"کمیک استریپ" در ایران 

شاید تماشای نقاشی‌هایی از یک پسر بچه‌ی خیابانی کچل و زشت با گوشهای بزرگ و لباس خواب گشاد برای خواننده‌ی امروزی چندان جذاب نباشد. حتی نوشته‌های طنزآمیزی که بر روی لباس زرد پسرک نوشته شده نیز ممکن است اکنون لوس به نظر برسند.

ولی همین پسر زشت بیش از یک قرن پیش پایه‌گذار پدیده‌ای شد که در دوران طلایی خود در دهه‌ی پنجاه یکی ازبزرگترین صنایع سرگرمی در آمریکا محسوب می‌شد و امروزه نیز - اگرچه در مقیاس کوچکتر - از جایگاه قابل توجهی برخودار است.

پسر زرد

اگرچه کمیک استریپ امروزه در اقصی نقاط دنیا به اشکال و سبک‌های مختلف تولید می‌شود و طرفداران زیادی دارد، ولی در هیچ‌جای دنیا به اندازه‌ی زادگاهش، در اعماق فرهنگ عمومی مردم جا خوش نکرده است.

بسیاری، پیدایش نخستین کمیک را به "ریچارد اتکالت" پدید آورنده‌ی کمیک «خیابان هوگان» نسبت می‌دهند. او که کار هنری خود را به عنوان یک تصویرگر در روزنامه‌ی «نیویورک ورلد» متعلق به جوزف پولیتزر آغاز کرده بود، زمانی که روزنامه پولیتزر فروش خوبی نداشت، کشیدن کارتونی را شروع کرد که تقریبا به تنهایی توانست روزنامه را از ورشکستگی نجات دهد.

این کارتون که شخصیت اصلی آن همان پسر بچه‌ی کچل بود، با چنان استقبالی روبرو شد که در مدت کوتاهی تیراژ روزنامه را از 20 هزار به یکصد هزار افزایش داد. موضوع این مجموعه کارتونی که در روزهای یکشنبه منتشر می‌شد؛ شوخی و انتقاد به آداب و رسوم طبقه‌ی مرفه جامعه امریکایی بود که در قالب کارها و سخنان کنایه آمیز این پسر بچه خیابانی - سخنانی که روی لباس یکسره و گشاد او نوشته شده بود - بازگو می‌شد.

کمی بعد، چاپگران روزنامه «ورلد» ــ که آن روزها برای نخستین بار چاپ رنگی را تجربه می‌کردند ــ رنگ زرد را برای لباس این پسر انتخاب کردند، و این کارتون به «پسر زرد» شهرت یافت. عبارت «روزنامه نگاری زرد» نیز با توجه به نقش محوری «پسر زرد» در این ماجرا بر سر زبان‌ها افتاد.

یکشنبه‌ی این هفته، گردهمایی "کمیک استریپ" به کوشش مرکز مطالعات و تحقیقات انیمیشن حوزه هنری برگزار شد.

به گزارش واحد خبر حوزه هنری، در این گردهمایی محمدرضا زائری، مدیر مسوول مجله "جدید"، کمیک استریپ را پایه هنرهای سینما، انیمیشن و بازی‌های رایانه‌ای نامید و با اشاره به بازده اقتصادی آن، گفت: "ما از اینکه حوزه کمیک استریپ فعال شود استقبال می‌کنیم چرا که عقیده داریم پتانسیل آن هنوز کشف نشده و اگر راه بیفتد برای همه حوزه‌ها مفید خواهد بود."

در ادامه‌ی این نشست، حمید شریفی گرافیست و هنرمند مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری گردهمایی هنرمندان کمیک استریپ را نشانه‌ی قوام یافتن این هنر در آینده‌ای نزدیک توصیف کرد و با اشاره به حرف‌های بسیاری که ایران در این عرصه برای گفتن دارد، افزود: "خاستگاه کمیک استریپ در جوامع غربی است و در سینما نقش به سزایی داشته اما در جامعه‌ی ما هنوز با مخالفت‌های جدی روبه روست و گسترش آن مستلزم حوصله زیاد و کار بسیار است."

کمیک استریپ "300"

سعید رزاقی در ادامه این گردهمایی و درباره موانع گسترش این هنر در ایران اظهار کرد: "کمیک استریپ هنری است که 30 سال مورد بی توجهی قرار گرفته است و به گمان من کسانی که به این عرصه وارد می‌شوند باید رویاپرداز باشند و کار را جدی بگیرند."

بزرگمهر حسین‌پور نیز در این باره گفت: "هر چند که مسوولان در این مورد مقصر هستند؛ اما من عادت دارم تقصیرها را به گردن خودم بیندازم. ما هیچ وقت آدم‌های جاه‌طلب و بلندپروازی نبوده‌ایم. به چیزهای کوچک راضی بودیم و نخواستیم با ستاره‌های جهان رقابت کنیم که نتیجه این شده است."

این انیماتور گفت: "ما در ایران استادی که با دنیا رقابت کند نداریم و آنها هم که حرفه‌ای هستند در ایران زندگی نمی‌کنند، بنابراین از چه کسانی باید انرژی بگیریم؟ شاید به خاطر این نتوانستیم در کنار بزرگان دنیا قد علم کنیم چون نخواسته‌ایم از آنها چیزی یاد بگیریم. سعی من این است که از کار هر بزرگی چیزی بیاموزم و آن قدر کار کنم که به بهترین برسم."

پرویز اقبالی، خالق کمیک استریپ عاشورا (البته بهتر است در این مورد از عنوان داستان مصور عاشورا استفاده شود) به عنوان دیگر هنرمند حاضر در این گردهمایی، بحران مدیریت فرهنگی، بحران درک مسایل اقتصادی این حرفه، تربیت نیرو و ناآشنایی با قواعد و چند و چون کمیک استریپ را از جمله موانع گسترش این هنر قلمداد کرد و گفت: "معمولا مدیران فرهنگی کشور با زبان این هنر آشنایی ندارند؛ در حالی که این از ضروریات است و علاوه بر اینکه از تربیت نیرو که از وظایف اصلی آنهاست غافل هستند، از ثمرات اقتصادی این حرفه نیز بی خبرند و توجه ندارند که اگر کمیک استریپ بازده اقتصادی نداشت،‌ تا این میزان در اروپا و آمریکا مورد توجه نبود."

به گزارش کتاب‌نیوز؛ بالاترین دستمزدها در دنیای کاریکاتور و کارتون، مربوط به طراحان کمیک استریپ است؛ به عنوان مثال دستمزد یک هنرمند کمیک استریپ عضو سندیکای ایالات متحده سالانه 1/4 میلیون دلار است.

در آمریکا ، حدود 17000روزنامه منتشر می‌شود که تنها 80 روزنامه کاریکاتوریست تمام وقت دارند. امروزه، کارتونیستها و کاریکاتوریستها در عین حال بهترین و بدترین دوران خود را تجربه می‌کنند! در حالی که کمیک استریپی‌ها بیشتر از بیش مورد توجه عموم و رسانه‌ها قرار گرفته‌اند و فیلم‌هایی که بر مبنای این داستانها تولید می‌شوند جزو رکورداران فروش سینمایی است؛ ولی کاریکاتور بدان صورت بازار خود را به دست نگرفته است.

منبع : هفتان