نگاهی به تاریخچه، فعالیت ها و برنامه‌های دانشگاه امام رضا(ع)
حركت در مسیر توسعه
تاریخچه:
توسعه همه جانبه، همواره یكی از رهنمودهای حكیمانه بنیانگذار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی(ره) بوده است و در این راستا آستان قدس رضوی در سایه تأییدات خداوند متعال و توجهات خاصه حضرت ثامن‌الحجج علی بن موسی الرضا(ع) و با راهنمایی‌های مدبرانه مقام معظم رهبری درخصوص لزوم مشاركت آستان قدس رضوی برای ایجاد واحدهای فرهنگی و آموزشی در كشور، حضرت آیت الله واعظ طبسی تولیت محترم آستان قدس رضوی و موسس دانشگاه، ایجاد دانشگاه امام رضا(ع) را به عنوان یكی از مهمترین نهادهای آموزشی، فرهنگی، بهداشتی و درمانی آستان قدس رضوی ابلاغ نمودند.
با این تذكر كه دانشگاه امام رضا(ع) بایستی از لحاظ كیفی و كمی، در سطح دیگر مراكز علمی معتبر دنیا و مطابق با معیارهای جمهوری اسلامی ایران باشد. در جهت تحقق این حكم، پس از پیگیری‌های مستمر و به استناد آئین‌نامه تأسیس مؤسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی، اساسنامه دانشگاه امام رضا(ع) در سیصد و چهل و ششمین جلسه شورای محترم عالی انقلاب فرهنگی مورخ 18 بهمن ماه 1373 مورد تصویب قرار گرفت.
اما بدیهی است كه تأسیس چنین دانشگاهی، اهدافی متعدد را پیگیری می‌كرده است و از این رو نگاهی داریم به محورهای اصلی این اهداف كه در پی می‌آید:
1ـ تربیت نیروی انسانی كارآمد و متعهد در رشته‌های مورد نیاز برای توسعه همه جانبه كشور
2ـ تولید دانش و فن‌آوری
3ـ معرفی و ارتقای موقعیت ملی، فرامنطقه‌ای و جهانی دانشگاه‌های كشور
4ـ افزایش نقش و تأثیرگذاری آستان قدس رضوی بر جامعه، به عنوان یكی از نهادهای بزرگ فرهنگی
اما این نكته را می‌بایست اضافه كرد كه دانشگاه امام رضا(ع) فعالیت فرهنگی و آموزشی خود را از سال 1378 بنابر تصمیم هیأت امناء دانشگاه و تصویب شورای گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با پذیرش دانشجو از طریق آزمون سراسری ورودی دانشگاه‌ها در دو رشته كتابداری و تربیت‌بدنی در محل مركز آموزش ضمن خدمت آستان قدس رضوی آغاز نمود و از سال 1381 با توجه به آماده شدن ساختمان جدید دانشگاه در زمینی به مساحت 7 هزار مترمربع و فضای 11 هزار مترمربعی آموزشی، به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
توانمندی‌های آموزشی و پژوهشی: دانشگاه امام رضا(ع) جهت فعالیتهای رو به رشد خود در 3 حوزه آموزشی، پژوهشی و فرهنگی فعالیت دارد. اما در حوزه آموزشی این دانشگاه در 9 رشته كارشناسی، در قالب 3 دانشكده فنی مهندسی، مدیریت و حسابداری و علوم انسانی و با بهره‌گیری از 139 نفر از اساتید مجرب فعالیت دارد. رشته‌های یاد شده كه هر یك دارای مدیرگروه، اعضای هیأت علمی و كارشناس تمام وقت می‌باشند عبارتند از:
1ـ تربیت بدنی و علوم ورزشی
2ـ كتابداری
3ـ حسابداری
4ـ مترجمی زبان انگلیسی
5ـ مهندسی كامپیوتر ـ نرم‌افزار
6ـ مهندسی كامپیوتر ـ سخت‌افزار
7ـ مدیریت صنعتی
8ـ مدیریت بازرگانی
9ـ مهندسی برق ـ الكترونیك
همچنین باید گفت كه فارغ‌التحصیلان دانشگاه امام رضا(ع) از سال 1378 تاكنون 528 نفر می‌باشند كه 66 نفر از آنها به مقطع كارشناسی ارشد رشته‌های مختلف راه پیدا كرده‌اند.
هم اكنون نیز این دانشگاه دارای 1541 نفر دانشجو می‌باشد كه از این تعداد 795 نفر پسر و 746 نفر دختر هستند.
با وجود این توانمندی‌های آموزشی كه در دانشگاه امام رضا(ع) وجود دارد، این مؤسسه غیرانتفاعی، حركت در مسیر توسعه و شتاب بخشیدن به رشد همه جانبه خود را در رأس اولویتها قرار داده است و به همین منظور در سال آینده تحصیلی، برنامه‌هایی را در جهت توسعه حوزه آموزشی در دست دارد. در همین راستا به گفته دكتر یحیا نوروزبیگی، رئیس دانشگاه امام رضا(ع)، این دانشگاه از سال آتی سه رشته مهندسی پزشكی، مهندسی برق با گرایش مخابرات و مدیریت مالی را د صورت تأیید وزارت علوم، به رشته‌های تحصیلی خود اضافه كرده و نیز ازسال بعد مقاطع تكمیلی در4 رشته كتابداری، مترجمی زبان انگلیسی، حسابداری و مهندسی كامپیوتر راه‌اندازی خواهد شد.
شایان ذكر است كه معاونت آموزشی و پژوهشی این دانشگاه در ساختار خود دارای زیرمجموعه‌هایی است كه در ادامه، اشاره‌ای به آنها خواهد شد:
1ـ مدیریت آموزشی و دانشجویی
2ـ مدیریت پژوهشی
3ـ شورای آموزشی
4ـ شورای پژوهشی
5ـ شورای انفورماتیك
6ـ دفتر طرح و برنامه
7ـ دفتر نظارت و ارزیابی اساتید
8ـ مدیران گروه‌های آموزشی (در 9 رشته)
9ـ كمیسیون بررسی موارد خاص
توانمندی‌های فرهنگی:
دانشگاه امام رضا(ع) از جمله اولین مؤسسات غیرانتفاعی در كشور است كه با ایجاد معاونت فرهنگی در ساختار خود، اهداف و برنامه‌های فرهنگی را برای دانشجویان در نظر گرفته و به اجرا در آورده است. در واقع، از آنجا كه دانشگاه امام رضا(ع) یك مركز علمی و فرهنگی است و با اهداف مقدس، ارزشمند و انقلابی شكل گرفته، معاونت فرهنگی دانشگاه نیز با نگاهی واقع‌نگر به ضرورتهای زمانی و درك صحیح نیازهای نسل جوان، مسائل فرهنگی، علمی و معنوی دانشجویان را به عنوان یك امر بنیادی مورد توجه قرار داده و در راستای توسعه فرهنگی و تقویت مشاركت دانشجویان و نیز در راستای تحقق اهداف فرهنگی و اجتماعی ذیل، با نگاهی كارشناسانه اقدام به تشكیل كمیته‌ها و كانونهای فرهنگی و دانشجویی نموده است:
1ـ احیا، حفظ و ترویج فرهنگ اسلامی و ایرانی در محیط دانشگاه و خوابگاه، با استفاده از روشهای كارآمد در جهت تعمیق باورهای دینی و بنیه فرهنگی دانشجویان.
2ـ ایجاد محیطی مناسب به منظور حفظ سلامت و تعادل بهداشتی روحی ـ روانی نسل جوان دانشجو.
3ـ ایجاد زمینه مناسب برای ارتقای سطح آگاهی‌ها و توانایی‌ها، شناسایی نیروهای فعال علمی ـ فرهنگی و پرورش استعدادها و قابلیت های فكری دانشجویان از طریق مشاركت دانشجویان در فعالیت های فرهنگی و اجتماعی دانشگاه.
4ـ مشاوره و راهنمایی دانشجویان در زمینه‌های مختلف تحصیلی، مشكلات خانوادگی، مسائل اجتماعی و اخلاقی، روان درمانی، نیازهای دینی و فرهنگی با استفاده از متخصصین و مشاورین مجرب.
5ـ ایجاد محیطی مناسب جهت ارتباط صمیمانه با دانشجویان به منظور مشاركت بیشتر آنها در فعالیتهای فرهنگی
اهداف یاد شده در قالب برنامه‌ها و گروه‌هایی به اجرا در می‌آیند كه كانونهای فرهنگی و دانشجویی از اصلی‌ترین این گروهها می‌باشند. البته این كانونها خود به زیرمجموعه‌هایی قابل تقسیم‌اند كه «كانون نشریات دانشجویی» یكی از این زیرمجموعه‌ها می‌باشد. این كانون كه عرصه روزنامه‌نگاری آماتوری دانشجویان در دانشگاه را فراهم می‌آورد، فضای مناسبی را جهت انتشار نشریات علمی و فرهنگی در دانشگاه امام رضا(ع) بوجود آورده كه برخی از این نشریات عبارتند از: «فصلنامه علمی ـ فرهنگی و اجتماعی نغمه 1001، فصلنامه تخصصی رمز هیوا (كتابداری)، هفته‌نامه خبری تحلیلی نشانی، فصلنامه تخصصی بدره (حسابداری)، فصلنامه تخصصی ICM (كامپیوتر)، فصلنامه هنر مدیریت، دو هفته‌نامه عترت و گاهنامه در جستجوی حقیقت»؛
كانون ادب و هنر نیز از جمله كانونهای فعال فرهنگی در دانشگاه امام رضا(ع) است كه به منظور شناسایی و ترغیب افراد مستعد و اهل ذوق و قلم در عرصه‌های ادبی و هنری مشغول به فعالیت می‌باشد. از جمله فعالیتهای این كانون می‌توان به «برپایی نمایشگاه‌های آثار هنری دانشجویان در زمینه عكس، كاریكاتور، خطاطی و نقاشی، برگزاری كلاسهای آموزشی داستان‌نویسی، نقاشی، خوشنویسی و...، برگزاری جلسات نقد و بررسی اشعار دانشجویان، برگزاری جلسات شب شعر با استفاده از پیشكسوتان در این حرفه و نمایش آثار ویژه سینمایی همراه با نقد و بررسی» اشاره كرد.
كمیته تبلیغات و سمعی ـ بصری هم وظیفه اطلاع‌رسانی و آرشیو صوتی و تصویری برنامه‌های انجام شده فرهنگی در دانشگاه را برعهده دارد و اما در كنار آن، كانون قرآن و عترت را می‌توان از مهمترین كانونهای فرهنگی دانشگاه دانست كه به منظور آشنایی عمیق و گسترده دانشجویان با این دریای بیكران به فعالیت می‌پردازد. تشكیل كلاسهای قرآنی (آشنایی با مفاهیم، ترجمه، تفسیر، قرائت، ترتیل و...)، برگزاری مسابقات قرآنی در رشته‌های مختلف، نصب احادیث مختلف و آشنایی با سیره ائمه(ع) از طریق بروشور و كتابچه‌های مربوطه، از جمله برنامه‌هایی است كه توسط این كانون ساماندهی شده و می‌شود.
همچنین كانون نماز، كانون پرسمان كانون مشاوره دانشجویی، كانون مطالعات، نقد و تحلیل دانشجویی، هیأت مذهبی ـ دانشجویی و انجمن سبزاندیشان نیز از دیگر نهادهای فرهنگی فعال در دانشگاه امام رضا(ع) می‌باشند كه به ترتیب، گسترش فرهنگ نماز، برانگیختن حس پرسش و تحقیق در میان دانشجویان، رسیدگی به مشكلات روحی و روانی دانشجویان، نهادینه ساختن پژوهشهای گروهی، برگزاری عزارداری‌ها و نیز كمك به نیازمندان را از جمله اهداف خود می‌دانند.
در كنار این كانونها البته ستاد عمره دانشجویی و ستاد ازدواج دانشجویی نیز به فعالیت می‌پردازند كه اهداف این دو ستاد نیز در راستای اعزام دانشجویان به حج و تسهیل امر ازدواج دانشجویی می‌باشد.
گفتنی است چارت سازمانی معاونت فرهنگی دانشگاه دارای زیرمجموعه‌هایی است كه در ادامه مروری بر آنها خواهیم داشت:
1ـ امور فرهنگی و فوق برنامه
2ـ امور خوابگاه‌ها
3ـ كانونهای فرهنگی و هنری (11 كانون فرهنگی)
4ـ نشریات دانشجویی
5ـ امور مشاوره
6ـ سمعی و بصری
7ـ ستاد عمره دانشجویی
8ـ ستاد ازدواج دانشجویی
همچنین كتابخانه دانشگاه نیز محیطی برای گسترش فرهنگ و مضامین آموزشی دانشگاه به وجود آورده كه در آن 15286 نسخه كتاب فارسی، 3663 كتاب لاتین، 1310 سی‌دی و نرم‌افزار فارسی، 330 سی‌دی و نرم‌افزار لاتین، 50 عنوان پایان‌نامه‌های دانشجویی و 103 عنوان مجله موجود می‌باشد.
فضاها و امكانات:
ناگفته پیداست كه تمامی اهداف و برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و فرهنگی دانشگاه بدون فضاها، امكانات و تجهیزات مختلف محقق نخواهد شد. از این رو، دانشگاه امام رضا(ع) فضاهای آموزشی خود را مجهز به سلسله امكاناتی كرده است تا از این طریق فرآیند تولید علم در این دانشگاه تسهیل گردد. برای نمونه، وجود 5 سالن سمعی و بصری مجهز به سیستم پروژكشن، وجود 2 آزمایشگاه مدار الكترونیك، 2 آزمایشگاه فیزیك و كارگاه برق و جوشكاری، راه‌اندازی آزمایشگاه زبان مجهز به مدرن‌ترین سیستم صوتی و تصویری، وجود كارگاه كتابداری، تأسیس آزمایشگاه عمومی و تخصصی كامپیوتر مجهز به 50 دستگاه رایانه و متصل به شبكه اینترنت، سالن آمفی تئاتر با ظرفیت 220 نفر مجهز به دوربینهای فیلمبرداری و سیستم صوتی، نمازخانه دانشگاه در دو طبقه به تفكیك خواهران و برادران، اتاق كنفرانس مجهز به مدرن‌ترین سیستم سمعی و بصری، مركز رفاهی و سلف سرویس با گنجایش 1200 نفر در دو طبقه (مجهز به سیستم آشپزخانه و سردخانه)، سالن ورزشی چندمنظوره، خوابگاه 240 نفره خواهران و وجود 30 كلاس درس با ظرفیت 1400 صندلی، نشان دهنده توجه مسؤولان این دانشگاه به امور سخت‌افزاری علمی و رفاهی است.
افتخارات سال 86:
در نهایت، دانشگاه امام رضا(ع) در حالی سال 86 را به پایان می‌رساند كه در این سال توانسته است افتخاراتی متعددی را كسب كند و همین افتخارات تجارب ارزشمندی را به وجود آورده تا سال 87 چشم‌انداز مطلوبی را پیش روی دانشجویان و مسؤولان دانشگاه امام رضا(ع) ایجاد كند كه در پایان نگاهی خواهیم داشت به گوشه‌ای از این افتخارات:1ـ قبولی 30 نفر از فارغ‌التحصیلان در مقطع كارشناسی ارشد در دانشگاه‌های مختلف كشور
2ـ كسب مقام سوم جشنواره قرآنی دانشجویان دانشگاه‌های سراسر كشور
3ـ كسب رتبه اول كارشناسی ارشد كتابداری توسط یكی از دانشجویان این دانشگاه
4ـ كسب مقام چهارم مسابقات قرآن دانشجویان دختر كشور در رشته قرائت
5ـ انتخاب نشریه دانشجویی «نغمه 1001» به عنوان نشریه برتر جشنواره تشكل های برتر استان خراسان رضوی.
نشانی : مشهد، خیابان دانشگاه ، خیابان اسرار، صندوق پستی 553-91735
تلفن 8426038-0511 تلفكس 8426038
تنظیم برای تبیان: سمانه دولت آبادی
