تبیان، دستیار زندگی
این مسجد باستانی در مرکز شهر خوی، در خیابان طالقانی و به فاصله سی متری از بازار قدیمی آن قرار دارد. با توجه به شواهد معماری، ساختمان اولیه مسجد منسوب به دوره ایلخانی است و بعدها به سبب سوانح طبیعی ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

معرفی مساجد استان آذربایجان غربی (3)

(مسجد مطلب خان، مسجد ملاحسن، مسجد جامع مهاباد)

مسجد مطلب خان

مسجد مطلب خان

این مسجد باستانی در مرکز شهر خوی، در خیابان طالقانی و به فاصله سی متری از بازار قدیمی آن قرار دارد. با توجه به شواهد معماری، ساختمان اولیه مسجد منسوب به دوره ایلخانی است و بعدها به سبب سوانح طبیعی و یا دلایل دیگر تخریب و احتمالاً در دوره قاجاریه مجدداً بنای کنونی بر روی آن ساخته شده است. این بنای عظیم از یک شبستان بزرگ و رو باز با نقشه مربع شکل که دور آن حجرات دو طبقه و شاه نشین های رفیع و ایوانی عظیم که در حال حاضر سقف پوششی آن فرو ریخته، تشکیل شده است و صحن نسبتاً بزرگی نیز دارد.

مسجد مطلب خان

مصالح به کار رفته در بنای مسجد به جز پی آن، از آجر است.

جبهه بیرونی و درونی مسجد بدون هرگونه تزیینات است، فقط قسمت فوقانی شاه نشین بالای محراب و ورودی شبستان با مقرنس های درشت گچی تزیین شده است.

قسمت های داخلی ایوان و طرفین ورودی آن با پس و پیش آوردن آجرها، شکل خاصی گرفته است. این بنا یکی از آثار و ابینه با ارزش استان آذربایجان غربی است و در نوع خود در سطح کشور بی نظیر است.

مسجد ملاحسن

مسجد ملاحسن

مسجد ملاحسن در ضلع جنوبی خیابان انقلاب خوی و تقریباً رو به روی مسجد قدیمی سیدالشهداء قرار دارد. این بنا قدیمی تراز بنای مسجد سیدالشهدا است. مدارک موجود نشان می دهد این مسجد در سال 1216 هـ.ق توسط "حاجی آقا حسنی" فرزند "ملاحسن" امام جمعه خوی و در زمان قاجاریه ساخته شده است.

ورودی اصلی مسجد بدون حیاط است و یا یک هشتی به تالار شبستان که به شکل هشت ضلعی است و سه فرش انداز و دو ردیف ستون سنگی تراش دار دارد، ختم می شود.

در ضلع شرقی ورودی مسجد مناره آجری نسبتاً عریضی قرار گرفته و بدنه آن دارای اتاق های پنجره دار است. ورودی دیگر مسجد در بازار قدیمی شهر قرار دارد.

تزیینات آجری گنبدهای پوششی این مسجد بسیار زیبا و متنوع است. در آجر چینی کاسه گنبد طرح هایی چون اشکال لوزی، دایره و گل های هجده پر به کار رفته است. هشتی ورودی نیز طاق نماهای رسمی بند کشی شده  و گنبد آجری دارد. مسجد تا ارتفاع حدود هشتاد سانتی متر با سنگ و بقیه با آجر ساخته شده است. ستون ها نیز سنگی است و چفت و بست آن ها به خوبی انجام گرفته است.

محراب مسجد داخل طاق های آجری و گودی قرار دارد و دارای حاشیه کاشی کاری جدید است. از دیگر نکات جالب این مسجد، وجود نور گیرهایی است که در اطراف دهانه گنبدهای ضلع شمالی شبستان دیده می شود. اطراف هر گنبد سه نور گیر تعبیه شده است.

مسجد جامع مهاباد

مسجد جامع مهاباد

مسجد جامع مهاباد در خیابان حافظ این شهرستان قرار دارد. این مسجد در گذشته در بافت قدیمی شهر قرار داشت. در حال حاضر این بافت تغییرات عمده ای یافته است.

مسجد جامع مهاباد

مسجد جامع که به مسجد سرخ نیز معروف است، به دستور "بداق السلطان" حاکم مهاباد ساخته شد و در زمان شاه سلیمان صفوی تکیمل شد. همچنین مدرسه ای جهت تحصیل طلاب علوم دینی نیز در ضلع شرقی آن تأسیس شد.

مسجد جامع مهاباد

این مسجد قدیمی ترین مسجد مهاباد است و از نظر توازن در طرح  با هجده گنبد خشتی و شبستانی با هجده ستون سنگی و حجره های پیرامون آن از زیباترین بناهای تاریخی استان به شمار می رود. مصالح به کار رفته در پی دیوارها، ستون ها و کف شبستان سنگ و بقیه قسمت های آن آجر است. جدا از تراش سنگ ستون ها و نوع آجر چینی بنا – به ویژه در بخش داخلی شبستان که از توازن مناسبی برخوردار است- کل فضای مسجد و حجره های اطراف صحن بدون تزیینات معماری است.

منبع: میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی

تهیه و تنظیم: زهره پری نوش