روش اول ذخیره سازی با تکیه بر حافظه

(قسمت سوم)

1- روش ذخیره سازی با تکیه بر حافظه

نظام های آموزش و پرورش، در بسیاری موارد از روش هایی استفاده می کنند که با نظام سرمایه داری حاکم بر جامعه مطابقت دارد. در این نظام ها با فرد به مثابه ی واحدی برخورد می شود که هم چون پول می توان روی او سرمایه گذاری کرد. در روش ذخیره سازی، دانش و معلومات در ذهن افراد به ودیعه گذاشته می شود تا در آینده مورد بهره برداری قرار گیرد و البته فرد هم به کمک آن بتواند مورد بهره برداری قرار گیرد و البته فرد هم به کمک آن بتواند شغل بهتر، موقعیت مناسب تر، نفوذ، شخصیت اجتماعی و مانند آن ها را به دست آورد.

در این نوع نگرش، فرد به منزله ی ظرفی خالی است که باید با دانش و معلومات پر شود. پس هر چه معلم بتواند ظرف را بیشتر پر کند شایسته تر است و هر چه ظرف ها محتویات خود را دقیق تر حفظ و نگهداری کنند و بتوانند آن را به موقع و به طور کامل ارائه کنند شاگردان بهتری خواهند بود. هم چنین، در این روش، معلم همیشه درنقش «انسان دانای کل» ظاهر می شود که تمامی اطلاعات را در اختیار دارد، در حالی که شاگردان هیچ نمی دانند و باید ذهنشان را با دانش و معلومات معلم انباشته سازند.

روش ذخیره سازی تعلیم و تربیت امروز روشی مطرود است، زیرا این شیوه با طبیعت افراد، به منزله ی انسان های دانا و آگاه، مغایرت دارد. این سبک از آموزش و پرورش، قوه ی تفکر را از افراد سلب می کند و آنان را وادار می سازد به جای فکر کردن درباره ی مطلب و محتوای آموزش و پرورش به حفظ کردن بپردازند. این نحوه ی آموزش خلاقیت و سازندگی افراد را از میان می برد و آن ها را به قبول و پذیرفتن وضع موجود تشویق می کند. درنتیجه، افراد، به جای این که محیط را با توجه به نیازهای خویش تغییر دهند خود را با محیط به همان شکلی که هست تطبیق می دهند.

در هر صورت آموزش و پرورش یا برای تحت سلطه در آوردن انسان هاست یا برای آزاد کردنشان. اگر هدف ما آزادکردن باشد نمی توانیم از روش ها و فنونی استفاده کنیم که برای تحت سلطه درآوردن به کار می رود.

روش ذخیره سازی تعلیم و تربیت نمی تواند انسان را آزاد کند مگر این که مفهوم آموزش و پرورش تغییر یابد و به جای آن آموزش و پرورشی جایگزین شود که انسان را در نقش فاعل مجسم کند، یعنی فرد با دیدی انتقادی به محیط و جامعه ی خویش نگاه کند، به تفکر بپردازد و سرانجام دست به اقدامات ضروری و اساسی بزند.

بدین سان، هر فرد باید نقش خود را در جامعه، به مثابه ی یک انسان ثبت کند، یعنی نقش کسی که فاعل است و می تواند شرایط خود را ببیند، آن را تجزیه و تحلیل کند، و به یاری تفکر و عمل، در دگرگون کردن آن بکوشد.

ادامه دارد ...

رشد معلم

مرکز یادگیری سایت تبیان - گرد آوری: شکوفه باصری

تنظیم: مریم فروزان کیا