دردسر از جنس اوقات فراغت
هرساله با پایان کار مدارس و دانشگاهها و فرا رسیدن فصل تابستان موضوع اوقات فراغت بیش از 13 میلیون دانشآموز و حدود 3.5 میلیون دانشجوی ایرانی مطرح میشود که در روزهای طولانی تابستان بدون برنامه ریزی در چنگال بطالت و بیحوصلگی اسیر نشود.
بسیاری بر این باورند که اوقات فراغت مقوله بسیار حساسی است که بی توجهی مسئولان به آن، ناهنجاریهای بسیاری را بر پیکره خانواده و اجتماع وارد میسازد.
اوقات فراغت، افزایش ساعات تنها ماندن در خانه و خطرات آن.
اوقات فراغت در خانوادههای امروزی به دلیل تفاوتهای ساختاری ایجاد شده در نهاد خانواده در سالهای اخیر، تفاوتهایی داشته است. در خانوادههای جدید دیگر مادران همواره در نقش خانه دار ظاهر نمیشوند و با اشتغال آنها، فرزندان ساعتهای زیادی از روز را به تنهایی در خانه سر میکنند و این زمانهای تنهایی فرزندان در خانه با فرا رسیدن فصل تابستان افزایش چشم گیری نیز پیدا میکنند. با آغاز فصل فراغت از درس و مدرسه، نوجوانان و جوانان از صبح تا عصر تنها و بدون هیچ نظارتی در محیط خانه در معرض انواع تهدیدها مانند هجوم برنامههای ماهوارهای و اینترنت هستند. از این رو، اوقات فراغت تابستانی برای والدین همواره نگرانیهای بسیاری را به دنبال دارد.
روابط نامناسب و دوستیها خیابانی.
از جمله خطراتی که اوقات فراغت برای نوجوانان و جوانان در پی دارد، گذران وقت در خیابانها و به اصطلاح خیابان گردی است. دانش آموزان و دانشجویانی که پس از پایان روزهای مدرسه و دانشگاه در بیکاری به سر میبرند و برنامهی خاصی برای گذران اوقات خود ندارد، برای رهایی از این بیحوصلگی به وقت گذرانی در خیابانها و پارکها و همنشینی با دوستانی رو میآورند که در بیشتر موارد این دوستیها دور از چشم والدین به صورت میگیرد. با نگاهی به معابر و پارکها و مراکز خرید در روزهای تابستان، با سیل نوجوانان و جوانانی روبرو میشویم که با ظواهری گاه نابهنجار برای گذران اوقات فراغت به خارج از خانه پناه آوردهاند. حضور نوجوانان و جوانان بدون نظارت و اطلاع والدین در خیابانها، همچنین باعث ایجاد آشناییهایی با جنس مخالف و شروع روابط نامناسبی در میان آنها میشود. این روابط مخفیانه نیز خود سرآغازی برای سایر مشکلاتی است که نوجوانان و به خصوص دختران را تهدید میکند.
با آغاز فصل فراغت از درس و مدرسه، نوجوانان و جوانان از صبح تا عصر تنها و بدون هیچ نظارتی در محیط خانه در معرض انواع تهدیدها مانند هجوم برنامههای ماهوارهای و اینترنت هستند. از این رو، اوقات فراغت تابستانی برای والدین همواره نگرانیهای بسیاری را به دنبال دارد.
اوقات فراغت و سیگار و قلیان.
از دیگر آسیبهایی که هدفمند نکردن اوقات فراغت برای نوجوان و جوانان به ارمغان میآورد، گرایش آنها به پارکها و دوستیهای نامناسب و نابهنجار است. به اعتقاد کارشناسان گرایش به مواد مخدر و سایر اعمال خلاف بیشتر در بیشتر موارد از تعارف یک دوست آغاز میشود. نوجوان که خانه را به امید گذران اوقات خوش ترک کردهاند، با دوستان خود به محیطهایی چون کافیشاپها، سفره خانهها و پارکها کشیده میشوند و در بیشتر موارد در مقابل تعارف هم سالانشان به کشیدن قلیان و سیگار نمیتوانند نه بگویند و این آغاز فاجعههای فراگیر بعدی است. نوجوانان دختر و پسر کم سن و سالی که در تفرجگاههای شهر مانند فرحزاد، کن و سفره خانههای داخل شهر برای تفریح و سرگرمی به دودهای قلیان و سیگار پناه میآورند نشانگر این موضوع هستند، نوجوانانی که استفاده از این مواد دخانی را نشانه بزرگ شدن خود میدانند و از این طریق به دنبال توجه جلب هستند.
راهکارهای آسیب زدایی از اوقات فراغت.
برای جلوگیری از آسیبهای فراوانی که اوقات فراغت در صورت عدم توجه به دنبال خواهد داشت، باید پیش از فرا رسیدن آن تصمیمات لازم اتخاذ شود و در این میان نقش والدین بسیار پر رنگ است. پدر و مادرها باید با برنامه ریزی برای اوقات فراغت فرزندانشان، شرایطی را مهیا کنند که نوجوانان در تعطیلات تابستانی از برنامههای ورزشی، هنری و آموزشی مورد علاقه خود بهره ببرند و از این طریق از سقوط در ورطه بطالت رها شوند. گرایش به فعالیتهای مفید ورزشی، هنری و علمی باعث میشود که دیگر نوجوانان و جوانان به دلیل بیکاری دست به دامن خیابان گردی نشوند و از عواقب آن نیز مصون بمانند. موضوع دیگری که سالها است از یادها رفته، آموزش فنون و حرفههای شغلی در تابستانها است. در گذشته معمولاً نوجوانان در فصل تابستان در حرفههایی مشغول به کار میشدند و تا پایان تابستان فنون آن شغل خاص را میآموختند. امروزه هم والدین میتوانند فرزندانشان را به یادگیری فنون و حرفههای شغلی تشویق کنند و با آموختن آن علاوه بر آموزشهای حرفهای زمینهای برای اشتغال آینده آنان را نیز به وجود بیاورند.
در پایان قابل ذکر است که با توجه بیشتر والدین و مسئولین بر اهمیت اوقات فراغت میتوان تهدید فراغت را تبدیل به فرصت کرد و در این مسیر آموزش و پرورش به عنوان متولی این امر باید با برگزاری کلاسهای مختلف، خانوادهها را در پر کردن اوقات فراغت فرزندانشان به بهترین نحو یاری رساند. به هر رو موضوع اوقات فراغت مختص به فصل تابستان نیست و کلیه زمانهایی که نوجوانان از مشغولیتهای روزانه فارغ میشوند، در صورت بی توجهی میتواند به عنوان تهدیدی مطرح شود.
نویسنده : کیانا نیکفام
بخش خانواده ایرانی تبیان
مقالات مرتبط :