرآن

مرتضی مطهری- فلسفه تاریخ

جواد محدثی- مقاله «اخلاق معاشرت، صداقت»

مجله:گنجینه-پاییز 1386، شماره 66-

مجله حوزه و دانشگاه، شماره 26 ، مصطفی ابراهیمی

مطالب مرتبط:

راهی برای رهایی از غم و سختی ها

3نکته اثر بخش برای رهایی از غم!

راهکاری برای رفع غم و اندوه

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.