شکرها و شکایت‌ها

برگزیدگان بیست و هفتمین دوره جایزه کتاب فصل چه گفتند؟

برگزیدگان و شایسته‌های تقدیر دیدگاه‌های خود را درباره جایزه کتاب فصل (ویژه پاییز 1392) و ویژگی‌های کتاب‌هایشان که نظر داوران را به خود جلب کرده، ارایه داده‌اند. این گزارش نگاهی دارد به دیدگاه‌های برگزیدگان و شایسته‌های تقدیر در حوزه تاریخ و سیاست (2 برگزیده و 4 شایسته تقدیر).

بیست و هفتمین دوره جایزه کتاب فصل، ویژه پاییز 1392 برگزیدگان و شایسته‌های تقدیر خود را یکشنبه 25 خردادماه اعلام کرد. در این دوره سه هزار و 986 کتاب در گروه‌های مختلف (دین، فلسفه، علوم اجتماعی، زبان، علوم خالص، علوم کاربردی، هنر، ادبیات، تاریخ و جغرافیا، نقد ادبی) داوری شدند.

در گروه تاریخ و سیاست 6 اثر (دو برگزیده و چهار شایسته تقدیر) انتخاب شدند. در بخش زبان‌های باستانی کتاب «بررسی دینكرد ششم»، تألیف مهشید میرفخرایی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 490 ص، 1392 و در گروه تاریخ، کتاب «جانورباستان‌شناسی»، تألیف الیزابت جی. ریتز و الیزابت س. وینگ، ترجمه كمال‌الدین نیكنامی و حسین صبری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 562 ص، 1392. به عنوان برگزیده انتخاب شدند.

در گروه علوم اجتماعی شاخه علوم نظامی کتاب «مطالعات امنیتی معاصر»، تألیف آلن کالینز، ترجمه سیدداود آقایی و علیرضا ثمودی، تهران: انتشارات خرسندی، 380 ص، 1392. گروه ادبیات شاخه تاریخ و نقد ادبی کتاب «درآمدی بر اسطوره‌شناسی: نظریه‌ها و كاربردها»، تألیف بهمن نامور مطلق، تهران: انتشارات سخن، 676 ص، 1392. گروه تاریخ و جغرافیا کتاب «از جامعه ایرانی تا میهن تركی: زندگی‌نامه فكری و سیاسی احمد آقایف 1869 ـ 1939»، تألیف علی كالیراد، تهران: انتشارات پردیس دانش، 304 ص، 1392 و «ژئومورفولوژی ساحلی»، تألیف چارلز فردریك اریك برد، ترجمه مجتبی یمانی و وحید محمدنژاد، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 562 ص، 1392 به عنوان شایسته‌های تقدیر انتخاب شدند.

مهشید میرفخرایی: اگر بررسی‌ها بادقت باشد تجربه‌ای آموزنده است

«بررسی دینكرد ششم» تالیف مهشید میرفخرایی، كتابی است كه در بیست و هفتمین جایزه كتاب فصل به عنوان اثر برگزیده انتخاب شد.

میرفخرایی نظر خود را درباره دلیل انتخاب این اثر به عنوان كتاب برگزیده، این‌چنین عنوان كرد: فكر می‌كنم تفاوت‌هایی كه این اثر با خوانش «شائول شاكد» دارد و موارد مشابهی كه در دیگر متن‌ها به‌چشم می‌خورد و من در كتابم به آن‌ها اشاره كرده‌ام، دلیل انتخاب این كتاب در جایزه کتاب فصل بوده باشد.

وی درباره ضرورت برگزاری چنین مراسمی گفت: اگر چنان‌چه این بررسی‌ها درست و با دقت انجام گرفته باشد، می‌تواند تجربه‌ای آموزنده باشد برای افرادی كه در این رشته و سایر رشته‌ها تحصیل کرده‌اند. وی همچنین معیارهای انتخاب كتاب و داوری در این مورد را چنین بیان كرد: معیارهای داوری باید چنان باشد كه عامل نوآوری كتاب در آن لحاظ شده و تفاوت آشكاری با كارهای قبلی داشته باشد. این از نظر من، مهم‌ترین معیاری است كه باید در این‌گونه انتخاب‌ها لحاظ شود.

حسین صبری: وقتی برای کتاب‌ها ارج می‌گذارند امیدوار می‌شویم

کتاب «جانور باستان‌ شناسی» به عنوان اثر برگزیده (ترجمه) در بیست‌وهفتمین دوره جایزه کتاب فصل شناخته شد. این کتاب با همکاری كمال‌الدین نیكنامی ترجمه شده است.

صبری درباره نو بودن این رشته در ایران گفت: از آن‌جا كه رویكردمان در این كتاب، مبنی بر پیگیری نیازهای جامعه باستان‌شناسی بوده است و با توجه به این‌كه این رشته، رشته نویی در ایران محسوب می‌شود و ما با كوهی از اطلاعات دست به گریبان این رشته روبه‌رو هستیم، سعی می‌كنیم در آینده برای پركردن خلاهای مذكور در ایران، این مباحث را به طور جدی مورد پیگیری قرار دهیم.

این پژوهشگر باستان‌شناس، ‌نظر خود را درباره جایزه كتاب فصل و ضرورت برگزاری آن چنین عنوان كرد: این‌گونه جوایز واقعا مشوق‌های خوب و ارزشمندی هستند؛ چراكه افرادی مثل ما متوجه می‌شوند كه نگاهی خارج از مجموعه تخصصی به این‌گونه كتاب‌هاست و برای آن ارج گذاشته می‌شود و این موضوع خیلی امیدوار كننده است.

بهمن نامورمطلق: نقد و نظر درباره کتاب باعث تالیف آثار برتر می‌شود

کتاب «درآمدی بر اسطوره‌شناسی» شایسته تقدیر بیست‌وهفتمین دوره جایزه کتاب فصل شد.

بهمن نامورمطلق با تاکید بر وظیفه اصلی جایزه‌های مربوط به حوزه کتاب گفت: به نظر من کار اصلی باید بعد از این برنامه تجلیل انجام شود و با فرهنگ‌سازی رسانه‌ها را تشویق به معرفی بیشتر آثار برتر کنند و این نهال را با اهرم‌هایی چون معرفی آثار برگزیده و نقد و نظر برای شکوفایی بیشتر آن‌ها یاری دهند.

معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی درباره نقش جایزه کتاب فصل در رشد و نشر کتاب در جامعه بیان کرد: اگر این جایزه و آیین‌های تجلیل آغاز یک ماجرا باشد خوب است اما اگر پایان یک ماجرا را رقم بزند و کتاب‌های برگزیده به فراموشی سپرده شوند، سودمند و تاثیرگذار نیست. در بعضی فرهنگ‌ها یک نظام دارند که بر اساس این نظام خواندن و معرفی یک کتاب تازه را ترویج می‌کنند اما در کشور ما این سیستم و نظام را نداریم و جایی که نقطه آغاز است آن را تمام می‌کنیم. مسوولان در حوزه فرهنگ و کتاب باید بر این اساس هزینه کنند که نقطه آخر یک فرآیند به شروع آن تبدیل شود.

علی کالیراد: همچنان در انشاهای خود بنویسیم علم بهتر از ثروت است!

علی كالیراد، ‌نویسنده كتاب «از جامعه ایرانی تا میهن ترکی» شایسته‌تقدیر بیست‌وهفتمین دوره جایزه کتاب فصل شناخته شد.

کالیراد، شایسته‌‌تقدیر بیست‌وهفتمین جایزه كتاب فصل، نظر خود را درباره جایزه کتاب فصل و ضرورت برگزاری آن چنین گفت: در این وانفسا که به قول ظریفی شیوه مکانیکی تولید علم باب روز است، برای امثال من که هنوز مبتلای رویای نوشتن هستیم این گونه قدردانی‌ها مجالی است تا در کهف خود در حال و هوای گذشته به سر بریم و همچنان در انشاهای خود بنویسیم: واضح و مبرهن است که علم بهتر از ثروت است!

وی افزد: در شرایط نه چندان مطلوب کتاب و کتابخوانی در جامعه ما و انحطاط معیارهای تولید علمی در نظام دانشگاهی، وجود چنین جوایزی یک امر ضروری است؛ مشروط بر آن‌که این‌گونه جوایز موجب بروز رقابت واقعی میان نویسندگان و مترجمان و ارتقای کیفیت تولیدات علمی و فرهنگی شوند و اگر در داوری‌ها به نوآوری آثار، ورود آن‌ها به حوزه‌های مهجور و مغفول، بیان بدیع و به ویژه نقش راستین آن‌ها در تولید علم و معرفت بومی توجه ویژه‌ای شود،‌ به طور قطع، چنین مراسمی بهتر خواهد شد.

داود آقایی: جایزه کتاب فصل باید گستردگی بیشتری داشته باشد

یكی از كتاب‌هایی كه در بیست و هفتمین جایزه کتاب فصل ویژه پاییز 1392، شایسته‌تقدیر شناخته شد، كتاب «مطالعات امنیتی معاصر» تالیف «آلن کالینز»، با ترجمه مشترك داود آقایی و علیرضا ثمودی از سوی انتشارات خرسندی بود.

آقایی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران نظر خود را درباره جایزه كتاب فصل و ضرورت برگزاری آن ارایه داد و گفت: به نظر من اگرچه برپایی این‌گونه مراسم، كار ارزشمند و خوبی است اما به نظر می‌آید كه بسیار كمرنگ است. بدین معنی كه این‌گونه مراسم باید به شکل وسیع‌تر برگزار شود تا نویسندگان را تشویق و ترغیب به نوآوری آثار بهتر و ارزشمند كند.

وی پیشنهاد خود را برای معیارهای انتخاب كتاب در چنین مراسمی، در نظر گرفتن جنبه‌های شكلی و محتوایی یك كتاب در نظر داوران دانست و گفت: كتابی كه در جشنواره‌ای مورد قضاوت قرار می‌گیرد، در گام نخست باید از جنبه‌‌های شكلی درستی از جمله زیبایی جلد، نداشتن اغلاط و استفاده از منابع صحیح برخوردار باشد و در گام بعدی، به لحاظ محتوایی، یعنی نوبودن و دست اول بودن مطالب مورد ارزیابی قرار گیرند تا بدین وسیله كتاب‌های بنیادینی انتخاب شوند كه هم بتوانند ادبیات حوزه مربوطه را گسترش بدهند، هم جنبه كاربردی داشته باشد و هم مشكلی از مشكلات جامعه را برطرف سازند.

مجتبی یمانی: کتاب مهم‌ترین ابزار پژوهش است

مجتبی یمانی برای ترجمه کتاب «ژئوفورمولوژی ساحلی» نوشته «اریک برن» شایسته‌تقدیر بیست‌وهفتمین دوره جایزه کتاب فصل شد.

یمانی، رییس انجمن ایرانی ژئوفورمولوژی درباره جایزه کتاب فصل و اهمیت دادن به تالیف و ترجمه بیان کرد: به نظر من برگزاری این جایزه و انتخاب کتاب‌های برتر در سطح کشور بسیار مفید بوده و مشوق مولفان و مترجمان است. این گونه تشویق‌ها باعث گسترش فعالیت‌های علمی می‌شود. کتاب مهم‌ترین ابزار پژوهش است و اهمیت دادن به کار تالیف و ترجمه در واقع فراهم کردن زمینه توسعه دانش و پژوهش است.

وی افزود: تا دهه گذشته در دانشگاه‌ها به کار ترجمه امتیاز چندانی تعلق نمی‌گرفت و این مساله موجب شده بود که تبادل اطلاعات علمی در سطح بین‌المللی ضعیف شود و مأخذ بسیاری از کتاب‌های علمی به منابع داخلی محدود شده بود. خوشبختانه طی چند سال اخیر با تجدید نظر در موضوع امتیازدهی به کار ترجمه این مشکل نیز برطرف شده و کتاب‌های بسیار سودمندی ترجمه شده است.