در شب آفتابی چه می گذرد؟

گفت و گو با دكتر محمود احمدی افزادی

احمدی در برنامه «شب آفتابی» در کنار سوالات رسمی و متداول ، سعی می کند وارد حیطه های خصوصی تر افراد هم بشود و همین بر جذابیت برنامه افزوده است. جهان سیاست ،نگاه یك و  گفت و گوی های انتخابات ریاست جمهوری سال 84 از جمله برنامه هایی هستند که احمدی مجری آن ها بوده. طرح «شب آفتابی» سال گذشته در شبکه تهران تصویب شد و از ابتدای امسال یعنی درست در حال و هوای تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری روی آنتن رفت.

دلیل اصلی تان برای این كه میهمانان چهره های سیاسی باشند،چیست؟

تصادفی این اتفاق افتاد. حتی ما اولین میهمانانی كه ابتدا برای شب آفتابی انتخاب كرده بودیم اصلا سیاسی نبودند. از طیف هایی مثل هنرمندان، فعالان محیط زیست واساتید علوم سیاسی بودند نه سیاست مدار. تلاش مان هم این بود كه چهره ای كاملا متفاوت از آن ها نشان دهیم. چهره ای كه منعكس كننده دغدغه های خیلی جدی و اجتماعیی آدم های معروف باشد.

جالب این كه شب آفتابی به خاطر میهمانمان سیاسی اش گرفته.

یكی از دلایلش این است كه خود من گرایشم به سمت گفت و گوهای سیاسی بوده و من را بیشتر از این وجه می شناسند. بنابراین دعوت از یك میهمان سیاسی گاهی اوقات آسان تر بود تا یك میهمان غیر سیاسی. دلیل دیگر این كه فضای كشور قبل از انتخابات سیاسی شد و بعد از انتخابات هم با دولت جدید این فضا ادامه پیدا كرد. یعنی تا الان این موج سیاسی ادامه دارد ولی ما به تدریج به سمت غیر سیاسی كردن برنامه پیش می رویم.

برگ برنده برنامه «شب آفتابی» اتفاقا همین سیاسیون هستند كه در كنار گفت و گوی جدی ، سوالات خودمانی هم از آن ها پرسیده می شود. البته همین سوال های ساده ،غیر از صمیمی كردن فضا، یك سری حرف های جدی را در پس خود دارد.

من به این نتیجه رسیده ام كه بین حرف اصلی و غیر اصلی تفاوتی وجود ندارد. در واقع یكی از دلایلی كه برنامه این طوری اجرا می شود این است كه معمولا وقتی میهمانی به برنامه می آید قبل از آنتن ،یك گفت و گوی دست گرمی و چاق سلامتی با هم داریم.  من از سال ها پیش به این نتیجه رسیده ام كه این گفت و گوهای غیر رسمی پیش از شروع برنامه دو ویژگی دارد كه گفت و گوی اصلی ممكن است نداشته باشد. اول این که معمولا بحث ها و حرف های مگو كه معمولا در گفت و گوهای جدی مطرح نمی شوند، اینجا گفته می شوند. دو این كه این حرف ها جذاب تر بیان می شوند یعنی این كه طرفین (میهمان و مجری) به حرف همدیگر خوب گوش می كنند، سوال خیلی جدی را می پرسند و خیلی راحت جواب می دهند. من فكر كردم انتقال این فضای پشت صحنه به جلوی دوربین به فضای گفت و گو می تواند خیلی كمك كند. شب آفتابی تمام تلاشش را كرده كه این اتفاق بیفتند. حتی سعی كرده ایم شرایط جوری باشد كه میهمان و مجری فكر نكنند جلوی دوربین هستند.

چرا برنامه چالشی نیست؟

ببیینید این تجربه شخصی خودم است. به هر حال من 23 سال در سازمان گفت و گوی سیاسی انجام داده ام. زمانی هم كه برنامه نگاه یك را داشتم سعی می كردم به سمت مچ گیری و موضوعات بحث برانگیز بروم. الان به نظر می رسد كه همه چیز باید آرام تر اتفاق بیفتند.

میهمان جایگزین هم  دارید؟

نه.

اگر میهمان نرسد برنامه را چطور روی آنتن می فرستید؟

بزرگترین مشكل ما همین نداشتن میهمان جایگزین است. حالا هم كه روی دور مصاحبه با وزرا و معاونان رییس جمهور افتادیم فقط باید با یك نفر برای حضور در برنامه توافق كنیم.تا الان كه چند بار به خاطر نرسیدن میهمان برنامه روی آنتن نرفته. معمولا آخرین لحظه اطلاع می دهند كه نمی توانند به برنامه بیایند و طبیعتا در این ساعت پیدا كردن یك وزیر جایگزین امكانش خیلی خیلی كم است.

سوال ها را خودتان طرح می كنید؟

یك تحریریه داریم كه 5 – 6 ساعت كار پژوهشی دارند خودم هم مقدمه را می نویسم و بعد به طراحی سوالات می رسم.

برای پیش گیری از حاشیه های احتمالی با مدیران هماهنگ می كنید؟

نه. یك بخشی تجربه است ، یك بخشی شناخت مسائل سیاسی اجتماعی روز و بخشی هم شناخت میهمانی است كه روبرویم نشسته. تا الان هر سوالی را كه به نظرم مناسب بوده پرسیده ام سوالی كه در گفت و گوی ویژه نمی توان آن را پرسید.

مشکل خط قرمزهای معمول را ندارید یا مدیران به شما اعتماد دادند؟

شما باید سوالی بپرسید كه میهمان تان از عهده جواب دادنش بربیاید. ضمن این كه باید جوری شخصیت میهمان را به شخصیت واقعی اش نزدیك كرد كه همه سوالات را جواب دهد.این جا دیگر بحث توانستن و نتوانستن نیست؛ بحث خواستن یا نخواستن است.ما در این برنامه وزیری داشته ایم كه به سوالات غیر متعارف جواب های غیرمتعارف داده برای این كه در لحظه گفت وگو به تنها چیزی كه فكر نمی كند خط قرمز است. خط قرمز وقتی بوجود می آید كه شما سوالی بپرسید كه طرف مقابل نخواهد جواب بدهد؛ ‌اگر جواب بدهد در همان لحظه خط قرمز از بین می رود. بنابراین شما از هر كس جواب بگیرید ، دیگر چیزی به نام خط قرمز وجود ندارد.

برنامه ای برای دعوت از رئیس جمهور دارید؟

من در این نوع برنامه ها با هیچ رییس جمهوری گفت و گو نكرده ام. فكر كنم بودن رییس جمهور در برنامه خیلی جذاب باشد.

اسم برنامه هم تكراری است و هم مشابه یك نمایش مناسبتی كه هر سال اجرا می شود. غیر از شب آفتابی گزینه دیگری نداشتید؟

بعد از این كه برنامه روی آنتن رفت و خواستیم بازخورد آن را ببینیم متوجه شدیم شب آفتابی دیگری هم بوده. این یك اعتراف صادقانه است. اما اسم ها همیشه جا می افتاد. یادم هست موقع انتخاب اسم نگاه یك حرف و حدیث بود اما بعدا هم جا افتاد هم نگاه دو و سه و ... آمدند. ولی شب آفتابی معنایی استعاری دارد.

بخش سینما و تلویزیون تبیان