بالاترین شهادتی که در قرآن آمده است!
سوره ای به نام سوره «شهد الله» وجود ندارد، بلکه آیهای است که خداوند در آن به وحدانیت خود شهادت داده و در روایات و به تبع آن، در میان مفسران بدان آیه، آیه «شهد الله» میگویند:[1] «شَهِدَ اللّهُ أَنَّهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ وَالْمَلاَئِكَةُ وَأُوْلُواْ الْعِلْمِ قَآئِمَاً بِالْقِسْطِ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَكِیمُ ».[2]
در شأن نزول این آیه نقل شده است: پس از آمدن پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) به مدینه، دو تن از روحانیون مسیحی شام به مدینه وارد شدند و با هم گفتند : این شهر چقدر شبیه شهری است که پیامآور آخرالزمان در آن ظهور خواهد كرد، و چون نزد پیامبر(صلی الله علیه و آله) رفتند او را به صفات و اوصاف شناختند و پرسیدند: تو محمد هستی؟ فرمود «بلى»، پرسیدند: احمد نیز لقب دارى؟ فرمود: «بلى»، گفتند: از تو مسئلهاى میپرسیم اگر پاسخ درست دادى تو را تصدیق میكنیم و ایمان میآوریم. فرمود: «بپرسید».
گفتند: بگو بالاترین شهادت كه در كتاب خدا آمده، كدام است؟ اینجا بود که آیه فوق نازل شد و آن دو تصدیق كرده و مسلمان شدند.[3]
در تفسیر این آیه نیز بحثهای مفصلی وجود دارد[4] که در اینجا به بیان مختصر آن بسنده میشود.
مهمترین بخش آیه شهادت خداوند بر وحدانیت خود است. منظور از شهادت خداوند، شهادت عملى و فعلى است نه قولى؛ یعنى خداوند با پدید آوردن جهان آفرینش كه نظام واحدى در آن حكومت مىكند و قوانین آن در همه جا یكسان، و برنامه آن یكى است، و در واقع یک واحد به هم پیوسته و یک نظام یگانه است، عملاً نشان داده كه آفریدگار و معبود، در جهان یكى بیش نیست و همه از یک منبع، سرچشمه میگیرند.
بنابر این، ایجاد این نظام واحد، شهادت و گواهى خدا است بر یگانگى ذاتش. اما شهادت و گواهى فرشتگان و دانشمندان، بیشتر جنبه قولى دارد، چه این كه آنها هر كدام با گفتارى شایسته خود، اعتراف به این حقیقت مىكنند؛ البته گواهى فرشتگان و دانشمندان، جنبه عملى نیز دارد، زیرا آنها تنها او را مىپرستند و در برابر هیچ معبود دیگر، سر تعظیم فرود نمىآورند.[5]
همچنین خداوند در آیه مورد بحث مىفرماید: صاحبان علم، شهادت مىدهند به اینكه جز او معبودى نیست، این به این جهت است كه هر صاحب علمى از آیات آفاقى و انفسى خدا، یكتایى خدا را به یقین درک مىكند؛ زیرا این آیات تمام حواسشان را پر مىكند، و در عقول آنان رسوخ مىنماید.[6] همچنین دلیل تکرار کلمه توحید « لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ» برای تأکید بر وحدانیت خداوند است.[7]
پی نوشت ها:
[1]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی، محمد جواد، ج 2، ص 717، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش.
[2]. آل عمران، 18: «خدا در حالى كه برپا دارنده عدل است [با منطق وحى، با نظام مُتقن آفرینش و با زبان همه موجودات] گواهى مىدهد كه هیچ معبودى جز او نیست و فرشتگان و صاحبان دانش نیز گواهى مىدهند كه هیچ معبودى جز او نیست معبودى كه تواناى شكستناپذیر و حكیم است».
[3]. واحدی نیشابوری، اسباب النزول، ترجمه: ذکاوتی قراگزلو، ص 53، علیرضا، نشر نی، تهران، چاپ اول، 1383ش.
[4]. برای نمونه ر.ک: فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 7، ص 168 – 171، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ سوم، 1420ق.
[5]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 2، ص 467، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.
[6]. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص 115، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1417ق.
[7]. فضل الله، سید محمد حسین، تفسیر من وحی القرآن، ج 5، ص 271، دار الملاک للطباعة و النشر، بیروت، چاپ دوم، 1419ق.
بخش قرآن تبیان
منبع :
ایکس شبهه
مطالب مرتبط: