تبیان، دستیار زندگی
شب قدر فرصتی است زرین و طلایی برای شستشوی آینه دل. آن شب بهترین فرصت است تا خوبیها را جایگزین بدیها، صلح و صفا را جایگزین اختلاف و تفرقه، احسان و نیکی را جایگزین ظلم و ستم، احسان به والدین را جایگزین عاق والدین، و صله رحم را جایگزین قطع رحم نماییم.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رد شدن دعا در شب قدر!!

قدر


شب قدر فرصتی است زرین و طلایی برای شستشوی آینه دل. آن شب بهترین فرصت است تا خوبی ها را جایگزین بدی ها، صلح و صفا را جایگزین اختلاف و تفرقه، احسان و نیکی را جایگزین ظلم و ستم، احسان به والدین را جایگزین عاق والدین، و صله رحم را جایگزین قطع رحم نماییم.

نیکو و شایسته است با صدقات قدمی در جهت آبادانی خانه آخرت برداریم و با اعمال نیک و خیر، ثواب دو چندان ببریم. در شب قدر که شب زنده داری می کنیم، خداوند نام ما را در گروه نیکبختان ثبت می کند و آتش جهنم را بر ما حرام می سازد. آیا توفیقی بالاتر از این هست که آتش جهنم بر ما حرام شود و به خدا نزدیک شویم؟

«قدر» در لغت به معنای اندازه و اندازه گیری. معنای اصطلاحی قدر، عبارت است از ویژگی هستی و وجود هر چیز و چگونگی آفرینش آن. به عبارت دیگر، اندازه و محدوده وجودی هر چیز، قدر نام دارد. معنای تقدیر الهی این است که در جهان مادی، آفریده ها از حیث هستی و آثار و ویژگی هایشان محدوده ای خاص دارند. این محدوده با اموری خاص مرتبط است؛ اموری که علت ها و شرایط آن ها هستند و به دلیل اختلاف علل و شرایط، هستی، آثار و ویژگی های موجودات مادی نیز متفاوت است. معنای تقدیر الهی در موجودات مادی، یعنی هدایت آنها به سوی مسیر هستی شان است که برای آن ها مقدر گردیده است و در آن قالب گیری شده اند.

شب اندازه گیری

با روشن شدن معنای قدر، امکان فهم حقیقت شب قدر نیز میسر می شود. شب قدر شبی است که همه مقدرات تقدیر می گردد و قالب معین و اندازه خاص هر پدیده، روشن و اندازه گیری می شود. شب قدر طبق روایات ما، یکی از شب های نوزدهم یا بیست و یکم و به احتمال زیاد شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، است. در این شب- که شب نزول قرآن به شمار می آید- امور خیر و شر مردم و ولادت، مرگ، روزی، حج، طاعت، گناه و خلاصه هر حادثه ای که در طول سال واقع می شود، تقدیر می گردد. شب قدر همیشه و هر سال تکرار می شود. عبادت در آن شب، فضیلت فراوان دارد و در نیکویی سرنوشت یک ساله بسیار موثر است در این شب تمام حوادث سال آینده به امام هر زمان ارائه می شود و وی از سرنوشت خود و دیگران باخبر می گردد. امام باقر (علیه السلام) می فرماید: انه ینزل فی لیله القدر الی ولی الامر تفسیر الامور سنه سنه، یۆمر فی امر نفسه بکذا و کذا فی امر الناس بکذا و کذا؛ در شب قدر به ولی امر (امام هر زمان) تفسیر کارها و حوادث نازل می شود و وی درباره خویش و دیگر مردمان مأمور به دستورهایی می شود.»

امام علی علیه السلام فرمودند: «شب قدر در هر سالی هست، در این شب امور همه سال (و تقدیرها و سرنوشت ها) فرو فرستاده می شود. پس از درگذشت پیامبر صلی الله علیه و آله نیز این شب صاحبانی دارد

در خصوص شب نوزدهم می‌گویند لیله التقدیر است. یعنی شبی که جمیع امور نسبت به جمیع موجودات اندازه‌گیری می‌شود. لذا این شب‌ها شب سرنوشت ساز است و ما در روایات داریم که بعضی‌ها شب پانزدهم ماه شعبان را مطرح کرده‌اند که در رابطه با ارزاق است.

شب بیست و یکم هم شب ضبط و ربط (لیله القضا) است و شب بیست و سوم شب امضا و ابرام (لیله الابرام) است (جایز دانستن و بجا آوردن). پس هر سه شب ارزشمند است و سرنوشت ساز و نباید به یک شب کفایت کرد. در روایات بسیار سفارش شده در این سه شب به استغفار کردن و سپس دعا کردن: فعلیکم فی شهر رمضان به کثره استغفار و الدعا.

بنابراین، می توان گفت شب قدر، شب تقدیر و شب اندازه گیری و شب تعیین حوادث جهان ماده است.

فضیلت شب قدر

وَمَآ أَدْرَاکَ مَا لَیلَةُ الْقَدْرِ شب قدر، پر ارج ترین و پررمز و رازترین شب ها در گردونه زمان است که قلم ها در وصفش می شکنند، زبان ها از توصیفش قاصرند و عقل در فهم آن مبهوت و متحیر می ماند؛ شبی که به فرموده امام صادق علیه السلام قلب رمضان به شمار می آید. (بحارالانوار، ج 58، ص 376)

بهترین شب سال، شب قدر است که خداوند در قرآن کریم آن را شبی پربرکت دانسته و ارزش آن را برتر از هزار ماه بیان کرده است. آیا به راستی برکتی بالاتر از این هست که یک شب هم تراز هزار ماه یعنی سی هزار شب یا 83 سال و چهار ماه قرار گیرد؟

البته این امر هیچ گونه تضادی با آزادی اراده انسان و مسئله اختیار ندارد؛ زیرا تقدیر الهی به وسیله فرشتگان بر طبق شایستگی ها و لیاقت های افراد و به اندازه ایمان، تقوا، پاکی نیت و اعمال آن هاست. بدون شک مفاهیمی چون: وعده و وعید، انذار و بشارت، کیفر و پاداش، بدون برخورداری انسان از اراده و اختیار بی معناست.

قدر

آمرزش گناهان

پیامبر خدا در تفسیر سوره «قدر» فرمودند: «هر کس شب قدر را احیا بدارد و مۆمن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامی گناهانش آمرزیده می شود.» تفسیر منهج الصادقین، ج 10، ص 308

قلب رمضان

امام صادق علیه السلام فرمودند: از کتاب خدا استفاده می شود که شماره ماه های سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماه ها ماه رمضان است و قلب ماه رمضان لیلة القدر است بحارالانوار، ج 58، ص 376 ؛ امالی شیخ صدوق، مجلس، 15، ح 4.

بهتر از هزار ماه

در فرهنگ غنی اسلام، همه چیز را با معیارهای الهی می سنجند لَیلَةُ الْقَدْرِ خَیرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْر در دعای 44 صحیفه سجادیه نیز می خوانیم: عبادت و بندگی در شبی از شب های آن، آن را برابر با (عبادت در) شب های هزار ماه قرار داد (چون خیرات و برکات و سودهای دینی و دنیوی در آن است) و آن را شب قدر نامید».

نزول قرآن

طبق روایات، مجموع قرآن در شب قدر نازل شده. این نزول دفعی و یکباره قرآن است، اما نزول تدریجی قرآن طی 23 سال دوران نبوت پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله به صورت الفاظ نازل شده است.

نزول ملائکه

نزول ملائکه و روح در شب قدر نشانه شرافت آن بر هزار ماه است.

پیامبر خدا در تفسیر سوره «قدر» فرمودند: «هر کس شب قدر را احیا بدارد و مۆمن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامی گناهانش آمرزیده می شود»

عرضه اعمال بر حجت خدا

بنا بر روایات و ظاهر آیات سوره قدر، شب قدر منحصر به زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله نیست و فرشتگان در شب قدر مقدّرات یک سال را نزد «ولی مطلق زمان» می آورند و بر او عرضه می کنند.(تفسیر نمونه، ج 27، ص 190؛ اصول کافی، ج 1، ص 352) این واقعیت از روز نخستین وجود داشته است و تا قیامت هم ادامه خواهد یافت. از سویی نیز بنابر روایات زمین از نخستین روز خلقت تا آخر فنای دنیا بی حجّت نخواهد بود(اصول کافی، ج 1، ص 251). چنانکه امام علی علیه السلام فرمودند: «شب قدر در هر سالی هست، در این شب امور همه سال (و تقدیرها و سرنوشت ها) فرو فرستاده می شود. پس از درگذشت پیامبر صلی الله علیه و آله نیز این شب صاحبانی دارد. (همان، ج 1، ص 363)

حجت خدا در زمین در زمان حاضر، وجود مقدّس و مبارک حضرت مهدی عج است و اوست که حجت خدا و وصی اوصیا و خلیفه رسول خدا صلی الله علیه و آله و معصوم از هر گناه و پلیدی است و لذا صاحب شب قدر است.

رد شدن دعا در شب قدر!

شب قدر شب تجلی میعاد انسان با خداوند و از خود جدا شدن و غرق در دریای رحمت و محبت و مهربانی خدا شدن است. فرشتگان در شب قدر فرود آمده و در زمین پخش می‌شوند، بر مجالس مۆمنین گذشته بر آنان سلام کرده و برای دعای آنان آمین می گویند، تا آنگاه که سپیده دم طلوع کند و در این شب دعای کسی رد نمی‌شود، مگر دعای عاق والدین، قطع کننده رحم، کسی که شراب بنوشد و کسی که دشمنی مومنی در دلش باشد.

فرآوری: زهرا اجلال             

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان


منابع:

تاریخ فرهنگی قرآنی

پرسمان

مطالب مرتبط:

ورود ممنوع‌های شب قدر !! 

این دعاها را در شب قدر فراموش نکنیم!!

اختیار انسان و شب قدر

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.