تبیان، دستیار زندگی
كارشناسان معتقدند چشم و هم چشمی به این معناست كه فرد به بلوغ فكری كامل نرسیده است. در واقع چنین فردی ضعف درونی خود را با ظواهر بیرونی جبران می كند، اما در نهایت هیچ گاه راضی نمی شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بیماری چشم و هم چشمی

ثروت

پدیده نابهنجار چشم و هم چشمی از جمله پدیده ها و نابهنجاری هایی است كه در میان مردم و به خصوص زنان به شكل گسترده وجود دارد و بیشتر افراد دست كم در موردی و یا زمانی گرفتار این نابهنجاری اجتماعی شده اند.  مولفه های اساسی چشم و هم چشمی را می بایست در تظاهر، رقابت، احساس خودكم بینی و ارضای آن به اشكال مادی و ظاهری و مانند آن دانست.

چشم و هم چشمی، موجب تنش، بی قراری، نارضایتی، اضطراب، افسردگی و فساد اخلاقی در كودك و نوجوان می شود. در این خانواده ها كودك ، هدف اصلی زندگی را امكانات مادی می داند و برای كسب امكانات مادی متوسل به روش های غیراخلاقی و بزهكاری نیز می شود.

دكتر فربد فدایی روانشناس درباره چشم و هم چشمی می گوید: این بیماری نشان دهنده نداشتن رشد عاطفی و فكری است. به این مفهوم كه شخص معیارهای مادی را درون ذهن خودش جای می دهد. چشم و هم چشمی نوعی نقص و نارسایی است كه می تواند منجر به بیماری شود. با وجود این برخی كارشناسان معتقدند اگر چشم و هم چشمی در خانواده ای وجود داشته باشد ، كودكان این خانواده ها نیز دچار مشكلات ویژه ای می شوند.

از آنجا كه كودكان رفتار پدر و مادر را ملاك اعمال خود قرار می دهند، پدر و مادری كه دچار چشم و هم چشمی و حسادت باشند، سبب بروز این پدیده در كودكان خود می شوند. زیرا این پدر و مادر نمی توانند به كودك بیاموزند كه قدرت واقعی در دوست داشتن دیگران و از خود گذشتگی است، بلكه كودك از روی رفتار پدر و مادر به این نتیجه می رسد كه ظاهر و ثروت است كه ملاك برتری افراد است.

وی با اشاره به این كه چشم و هم چشمی در امور معنوی و علمی رقابت پسندیده ای است، اظهار می كند: چشم و هم چشمی در امور معنوی و علمی باعث رشد و تكامل فرد می شود. در برخی از موارد موجب تحریك افراد و وقوع تخلفاتی در آنها می شود. در بسیاری از موارد ، وسواس اختلال های رفتاری، پرخاشگری و حتی طلاق از چشم و هم چشمی های كوچك آغاز شده است.

كارشناسان معتقدند چشم و هم چشمی به این معناست كه فرد به بلوغ فكری كامل نرسیده است. در واقع چنین فردی ضعف درونی خود را با ظواهر بیرونی جبران می كند، اما در نهایت هیچ گاه راضی نمی شود.

براساس تحقیقات انجام شده در سازمان ملی جوانان25 درصد از زنان دچار چشم و هم چشمی هستند كه 10 درصد این افراد به دلیل مشكلات روانی و كمبودهای دوران كودكی و 15 درصد نیز به دلیل حسادت و رقابت منفی چشم و هم چشمی می كنند.

البته كارشناسان می گویند انجام این عمل ممكن است در مردان نیز اتفاق بیفتد، این رقابت موجب بروز پدیده «زیرآب زنی» می شود و وضعیت كاری و شغلی آنها را با اخلال مواجه می كند.

مینا اكبری كارشناس اجتماعی با ناپسند شمردن صفت چشم و هم چشمی می گوید: این پدیده اگر به صورت رقابت سالم در زمینه تحصیلی، حرفه و شغل باشد موجب پیشرفت انسان است ولی بیشتر اوقات به صورت رقابت ناسالم در همه زمینه ها از قبیل خرید لوازم منزل، پوشاك، طلا و زیورآلات، انتخاب رشته تحصیلی و حتی سفرهای خارجی و زیارتی مشاهده می شود كه نه تنها موجب پیشرفت نمی شود، بلكه از نظر اقتصادی هم به خانواده و حتی جامعه لطمه می زند.

محمد علی محمدیان ،روانشناس نیزعدم اعتماد به نفس را نقش مؤثری در شكل گیری پدیده چشم و هم چشمی می داند و ادامه می دهد: فردی كه چشم و هم چشمی می كند ، به دلیل احساس كهتری و حقارتی كه دارد ، می خواهد در انجام كار یا زمینه ای از دیگران بهتر باشد و سعی می كند به نوعی سرپوشی بر این احساس بگذارد ، به همین خاطر خود را توانمندتر و بهتر از آنچه كه هست ، قلمداد می كند. در حالی كه انسان باید به دنبال تأمین نیازهای طبیعی خود باشد و در حد طبیعی هم برای تأمین آنها تلاش كند.

نهاد خانواده به عنوان نخستین نهاد اجتماعى باید مجهز به اطلاعات تربیتى باشد تا بتواند در مقابل این نوع پدیده ها یك رفتار منطقى و عقلانى را به كار گیرد.

این روانشناس در ادامه می گوید: یكی از دلایل دیگری كه موجب می شود چشم و هم چشمی در جامعه و در بین افراد شیوع پیدا كند تسلط روحیه رقابت ناسالم در جامعه است، یعنی افرادی كه از حیث امكانات مادی و معنوی دچار كمبود هستند ، بدون در نظر گرفتن اوضاع اقتصادی و خانوادگی خود به دنبال نیازهای غیرواقعی می روند و با اعتقاد بر این كه اگر فلان مقام یا موقعیت را داشته باشم در جامعه مقبولیت بیشتری خواهم داشت، مرتباً اتومبیل یا وسایل منزل خود را ارتقا می دهند و در این میان رسانه های جمعی بویژه تلویزیون و فیلمهای سینمایی نیز به این پدیده بیشتر دامن می زنند تا جایی كه چشم و هم چشمی و تقلید از لباس شروع می شود و به تدریج در تمام زمینه ها از قبیل مجالس میهمانی، معاشرتها و رفت و آمدها حتی در انتخاب مسكن و وسایل زندگی تأثیر می گذارد.

به اعتقاد وی، برای رفع این معضل باید شاخصهای عینی موفقیت در جامعه تعریف شود و مردم بدانند موفقیت در جامعه چه تعریفی دارد و آیا ما افرادی را موفق می دانیم كه در سطوح مادی به پیشرفتهایی نایل آمده اند یا سطوح دیگری هم در رابطه با موفقیت وجود دارد كه هم به حال جامعه مفیدتر است و هم در رضایت مندی فردی و خانوادگی می تواند مؤثر باشد.

به هر حال وقتی در یك جامعه ارزشها تغییر پیدا كنند و داشته های مادی جای ارزشهای معنوی را بگیرند. افراد برای به دست آوردن جایگاه اجتماعی میكوشند خود را به ابزار روز مجهز سازند، آنها میپندارند كه داشتن این ابزار موجب میشود سریعتر پیشرفت كنند و بیشتر دیده شوند.

دکتر ناصر غفار زاده روانشناس در این مورد می گوید:ناآگاهی، تجمل گرایى، داشتن اعتقادات ضعیف، به دنبال مد بودن، غلبه احساسات بر تعقل، تبعیت از فرهنگ هاى بیگانه بدون شناخت و ارزیابى دقیق از آن فرهنگ، عدم تشخیص نیازهاى واقعى خود، خانواده و جامعه حاصلى جز چشم و هم چشمى ندارد.

وی می گوید: نهاد خانواده به عنوان نخستین نهاد اجتماعى باید مجهز به اطلاعات تربیتى باشد تا بتواند در مقابل این نوع پدیده ها یك رفتار منطقى و عقلانى را به كار گیرد.

منبع :جهان نیز - با تلخیص

تنظیم برای تبیان :داوودی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.