سونامی اطلاعات!

به گزارش رویترز، "گلن گرین‌والد"، خبرنگار روزنامه گاردین در مصاحبه با روزنامه آرژانتینی «لا ناسیون» گفت: اسنودن آنقدر اطلاعات در اختیار دارد که می‌تواند چنان ضربه‌ای به آمریکا بزند که تاکنون نظیر نداشته است. افشاگری‌های ادوارد اسنودنظ¬ متخصص جوان امنیت دیجیتال درباره پروژه «پریسم» و جاسوسی‌های گسترده آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) روی ارتباطات دیجیتال شهروندان در سراسر جهان آن‌قدر تکان‌دهنده بود که حالا بحث درباره "تاثیر اسنودن" (Snowden Effect) را در عرصه‌های گوناگونی می‌توان پی گرفت؛ از معادلات ژئوپلتیک و دیپلماتیک سیاست جهانی گرفته تا زیر و بم زندگی آنلاین و آفلاین شهروندان در هر نقطه‌ای از کره زمین که به شبکه‌های جهانی ارتباطات متصل است.

اسنودن با صدایی رسا و به شکل مستند اهمیت حراست از حریم خصوصی و امنیت آنلاین کاربران در برابر تلاش‌های پنهان و سیستماتیک دولت‌ها برای شنودظ¬ رهگیری و تجسس الکترونیک ارتباطات دیجیتال را به دنیا نشان داد. او نشان داد که اینترنت در کنار همه مواهبی که برای جوامع بشری به ارمغان می‌آوردظ¬ تا چه اندازه شهروندان را در برابر جاسوسی مخوف دولت‌ها آسیب‌پذیر می‌کند. وی نشان داد که در عصر اینترنت دست دولت‌ها آن‌قدر برای تجسس در ارتباطات باز است که حتی داده‌ها و پیام‌های رمزگذاری‌شده هم از گزند برنامه‌های تهاجمی آنها برای جاسوسی در امان نیستند و در یک کلامظ¬ حریم خصوصی حتی اگر نمرده باشدظ¬ عملا در عصر انفجار اینترنت "توهمی بیش نیست" و روش‌های رایج کاربران سراسر جهان برای به‌اشتراک‌گذاری داده‌هاظ¬ در برابر سیستم جاسوسی دولت‌ها آسیب‌پذیری‌های بسیار بزرگی دارد.

آگاهی‌بخشی و شفافیت مقدمه تغییر روند مسلط

اگر اسنودن نبود حتما به این زودی‌ها نمی‌فهمیدیم که تمرکز حاکمیت اینترنت در دست آمریکا چه مخاطرات عظیمی برای آینده اینترنت دارد. وقتی همه غول‌های جهان تکنولوژی از مایکروسافت و گوگل گرفته تا اپل و فیس‌بوک برای تسهیل رفت‌وآمد جاسوسان آژانس امنیت ملی به سرورهای خود "در پشتی" برای آنها تعبیه می‌کنندظ¬ دیگر اعتماد کردن به سرویس‌هایی که ارائه می‌کنند به سادگی ممکن نیست.

در واقع پیش از رسوایی NSA تا این اندازه روشن نمی‌دانستیم با پروژه‌های عظیم داده‌کاوی (Data Mining) که دولت‌ها و به‌خصوص دولت آمریکا در دست اجرا دارندظ¬ برای آن‌که داده‌ها و فعالیت‌های خصوصی کاربران در اینترنت واقعا خصوصی بماندظ¬ انقلابی بزرگ باید در عرصه امنیت و حریم خصوصی رخ دهد.

در پی همین افشاگری‌های ادوارد اسنودن است که حالا متخصصان امنیت در بسیاری از کشورهای جهان به تکاپو افتاده‌اند تا روند جاری را متحول کنند؛ با راه‌اندازی سرویس‌های ملی در برابر سرویس‌های جهان‌گیری که با آژانس امنیت ملی آمریکا همکاری‌های تنگاتنگی دارندظ¬ با تلاش برای خلق پروتکل‌های قدرتمندتر امنیتیظ¬ با طرح‌ریزی ساختاری متفاوت برای بازگرداندن حقوق ازدست‌رفته دیجیتال به زندگی آنلاین کاربران.

آن‌طور که گلن گرین‌والدظ¬ روزنامه‌نگار گاردین می‌گوید: «اسنودن از این‌که چنین بحث‌های گسترده‌ای درباره امنیت آنلاین و حریم خصوصی در سراسر جهان برانگیخته بسیار خشنود است؛ این دقیقا مهم‌ترین هدف او از افشاگری پیرامون جاسوسی‌های پنهانی آژانس امنیت ملی آمریکا است».

اطلاع‌رسانی به شهروندان سراسر جهان و آگاهی‌بخشی به آنها درباره پی‌آمدهای این سیاست‌های تهاجمیظ¬ مقدمه ایجاد تغییر استظ¬ چون در نهایت چیزی جز قدرت شهروندان نمی‌تواند سازمان‌هایی نظیر NSA را وادار به بازنگری در سیاست‌های خود کند.

تلاش آمریکا برای "خطرناک" جلوه دادن افشاگری‌های اسنودن

در کنار جنبه‌های مثبت افشاگری‌های اسنودنظ¬ سویه‌های تاریکی هم وجود دارد. تروریست‌هاظ¬ هکرهاظ¬ فعالان "بازار سیاه دیجیتال" و دیگر مجرمان هر دو جهان آنلاین و آفلاین مطمئنا از اطلاعات محرمانه‌ای که افشا شده سوء استفاده خواهند کرد. اما دولت آمریکا سخت در تلاش است تا با تمرکز صرف روی این سویه‌های تاریکظ¬ ادوارد اسنودن را پدیده‌ای خطرناک نشان دهد که امنیت ملی این کشور را در معرض تهدیدات جدی قرار داده است.

هفته گذشته آژانس امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که گروه‌های تروریستی پس از افشای اطلاعات محرمانه توسط اسنودنظ¬ روش‌های ارتباطی خود را تغییر داده‌اند تا از رادارهای جاسوسی این سازمان عظیم بگریزند. کیث الکساندرظ¬ رئیس NSA این مساله را "خسارتی بزرگ و برگشت‌ناپذیر" خوانده است.

مقامات اطلاعاتی آمریکا همچنین می‌گویند کنترل پی‌آمدهای این افشاگری‌ها از عهده ادوارد اسنودن و دیگر کسانی که با او برای تحقق اهدافش همکاری می‌کنندظ¬ خارج است و بسیاری از آسیب‌هایی که از جانب این افشاگری‌ها به امنیت ملی آمریکا وارد شدهظ¬ جبران‌ناپذیر است.

این‌ که اسنودن برای جهان امروز "تهدیدی بزرگ" است یا "فرصتی بی‌نظیر" مساله‌ای است که تاریخ درباره آن قضاوت خواهد کرد. هنوز این بازی به پایان نرسیده و مشخص نیست که بازنده‌ها و برنده‌های بزرگ این افشاگری‌ها چه کسانی خواهند بود. گذشته از اینظ¬ روزهای پرخبر بیشتری هم در پیش است. اما این نکته آشکار است که روایت محافل اطلاعاتی وابسته به دولت آمریکاظ¬ همه ماجرا نیست و "تاثیر اسنودن" دامنه گسترده‌ای به پهنای سراسر جهان دارد.

بر اساس یک نظر سنجی انجام شده توسط دانشگاه "کوینیپک" آمریکا بیشتر آمریکایی ها بر این باورند که اسنودن برنامه غیرقانونی و نادرست گردآوری اطلاعات شخصی مردم توسط دولت را افشا کرده و مستحق مجازات نیست. 45  درصد شرکت کنندگان در این نظر سنجی گفته اند که دولت آمریکا در راه مبارزه با تروریسم، بیش از اندازه آزادی های مدنی را زیر پا گذاشته است.

در این راستا چندی پیش مدیر سازمان امنیت ملی آمریکا ادوارد اسنودن را به دلیل افشای برنامه جاسوسی دولت آمریکا علیه شهروندان این کشور خائن نامید و از برنامه شنود و جاسوسی این آژانس به عنوان وسیله ای برای مقابله با تروریسم دفاع کرد.