تبیان، دستیار زندگی
اشک چیزی فراتر از آب ساده است. اشک، مخلوط پیچیده‌ای‌ از آب، چربی‌ها، پروتئین، مواد معدنی، مواد ضد باکتری و عوامل رشد است...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سئوالاتی درباره خشکی چشم

چشم

اشک چیزی فراتر از آب ساده است. اشک، مخلوط پیچیده‌ای‌ از آب، چربی‌ها، پروتئین، مواد معدنی، مواد ضد باکتری و عوامل رشد است. این مخلوط، سطح چشم را نرم و شفاف می‌سازد و دید خوب بدون آن امکان پذیر نیست.

اما گاهی اشک چشم‌ها خشک شده و مشکلاتی در چشم ایجاد می‌کند. در این مقاله کوشیده‌ایم با کمک متخصصان چشم به سوالات رایج در این زمینه پاسخ بگوییم.

آیا خشکی چشم به سرعت برطرف می‌شود؟

خشکی چشم در بیشتر موارد، یک بیماری مزمن است و هدف از درمان آن کاهش و از بین بردن علایم است.

آیا ممکن است بیمار، مبتلا به خشکی چشم باشد، اما اشک ریزش هم داشته باشد؟

بله، دلیل آن این است که اشک به صورت های متفاوتی تولید می شود. در ترشح پایه، اشک به آرامی ‌و یکنواخت تولید می‌شود و چشم مرطوب می‌ماند، اما در ترشح تحریکی، اشک به میزان زیاد و در پاسخ به تحریک یا احساسات تولید می‌شود.

در ترشح تحریکی در مقایسه با ترشح پایه، اشک بیشتری با چربی کمتر ترشح می‌شود. هنگامی که چشم به دلیل خشکی تحریک می‌شود، غدد اشکی با ترشح تحریکی، اشک بسیار زیادی را ترشح می‌کنند. اشک ترشح شده از مجاری اشکی سرازیر شده و از پلک‌ها نیز جاری می‌شود. از آن جایی که کیفیت چنین اشکی پایین است، خشکی چشم را برطرف نمی‌کند و فقط سبب تولید اشک بیشتر می‌شود.

آیا افزایش سن در ایجاد خشکی چشم دخیل است؟

با افزایش سن، تولید اشک مانند تولید پوست و مو کاهش می یابد. هنگامی که فرد قادر به ترشح کافی اشک نباشد، چشم به راحتی آسیب می‌بیند.

آیا خشکی چشم در دو جنس یکسان دیده می‌شود؟

خشکی چشم در زنان بیشتر است، به ویژه پس از دوران یائسگی که ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی باشد.

چشم

چه بیماری‌هایی با خشکی چشم همراهند؟

خشکی چشم در بیماری‌های روماتیسمی ‌مثل آرتریت روماتوئید ، لوپوس، اسکلرودرما و سندرم شوگرن، بلفاریت(التهاب لبه پلک‌ها)، روزاسه (بیماری است که با قرمزی و برجسته و ضخیم شدن عروق صورت و ضخیم شدن پوست بینی همراه است) و اختلالات پوستی دیگر دیده می شود. در سندرم شوگرن، خشکی چشم به همراه خشکی دهان و التهاب مفاصل دیده می‌شود.

آیا خشکی چشم می‌تواند در اثر عوارض جانبی داروها ایجاد شود؟

بله. انواع داروهای شایع که می‌توانند موجب "خشکی چشم" شوند شامل داروهای افزایش‌دهنده ادرار، داروهای ضد فشار خون، آنتی‌هیستامین‌ها و ضداحتقان‌ها(شامل قرص‌های سرماخوردگی)، داروهای خواب‌آور، داروهای ضد افسردگی، داروهای تجویزی برای درمان جوش(آکنه) و برخی از مسکن‌ها مانند مورفین هستند.

برخی از داروها ممکن است سبب کاهش ترشح اشک شوند. از آن جایی که استفاده از بعضی داروها ضروری است، خشکی چشم باید تحمل شده و یا با اشک مصنوعی درمان شود.

چه عوامل دیگری در ایجاد خشکی چشم موثرند؟

از دلایل دیگر می‌توان به باز بودن بیش از حد پلک‌ها (که در بیماری‌های تیروئید دیده می‌شود و سبب تبخیر بیشتر اشک می‌شود)، تحریک کننده‌های محیطی مانند دود سیگار ، نور خورشید ، باد، رطوبت کم، ارتفاع زیاد و وسایل گرم کننده داخل منزل، اختلال در عمل پلک‌ها، واکنش آلرژیک به قطره‌های چشمی‌ یا پمادها، فاصله زمانی نسبتا طولانی بین هر بار پلک زدن در زمان تمرکز روی یک چیز مانند کامپیوتر یا رانندگی یا خواندن مطلب، اشاره کرد.

درمان خشکی چشم چند نوع است؟

هدف از درمان، حفظ رطوبت چشم است که می‌توان آن را با دو روش به دست آورد:

*اضافه کردن اشک

* حفظ اشک

درمان خشکی چشم با روش "حفظ اشک" چگونه است؟

در این روش مجاری اشکی ممکن است به طور موقت یا دایمی‌ به وسیله چشم پزشک بسته شوند. بستن مجاری اشکی سبب ذخیره شدن اشک و مرطوب ماندن چشم به مدت طولانی می‌شود.

اشک مصنوعی

درمان به وسیله "اضافه کردن اشک" چگونه است؟

در این روش برای مرطوب نگه داشتن چشم، اشک‌ مصنوعی را جایگزین اشک طبیعی می کنند.

اشک‌های مصنوعی مناسب برای چشم چند نوع‌اند؟ چه خصوصیاتی دارند؟

* بطری‌های اشک‌های مصنوعی حاوی ماده موثره و همین‌طور ماده نگه‌دارنده برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها هستند.

* ژل‌های چشمی ‌که با توجه به خاصیت خود، موجب ماندگاری بیشتر در چشم و احتیاج کمتر به استفاده مکرر از دارو می‌شوند.

* قطره‌های چشمی‌: که بدون ماده نگه‌دارنده ساخته شده‌اند و در نتیجه برای گروه‌های ذیل بهترین انتخاب محسوب می‌شوند:

- افرادی که به مواد نگه‌دارنده داخل قطره‌های چشمی حساسیت دارند.

- افرادی که به طور مکرر و با فاصله زمانی کوتاه در طول روز باید از قطره‌های چشمی‌ استفاده کنند.

- پس از اعمال جراحی روی قرنیه چشم به خصوص در عمل جراحی برای اصلاح عیوب انکساری چشم ار این قطره های چشمی استفاده می شود، زیرا ماده نگه‌دارنده می‌تواند موجب آسیب قرنیه شود.

این قطره‌ها به علت نداشتن ماده نگه‌دارنده و برای جلوگیری از بروز آلودگی در بسته‌بندی خاص طراحی شده‌اند، به نحوی که حاوی قوطی‌های کوچک شامل نیم میلی‌لیتر(هشت قطره) اشک مصنوعی هستند. قطره‌های اشک مصنوعی بدون مواد نگه‌دارنده علاوه بر کاهش خطر حساسیت چشم‌ها و تحمل بهتر بیماران، همراه با لنزهای تماسی نیز قابل استفاده هستند.

مریم منصوری

*مطالب مرتبط:

اشک مصنوعی برای خشکی چشم

نكات جالب درباره اشك و گریه

انواع بیماری های آلرژی چشمی

بررسی اشک و وظایف آن

اطلاعات شگفت انگیز درباره چشم

گریه؛ سلامتى یا استرس؟

قدرت درمانی اشک

باورهای غلط درباره چشم(1) و (2)

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.