تبیان، دستیار زندگی
ظروف ملامین ظروفی هستند که به دلایلی نظیر مقاومت آن ها در برابر شکستن، ارزان و سبک بودن، در زمانی نه چندان دور مورد توجه مردم...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ظروف ملامین؛ انتخاب آخر

ملامین

ظروف ملامین ظروفی هستند که به دلایلی نظیر مقاومت آن ها در برابر شکستن، ارزان و سبک بودن، در زمانی نه چندان دور مورد توجه مردم و مصرف کنندگان قرار داشتند. البته در طی سالیان اخیر و با ورود ظروف دیگر نظیر پیرکس، چینی، آرکوپال و... این ظروف کاربرد خویش را در مجالس و محافل رسمی از دست داده و به صورت ظروفی که تنها در برخی اوقات خاص نظیر مسافرت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، تبدیل گردیده‌اند.

ملامین اولین بار در حدود 45 سال پیش در ایتالیا ساخته شد و حدود 30 تا 35 سال پیش به ایران راه یافت. با افزایش توجه مصرف‌کنندگان به استفاده از این ظروف در سال های قبل، شرکت‌های تولیدی مختلفی در کشور به تولید این گروه از ظروف پرداختند. بر همین اساس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران با تهیه استانداردهایی متعدد تلاش نموده است تا با تدوین الگویی مناسب، تولیدات این شرکت‌ها را به محصولاتی که برای مصرف کنندگان بی‌زیان است تبدیل نماید. دانستن برخی از این استانداردها، برای تهیه ظروفی مناسب‌تر جهت استفاده در منزل و مراکز غذاخوری جمعی، موثر خواهد بود.

ویژگی‌های ظروف ملامین

بر اساس استاندارد شماره 612، مواد اولیه مورد مصرف در ساخت ظروف ملامین غذاخوری می‌توانند شامل رزین ملامین، آلفا سلولز، پیگمان‌ها بوده و حداکثر تا 5 درصد وزن محصول از سایر مواد افزودنی مجاز و مندرج در استاندارد ملی ایران به شماره 131 باشد.

مواد به کار رفته و نحوه ساخت این ظروف باید به گونه‌ای باشد که هنگام استفاده عادی از آنها در منزل و سایر مراکز، ترکیبات موجود در این ظروف وارد مواد غذایی نشوند و در صورت ورود به ماده غذایی، مقدار آن در حدی باشد که سلامتی را به خطر نیندازد.

1) وضعیت ظاهری:

ظروف غذاخوری ملامینی باید دارای سطحی صاف، یکنواخت و براق بوده و گلیزر(لعاب مخصوص ملامین) تمام سطح ظرف را پوشانده و فاقد عیوب زیر باشد:

آثار فرو رفتگی ناشی از فشار، وجود رگه‌های مربوط به زود سخت شدن مواد، وجود قسمت‌های ذوب نشده، وجود مواد خارجی که در ظرف مشاهده شوند، تیز بودن لبه‌ها، تاب داشتن، قرینه نبودن ظروف‌های دارای شکل منتظم، وجود تاول در سطوح ظرف، پخش رنگ و پررنگی اطراف گل نسبت به بقیه سطح ظرف، تنظیم نبودن تزیین ظرف، عدم توزیع یکنواخت مواد در کل ظرف.

2) ضخامت:

ضخامت این ظروف بر اساس ظرفیت آن ها تعیین می‌گردد. حداقل ضخامت ظروفی که ظرفیتی کمتر از 100 میلی لیتر دارند، 8/1 میلی‌متر و حداقل ضخامت ظروفی که ظرفیت آنها بیش از 3000 میلی‌لیتر می‌باشند، 1/3 میلی‌متر است.

3) نشانه‌گذاری:

نشانه‌گذاری روی ظرف می‌بایست شامل اطلاعات زیر باشد که باید روی هر ظرف با قالب‌گیری یا حک کردن به‌طور خوانا و پاک نشدنی وجود داشته باشد.

الف) نام و علامت تجارتی سازنده

ب) کد متناسب با نوع ظرف

خرید ظروف ملامین

بر اساس موارد فوق، هنگام خرید این ظروف دقت فرمایید که این ظروف دارای علامت استاندارد بوده و با استفاده از مجوز وزارت بهداشت تهیه شده باشند. در پشت این‌گونه ظروف(خصوصا ملامین و تفلون) شماره پروانه ساخت حک شده است که تضمین کننده کیفیت مواد اولیه مورد استفاده در تهیه ظرف و رعایت اصول بهداشتی است.

این ظروف باید دارای مهر استاندارد باشند، در غیر این صورت ممکن است از ترکیباتی غیر مُجاز در تهیه آن استفاده شده باشد که خطرناک هستند. ظروف ملامینی تقلبی اغلب سبک‌تر می‌باشند که دلیل آن می‌تواند به جهت عدم رعایت ضخامت مطلوب و نیز به کارگیری مواد اولیه نامرغوب باشد. جهت براق نمودن ظروف ملامین از پوشش گلیزر استفاده می شود که در صورت مناسب نبودن این فرآیند پوشش‌دهی، پس از استفاده طولانی مدت، این پوشش ممکن است آسیب ببیند.

آسیب پوشش(گلیزر) در ظروف ملامینی موجب می‌گردد مواد زیر پوشش در تماس با مواد غذایی درون ظرف قرار گیرند. این مواد می‌توانند با ترکیبات غذایی واکنش داده و ترکیبات مضری را به داخل غذای مصرفی وارد نمایند.

بر این اساس در هنگام خرید ملامین دقت فرمایید که ظروف مورد انتخاب شما برای خرید، از انواع استاندارد و دارای شماره پروانه بهداشتی ساخت باشند. بنا بر اعلام معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، همه واحدهای تولیدی ظروف ملامین ملزم به حک این شماره در پشت ظروف هستد. مسئولین وزارت بهداشت در اعلامیه‌ای‌ آورده‌اند: هم اکنون ظروفی که با مجوز وزارت بهداشت تهیه می‌شوند، از نظر استانداردهای ملی و بین‌المللی کمترین مشکل را داشته و در به کارگیری آن ها خطرات جدی مصرف کنندگان را تهدید نمی‌کند.

علاوه بر دقت در هنگام خرید، موقع به کارگیری این ظروف نیز می‌بایست به نکاتی خاص توجه داشت:

- شستشوی ظروف ملامین نباید توسط سیم ظرف‌شویی یا دیگر اجسام خشن صورت گیرد، زیرا به کارگیری این وسایل موجب آسیب پوشش خارجی ظروف ملامین گردیده و این امر ممکن است برای سلامت افرادی که غذای خود را در این ظروف میل می‌نمایند، مضر باشد.

- سعی نمایید از ظروف ملامین برای کارهایی نظیر خرد نمودن سبزی، گوشت و حتی بریدن میوه استفاده ننمایید، زیرا در این حالت ممکن است چاقوی تیز به لعاب موجود در سطح خارجی ظروف آسیب زده و تمیز نمودن این ظروف را سخت نماید. این قبیل منافذ و خراش‌ها در سطح ظروف، محل مناسبی برای رشد و تکثیر انواع میکروب‌ها می‌باشند.

- به مرور و با استفاده طولانی مدت از این ظروف ممکن است کیفیت آنها از بین برود یا لب‌پر شوند. لذا به دلیل احتمال آلودگی، استفاده از ملامین‌های ترک‌دار و کهنه توصیه نمی‌شود.

اگر چه ظروف ملامین کاربری آسانی داشته و به دلیل سبکی و ارزان بودن نیز از اقبال عمومی برخوردارند، لیکن برای خرید، به کارگیری و استفاده از این ظروف در آشپزخانه نکات متعددی می‌بایست مورد نظر قرار گیرند.

لذا از نظر بهداشتی، استفاده از ظروف دیگر نظیر پیرکس و چینی به ظروف ملامین ارجحیت دارد.

محمد حضوری- دانشجوی دکترای تغذیه

*مطالب مرتبط:

معایب و محاسن ظروف ملامین

ظروف بلوری از همه بهداشتی‌تر

تاثیر ظروف آلومینیومی و مسی بر کیفیت غذا

تاثیر ظروف استیل، تفلون و ... بر غذا

معایب و محاسن ظروف سفالی برای غذا

هشدار پزشکان در مورد ظروف یک بار مصرف

معایب و محاسن ظروف تفلون

پیام های بهداشتی مهم درباره پلاستیک!

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.