داستان جلب توجه

وارد فروشگاه كه مى شود توجه همه را به خود جلب مى كند، انگار آرایش چهره ، حركت دستها و سبك راه رفتنش او را از دیگران متمایز كرده است. فروشنده با لبخندى مصنوعى خود را به او نزدیك مى كند و از او درباره گوشى موبایل مورد علاقه اش مى پرسد، فروشنده هنگام حرف زدن آنقدر كش و قوس به كلمات مى دهد كه هر آن احساس مى كنى كلمه اى به كلمه دیگر نمى رسد و جمله ناتمام مى ماند.

بالاخره یك گوشى آن چنانى به او نشان مى دهد و مى گوید: «این گوشى رو اونهایى برمى دارن كه مى خوان خودشونو نشون بدن...» این گفته فروشنده با لبخند رضایتى از جانب مشترى جوان پاسخ داده مى شود. به ظاهر او گمشده اش را یافته است. این روزها جلب توجه به بازى جدید جوانان تبدیل شده ، آنها داشته ها و نداشته هایشان را سبك و سنگین مى كنند و به رخ یكدیگر مى كشند. آنها تمام راه ها را امتحان مى كنند تا با سماجت به ذهن بخشى از جامعه وارد شوند و آنجا با اطمینان خاطر جاخوش كنند.

اما همیشه جلب توجه كردن جوانان با سوءتفاهم همراه است؛ سوءتفاهمى كه اصل مسأله را مخدوش مى كند. آنها نمى خواهند هیچ چیز اصلشان را از دست بدهند. عبور از هر خط قرمزى برایشان جذاب است، دوست دارند تجربه كنند و در این تجربه ها خودى نشان بدهند. گاهى اوقات ممنوعیت ورود به دنیاى بزرگترها را نادیده مى گیرند، اما براى ورود بزرگترها به دنیایشان ممنوعیت قائل مى شوند. پس جلب توجه مى كنند تا امتیازات بیشترى به دست بیاورند.

نریمان 21ساله كه تا چندى پیش در یك بوتیك كار مى كرد و با جوانان بسیارى سروكار داشت معتقد است جلب توجه كردن جوانان یك پدیده غریزى است. اما وقتى به تك تك جوانان نگاه مى كنیم مى بینیم آنها با یك روش، پیامهاى مختلفى ارائه مى دهند.

جوانان اگرچه جلب توجه مى كنند تا خود را به اثبات برسانند، اما با واژه هاى «جلب توجه كردن» میانه خوبى ندارند و گاهى فكر مى كنند این واژه ها را بزرگترها خلق كرده اند تا آنها را تحقیر كنند. به اعتقاد یك فروشنده لباسهاى زنانه، دختران جوان از طریق انتخاب لباسهایى با رنگهاى تند سعى مى كنند احساس تحسین دیگران را برانگیزند. جوانان بسیارى معتقدندكه جلب توجه كردن به آنها كمك مى كند از انزوا خارج شوند و بر شرایطى كه در آن به سر مى برند تسلط پیدا كنند.

روان شناسی مى گوید اگر غرایز ارضا نشود همه چیز براى شخص غیرقابل تحمل مى شود؛ او معتقد است: فقط با كمك دنیاى بیرون مى توان غرایز را ارضا كرد. اما آنچه جوانان ایرانى را كلافه مى كند، ممنوعیت هایى است كه از دنیاى بیرون بر تمایلات آنها سایه انداخته است. گاهى این جوانان گمان مى كنند اگر ممنوعیت ها را نادیده بگیرند خود را به اثبات رسانده اند.

دستهاى روشده جوانان، فرستنده پیامى ویژه هستند، فرستندگانى كه مى خواهند مخاطبان بى شمارى داشته باشند. بنابراین براى پیشى گرفتن از سایر همسالان خود از یك اتفاق بصرى ویژه استفاده مى كنند، اتفاقى كه جلب توجه از آنجا آغاز مى شود. آنها با حساسیت بخشیدن به این اتفاق بصرى، پیام خود را در سطح مخاطبان گسترش مى دهند.

محمودى تبار روانشناس سن نوجوانى را آغاز پدیده جلب توجه كردن مى داند: «جلب توجه در همه سنین وجود دارد اما نوجوانى نقطه ورود به زندگى جدیدى است، این مقطع كودكى را به بزرگسالى وصل مى كند و به همین خاطر شخص احساس برزخ مى كند و مى خواهد خودش را بیشتر نشان دهد.» اما در پاره اى موارد جلب توجه كردن تنها یك برترى جویى مطلق است،

 على بروجردى جامعه شناس درباره طیف بندى مخاطبان مى گوید: «اگر فردى كه مى خواهد جلب توجه كند، فرد آرامى باشد و تنها گروه خودش را مهم به شمار آورد، فقط براى هم سبكهاى خودش جلب توجه مى كند، اما اگر آدم لجبازى باشد، سعى مى كند تغییر رفتار دهد و با مخاطبانش به شیوه اى لجوجانه و تهاجم آمیز برخورد كند.»

در جلب توجه كردن سلیقه عمومى تأثیرگذار است، كارشناسان معتقدند زمانى كه تأییدپذیرى اجتماعى به سطح قابل قبولى ارتقا پیدا مى كند به آن جلب توجه مى توان نام داد. اما به اعتقاد على بروجردى جامعه شناس وقتى فردى مى خواهد تمام رفتارهایش موردتأیید واقع شود و به این وسیله جلب توجه كند، این فرد دچار سوءرفتار شده است.

محمودى تبار، روانشناس مى گوید در ایران جلب توجه كردن از تقلید شروع مى شود، اما جوان در تقلید قدرت انتخاب دارد، با این حال چون این تقلید پذیرى تعیین شده نیست ، جوانان را با تضاد شخصیتى مواجه مى كند و عده اى در برابر عده اى دیگر صف آرایى مى كنند.

جلب توجه در میان كسانى كه خود را وابسته به گروههاى ایمانى مى دانند نیز به چشم مى خورد.

على بروجردى تصویرى كلى از پدیده جلب توجه در میان جوانان ایرانى ارائه مى دهد: «در جامعه ما راه بروز رفتارهاى به هنجار ایجاد نشده و ما جامعه اى را مبتنى بر جامعه انقلابى - اسلامى طراحى كرده ایم ، راههاى ایجادشده در این جامعه آنقدر متفاوت نیست كه همه افراد را در رسیدن به اهدافشان كمك كند، بنابراین افراد راههاى دیگر را از فرهنگهاى دیگر به كار مى گیرند تا به اهدافشان برسند.» به اعتقاد این جامعه شناس تكنولوژى روز موجب شده افراد با استفاده از ابزار مدرن به شیوه هاى جدیدترى براى جلب توجه كردن روى بیاورند، اما چون ما جامعه تثبیت شده اى نداریم ، بیشتر جلب توجه ها در حوزه رفتارى جوانان قابل بررسى است.

چیزى سنگین تر از حكایت محمودى تبار از دختر جوانى یاد مى كند كه چندى پیش پدر و مادرش را تهدید به خودكشى كرده بود، او همه چیز را دقیق محاسبه كرده بود، حتى طبقه اى را انتخاب كرد كه در صورت سقوط جان سالم به در ببرد؛ این دختر جوان تنها مى خواست به این وسیله جلب توجه كند، اما سفیر مرگ در این رقابت پیروز شد.

به اعتقاد محمودى تبار ما وقتى استقلال را ازجوانان مى گیریم و باید و نبایدهاى كاذب را جایگزین آن مى كنیم ، خواه ناخواه جوانان را به استقبال حوادث مى فرستیم. این روانشناس معتقد است اگر جلب توجه به یك رفتار دائمى و آزاردهنده تبدیل شود مى توان آن را به عنوان علایم یك بیمارى به حساب آورد. او مى گوید علایم این بیمارى را درمیان نوجوانان خانواده هاى دیكتاتور و خانواده هایى كه فرزندانشان از آزادیهاى بدون برنامه برخوردارند مشاهده كرده است.

هنوز هم جلب توجه یك سوءتفاهم تاریخى را در ذهن زنده مى كند، سوءتفاهمى كه همه چیز را به سخره مى گیرد بد تعریف مى شود و مثل خیلى چیزهاى دیگر یك روز به ورطه تكرار مى افتد و فراموش مى شود، اما نسلى دیگر با تعابیرى تازه تر از راه مى رسند، آنها حتماً سوءتفاهم جدیدى را به عرصه ادبیات جلب توجه كردن وارد مى كنند.

منبع: سایت میهن بلاگ با تغییرات