خبرنگاری تن تن در سینماهای جهان

«ماجراهای تن تن: راز اسب شاخدار»، محصول همکاری دو كارگردان تكنیكی و توانای سینما و دو استاد سینمای فانتزی و ماجراجویانه یعنی پیتر جکسن و استیون اسپلبرگ و روایت سه بعدی آنها از ماجراهای قهرمان کارتونی معروف و محبوب کتاب‌های مصور (کامیک بوکز) ارژه، نویسنده بلژیکی است.

فیلم «ماجراهای تن تن؛ راز تك‌شاخ» ساخته‌ی استیون اسپیلبرگ با فروش هفتگی ‌هفت میلیون دلار در سینماهای انگلیس، همچنان رتبه اول فروش را در این كشور در اختیار دارد.

به گزارش بی‌بی‌سی، این فیلم كه اكنون در ‌‌51ظ  سالن سینمای انگلیس درحال اكران است، به مجموع فروش ‌‌22 میلیون دلار در این كشور رسیده است.

«ماجراهای تن تن» به تهیه‌كنندگی «پیتر جكسون» و محصول كمپانی سونی از اوایل سال گذشته به شكل اقتباسی وارد مرحله تولید ‌شد و بازیگرانی چون «جمی بل»، «دانیل كریك» و «اندی سرمیكس» در آن نقش‌آفرینی داشته‌اند. فیلم اسپیلبرگ هم‌ اكنون در ‌‌512 سالن سینمایی انگلیس در حال اكران است.

«رابرت رودات» كه برای فیلم‌نامه «نجات سرباز رایان» نامزد دریافت جایزه شد، نگارش فیلم‌نامه‌ «ماجراهای تن تن» را بر عهده داشته است. داستان نسخه سینمایی «تن تن» به مبارزه گروهی از سربازان متحد به رهبری «كارل فرانكلین» می‌پردازد كه به مقابله با تهاجم نیروهای بیگانه می‌پردازند.

پیتر جکسون، کارگردان و تهیه‌کننده فیلم های افسانه‌ای چون «ارباب حلقه ها» و «کینگ کنگ»، تهیه‌کننده این فیلم و استیون اسپیلبرگ که فیلم های فانتزی و پرماجرایی چون ئی تی، مجموعه فیلم های ایندیاناجونز، پارک ژوراسیک و کاپیتان هوک (پیتر پن) را در کارنامه خود دارد، کارگردان آن است.

اما همکاری این دو کارگردان، در تن تن، برای اغلب دوستداران کتاب های مصور تن تن، تا حد زیادی ناامید کننده بوده است.

تن تن به انتظارات نسلی که با کتاب های تن تن و انیمیشن های او بزرگ شده اند، جواب نمی دهد، اما برای تماشاگرانی که بدون هیچ پیش آگاهی و یا نوستالژی و خاطره ای از این چهره آیکونیک دنیای انیمشین و کتاب های مصور به دیدن این فیلم می روند، نه تنها راضی کننده بلکه وجدآور است.

این فیلم بر مبنای سه قصه از ماجراهای تن تن یعنی «خرچنگ پنجه طلایی»، « اسب شاخدار» و « گنج راکام» که ارژه آنها را در فاصله سال های ‌1941 تا ‌1944 نوشته و منتشرکرده، ساخته شده و اسپیلبرگ در ساختن آن از تکنیک جدید «موشن کپچر» که برای ایجاد جلوه‌های ویژه در فیلم آواتار جیمز کامرون و ارباب حلقه ها و کینگ کنگ پیترجکسن به کار رفته بود، استفاده کرده است.

تن تن، خبرنگار جوان زبل و ماجراجویی است که نویسنده ای بلژیکی به نام ژرژ رمی با نام مستعار ارژه آن را خلق کرد و نخستین بار در سال ‌1929منتشر کرد و از آن زمان تا امروز، نه تنها در میان کودکان بلکه در میان بزرگسالان نیز، محبوبیت فراوانی داشته است. این داستان ها که به ‌8ظ  زبان زنده دنیا ترجمه شده و تاکنون ‌35ظ  میلیون نسخه از آن به فروش رفته، ماجراهای تن تن، سگ او، اسنویی (یا میلو در نسخه ارژینال بلژیکی/فرانسوی) و کاپیتان هادوک را در سرزمین های مختلف، در دوران های مختلف دنبال می کند.

تن تن در این داستان ها، غالبا درگیر ماجراهایی پیچیده و خطرناک می شود و در نهایت به کمک کاپیتان هادوک و سگ باهوشش موفق می شود خود را از مهلکه برهاند. ماجراهای تن تن، ژانرهای مختلف از جنایی و گانگستری گرفته تا فانتزی، علمی تخیلی و وسترن را دربر می گیرد.

تاکنون دو مجموعه تلویزیونی انیمیشن بر اساس ماجراهای تن تن ساخته شده است. نخستین مجموعه، ‌1ظ 4اپیزود کوتاه بود که در فاصله سال های ‌1958 تا ‌1962تولید شد اما موفق نبود. مجموعه بعدی که در ‌21 قسمت و در فاصله بین سال های ‌1991تا ‌1992ساخته شد، با تکنیک کلاسیک انیمیشن و بسیار نزدیک به طرح های کتاب های مصور تن تن ساخته شده بود و موفقیت بسیاری کسب کرد و از تلویزیون های پنجاه کشور جهان پخش شد و هنوز بهترین اقتباس سینمایی از این داستان ها محسوب می شود.

علاوه بر تلویزیون، چند اقتباس سینمایی نیز تا کنون بر اساس داستان های تن تن صورت گرفته است که نخستین آنها "خرچنگ پنجه طلایی" بود که در سال ‌1947در بلژیک تهیه شد. در سال ‌1961 ژان ژاک ورنه کارگردان فرانسوی اقتباسی زنده (غیر انیمیشن) از داستان های ارژه ساخت که موفقیت نسبتا زیادی به دست آورد و منجر به ساختن قسمت دوم آن در سال ‌1964شد.

ارژه خود بیش از هر نویسنده دیگری تحت تاثیر سینما بود و به اعتراف خود در داستان های «تن تن در سرزمین شوروی» و «تن تن در آمریکا»، از فیلم های ضد جاسوسی، وسترن و گانگستری آمریکایی، الهام گرفته است.

در این داستان، تن تن همانند رابرت دونات «سی و نه پله»، برای فرار از شر جاسوس ها، باید دره ها و کوه های اسکاتلند را زیر پا بگذارد. هرژه در داستان «تن تن در آمریکا»، برای نخستین بار، یک شخصیت واقعی یعنی ال کاپون، گانگستر معروف را وارد داستان تن تن کرد.

تن تن با اینکه شخصیتی مدرن و متعلق به دنیای مدرن است اما هزار و یک شبی ترین شخصیت دنیای غرب است. او همانند سندباد ماجراجوست و دریاها و سرزمین های گوناگون را زیر پا می گذارد. او برای ارضای حس کنجکاوی و ماجراجویانه اش، به آفریقا، آمریکا، روسیه، آمریکای لاتین، زیر اقیانوس و حتی به ماه سفر می کند تا کنجکاوی اش را ارضا کند. اما برخلاف داستان های هزارویک شب، شخصیت های تن تن و دنیای آنان غیر رمانتیک است.

او تنها و با سگ ملوس و باهوشش زندگی می کند و در فیلم اسپیلبرگ نیز این دنیای غیر رمانتیک عینا بازسازی شده است.

ماجراجویی تن تن شباهت بسیاری به ماجراجویی ایندیاناجونز اسپیلبرگ دارد. برخی از منتقدان نیز زمان اکران فیلم ایندیاناجونز در دهه هشتاد، به این موضوع اشاره کردند و همان زمان بود که اسپلیبرگ حقوق اقتباس از داستان های تن تن را بعد از مرگ ارژه از بیوه او خرید اما به دلایلی ساخت آن به تاخیر افتاد تا امروز که بعد از سه دهه، آن را به صورت سه بعدی عرضه کرد.

در فیلم اسپیلبرگ، تن تن، به همراه سگش در بازار قدیمی شهر بروکسل، ماکت کوچک یک کشتی قدیمی قرن هفدهمی به نام یونیکورن (اسب شاخدار) را می خرد که متعلق به سرفرانسیس است که به دنبال حمله دزدان دریایی به ریاست مرد خبیثی به نام « راکام سرخپوش» (با بازی دانیل کریگ) در دریا غرق شده و گنج گران قیمتی را با خود به قعر اقیانوس برده است. تن تن پی می برد که سرفرانسیس، سه ماکت مشابه ساخته و نقشه گنج غرق شده را در آنها جا سازی کرده و حالا مرد شیطان صفتی به نام سکرین که از نوادگان «راکام سرخپوش» است به دنبال آن نقشه هاست. بقیه ماجرا، رقابت تن تن و راکام سرخپوش برای دست یابی به ماترک سرفرانسیس است.

تن تن خیلی خوب شروع می شود. بروکسل قدیم و بازار آن بسیار خوب ساخته شده. اسپیلبرگ بدون تلف کردن وقت، ما را وارد ماجرای اسب شاخدار (یونیکورن) می کند و شخصیت محوری فیلم یعنی تن تن و سگ او را به ما معرفی می کند.

تن تن خیلی زود پی می برد که با خرید ماکت کشتی، وارد ماجرای هیجان انگیز، اسرارآمیز و پرخطری شده است. تلاش ساکرین و دارودسته اش برای سرقت ماکت کشتی و دست یافتن به نقشه گنج، پتانسیل کافی برای خلق یک اثر ماجرایی هیجان انگیز را دارد.

تن تن اهل خطر است و بی مهابا برای کشف حقیقت، برملا کردن رازها و یا نقش برآب کردن توطئه تبهکاران (فرقی نمی کند که جویندگان گنج یا آدم ربایان یا ماموران کا گ ب روسی باشند)، خود را به خطر می افکند.

او خبرنگار جوان، کنجکاو و سمجی است که اغلب پا از حوزه فعالیت حرفه ای اش فراتر گذاشته و در نقش یک کارآگاه یا مامور اینتلیجنت سرویس (مثل جیمزباند) یا سیا و یا یک ماجراجوی بی باک (مثل ایندیاناجونز) فرو می رود.

یکی از ویژگی های ماجراهای تن تن این است که در فاصله پنجاه سال، یعنی از زمان نخستین انتشار داستان تن تن در سال ‌1929 تا انتشار آخرین مجموعه آن در سال ‌1968، شخصیت های تن تن از نظر سن و قیافه تغییر نکرده اند. تن تن همیشه نوجوانی تیز و فرز، پر انرژی و فعال بوده و هست. با اینکه زور فوق العاده یا قدرت جسمی و یا جادویی خاصی ندارد، اما همیشه می تواند از پس دشمنانش برآید و آنها را شکست دهد.

این فیلم بر مبنای سه قصه از ماجراهای تن تن یعنی «خرچنگ پنجه طلایی»، «راز اسب شاخدار» و «گنج های راکام» که هرژه آنها را در فاصله سال های ‌1941تا ‌1944 نوشته و منتشرکرده، ساخته شده است.

در این فیلم و اصولا در اغلب داستان های تن تن، او خبرنگاری نیست که به انگیزه تهیه یک گزارش یا خبر وارد یک ماجرای پیچیده و اسرارآمیز شده باشد. ما او را در محل کارش مثلا دفتر یک روزنامه یا در حال نوشتن گزارش یا یادداشت نمی بینیم بلکه او خود، سوژه یک خبر و ماجرایی است که تصادفا درگیر آن می شود. در این فیلم او ناخواسته وارد ماجرای اسرارآمیز و پرهیجان کشتی یونیکورن (اسب شاخدار) و گنج گمشده سر فرانسیس شده و جانش به خطر می افتد. اما او بعد از رهایی از شر دارودسته سکرین، باز هم دست بردار نیست و بارها جان خود و سگش را برای یافتن گنج گمشده به خطر می اندازد.

اسپیلبرگ، داستان هایی از تن تن را انتخاب کرده که نقش کاپیتان هدک در آنها پر رنگ تر از بقیه و حتی تن تن است.

کارآگاهان سبیلو (تامسن ها) که معمولا در داستان های تن تن آدمهایی دست و پاچلفتی و احمق اند که هیچ گاه به موقع سر نمی رسند و یا هیچ کار مثبتی از دستشان برنمی آید و اغلب باعث ایجاد دردسر و اختلال در نقشه ها و برنامه های تن تن می شوند، در این فیلم، شخصیت فعال تر و مثبت تری دارند.

فیلم تا جایی که تن تن به همراه کاپیتان با قایق از دست سکرین می گریزند و با هواپیمای کوچک او خود را به صحرای خشک و بی آب و علف مراکش می رسانند، خوب پرداخت شده و به اندازه کافی سرگرم کننده و هیجان انگیز است اما از آن به بعد انرژی و تحرک خود را از دست می دهد و خسته کننده می شود.

به ویژه صحنه های سراب دیدن کاپیتان در صحرا و یادآوری داستان مبارزه جد او با راکام سرخپوش، واقعا کسالت آور است و کشش لازم را برای جذب تماشاگر ندارد.

در مجموع تن تن اسپلبرگ فیلمی پرتحرک و هیجان انگیز و جذاب است که بخشی از جذابیت آن قطعا مدیون موسیقی پر انرژی و گیرای جان ویلیامز است.

تن تن اسپیلبرگ همان قدر که کارتونی و فانتزی است، همان اندازه نیز واقعی و باورپذیر است. اسپیلبرگ تن تن از قالب دو بعدی و کارتونی آن درآورده و به او جسمیت بخشیده است. ممکن است جیمی نل (بازیگر نقش تن تن)، عینا همان تن تن قصه های کودکی ما نباشد و کاریزمای او را نداشته باشد اما او همانند تن تن ریزنقش است و هویت بچه گانه، چالاک و سرزنده او را در خود دارد.

ویژگی خارق العاده تن تن این است که او همانند ایندیاناجونز قادر است همه نوع وسایل نقلیه دریایی، هوایی و زمینی را براند. اسپلبرگ از این ویژگی تن تن در فیلمش خوب استفاده می کند.

تکنیک موشن کپچر نه تنها به شخصیت های کارتونی تن تن جسمیت بخشیده بلکه ساختن صحنه های غیرممکن داستان تن تن مثل ظاهر شدن کشتی غول آسا از دل صحرا و تبدیل شن های صحرا به موج های دریا را به سادگی ممکن ساخته است.

تن تن و سگش از جذاب ترین و دوست داشتنی ترین شخصیت های تخیلی و کارتونی اند که ابتدا در قالب داستان های مصور و بعد در قالب کارتون و نیز فیلم داستانی زنده و حالا به صورت انیمیشن دیجیتال و سه بعدی بر پرده سینما آمده است.

جادویی در تن تن و ماجراهای او هست که باعث می شود ما آنها را باور کنیم. حالا فرقی نمی کند که دو بعدی باشد یا سه بعدی. با تکنیک های دیجیتال موشن کپچر ساخته شده باشد یا با مداد های رنگی ارژه خلق شده باشد. تن تن در همه اشکال آن فوق العاده و سحر انگیز است.