خرده جنایت های زن و شوهری

خرده جنایت های زناشویی. اریک امانوئل شمیت. نشر قطره.چاپ اول. تهران.1391.4400 نسخه.88 صفحه. 2000 تومان.

«ژیل: وحشتناکه. انگار دارم روی پرتگاه راه می رم. هر لحظه ممکنه یک چیز کوچکی بفهمم که منو تبدیل به یک آدم رذل کنه. دارم روی یک طناب باریک راه می رم، خودمو در زمان حال نگه می دارم، از آینده هم نمی ترسم، ولی از گذشته هراس دارم. از سنگینیش می ترسم. می ترسم که تعادلمو به هم بریزه و منو با خودش ببره پایین... دارم می رم تا با خودم رو به رو بشم ولی نمی دونم مقصدم درسته یا نه. از عیب و ایرادم بگو.»^[1]

خرده جنایت های زناشویی برای اولین بار در سال 1383 منتشر شد و چنان استقبال پر شوری از این نمایشنامه شد که هر سال تجدید چاپ شده است. راز موفقیت این اثر و دیگر آثار اشمیت ساده نویسی و در عین حال گویایی و روانی اثر است. در این نمایشنامه شاهد رابطه هولناک زن و شوهری هستیم که به کنکاش در شخصیت هم می پردازند. مرد که بر اثر اتفاقی حافظه خود را از دست داده است تقریبا هیچ چیز از خودش و گذشته به یاد نمی آورد و زن سعی می کند شخصیت مرد و گذشته اش را به او بشناساند. در این بازی زن تلاش دارد شخصیت آرمانی ای از خود بسازد و جایگزین شخصیت واقعی خود کند. مرد از خصوصیات رفتاری و شخصیتی خود که زن برایش توصیف می کند به تعجب و گاهی انزجار می رسد. در نهایت زمان حال رنگ می بازد و گذشته کم کم باز سازی می شود. در پایان کار متوجه می شویم که زن و شوهر در دعوایی با هم بر خورد داشته اند و زن مجمسه ای را بر سر مرد کوبیده و مرد در واقع خود را به فراموشی زده است.

این نمایشنامه زن و شوهری را به نمایش می گذارد که به دنبال حقیقت وجودی خویش هستند. از خصوصیات این اثر طنز سیاه و کنکاش های روانی شخصیت ها است. این نمایشنامه از زمان اولین چاپش تاکنون بارها به روی صحنه رفته و تله تئاتری هم از آن ساخته شده که از تلویزیون ما هم پخش شد. این تله تئاتر به کارگردانی فرهاد آئییش و با بازی نیکی کریمی و محمد رضا فروتن ساخته شد.

اشمیت کوتاه و بدون توصیف می نویسد و روایت های ساده ای را بر می گزیند اما نوشته هایش اثر عمیقی است که بر مخاطب تاثیر دیرپایی می گذارد.

اریک امانوئل اشمیت در لیون فرانسه به دنیا آمد. وی نویسنده و یکی از فیلسوفان معاصر فرانسوی است. وی از رشته فلسفه دکتریدارد و آثار داستانی و نمایشنامه هایش به بیش از 50 زبان زنده دنیا ترجمه شده است. جایزه تئاتر فرهنگستان فرانسه در سال 2001 به پاس کتاب های ارزشمندش به وی اهدا شد. نمایشنامه‌هایی از او نظیر «خرده جنایت‌های زناشویی» و «مهمانسرای دو دنیا» ،« عشق لرزه» « نوای اسرار آمیز» « مهمان ناخوانده» و آثاری از مجموعه داستان «گل‌های معرفت» مانند «میلارپا»، «ابراهیم آقا و گل‌های قرآن»، «اسکار و خانم صورتی» و «سوموکاری که نمی‌توانست تنومند شود» همراه چندین رمان دیگر از او به فارسی ترجمه شده‌اند.

«لیزا: دارم خلق ات می کنم . بازسازیت می کنم. از کهنه نو می سازم. پیکره مردی رو می تراشم که از اونی که می شناختم بهتره. عیب ها تو پنهان می کنم تا پاک بشن. بهت محاسنی می بخشم که نداشتی. ازت شوهری می سازم باب دل من. مرد رویاهام.»

پی نوشت:

[1]صفحه 20 کتاب

بخش کتاب و کتابخوانی تبیان