بر سر سفره مناجات مولا

یکی از مهمترین عبادات، دعا کردن است و هر کس به زبان خود و به مقتضای حال خود می‌تواند دعا کند. با این حال، بسیار پسندیده‌ است که برای دعا کردن هم به بزرگان دین رجوع کنیم تا بهترین سبکهای ارتباط با خدا را از آنان بیاموزیم. در این نوشته می‌خواهیم دعاهایی را که از زبان امیرالمۆمنین علیه السلام برای ما نقل شده است، به شکل مختصر معرفی کنیم.

در کنار دعاهایی که به ذهن خودمان می‌ رسد و خواندن خدا با آنها اشکالی هم ندارد، می ‌توانیم به نشانه دوستی و پیروی و به نیت همراه شدن و اثر گرفتن، دعاهای اهل بیت علیهم السلام را هم بخوانیم. ضمن آنکه هر یک از این دعاها، ‌خود کلاس درسی کامل است و راه و روش درست و زیبا سخن گفتن با خدا را می‌آموزد.

دعاهایی که از طرف یکی از معصومین علیهم السلام به ما رسیده است، مأثوره می‌گویند. چندین دعا و مناجات مأثور از طرف امیرالمۆمنین علیه السلام به ما رسیده است که به شکل خلاصه درباره آنها توضیح می‌دهیم. در اینجا به این دعاها و مناجاتها می‌پردازیم: دعای کمیل - دعای صباح - دعای مشلول – دعای مستشیر -  دعای سریع الاجابة - مناجات موجود در دیوان منسوب به امام علی علیه السلام - مناجات شعبانیه - مناجات آن حضرت در مسجد کوفه.

دعای کمیل

از دعاهای معروف و از بهترین دعاهاست که دعای خضر علیه السلام است و حضرت امیرالمۆمنین علیه السلام آن را به کمیل که از یاران خاصش بود، تعلیم فرموده است و در باب اول مفاتیح الجنان آمده است. این دعا حاوی استغفار و جملات بسیار زیبا در خطاب به خداوند و درخواستهایی سطح بالا از خداوند است.

دعای صباح

دعایی که به هنگام صبح خوانده می‌شود و در ابتدا با عبارتهای زیبای مربوط به صبح خدا را می‌خواند (اللهم یا من دلع لسان الصباح بنطق تبلجه...) و سپس صفات خدا را با عباراتی نو بیان می‌دارد و پس از چند عبارت بدیع درباره صلوات بر پیامبر صلی الله علیه وآله وارد دعا و نیز گفتگو با خدا می‌شود که پر از معنا و پر از زیبایی است و در انتهای آن عبارت معروف "الهی قلبی محجوب و نفسی معیوب" قرار دارد و در باب اول مفاتیح الجنان آمده است.

دعای مشلول

این دعا با عبارت "اللهم إنی أسألک باسمک باسم الله الرحمن الرحیم" شروع می‌شود. سرآغاز این دعا به جوانی مربوط می‌شود که پدر خود را بسیار ظلم کرده بود و در اثر نفرین پدر، دست راستش از کار افتاده  و "شل" شده بود و پس از سه سال دعا و ناله، در شبی تاریک در حال طواف خانه خدا صدای دعای او به گوش امیرالمۆمنین علیه السلام رسید. ایشان امام حسین علیه السلام را فرستادند و این جوان را یافتند و به او این دعا را تعلیم فرمودند. آن جوان در خواب حضرت رسول صلی الله علیه وآله را دید که دست بر اندام او مالید و فرمود: محافظت کن بر اسم اعظم خدا که کار تو به خیر خواهد بود،‌ پس بیدار شد در حالیکه تندرست بود. در مهج الدعوات ص 153 آمده است که امام حسین علیه السلام از این دعا و آثار مثبت آن به حدی مسرور شدند که به دستور پدر قلم و دوات آوردند و آن را نوشتند. این دعا در باب اول مفاتیح الجنان آمده است.

دعای یستشیر

این دعا با عبارت " الحمد لله الذی لا اله الا هو الملک الحق المبین" شروع می‌شود که مطابق کتاب مهج الدعوات، حضرت رسول صلی الله علیه وآله این دعا را به امیرالمۆمنین علیه السلام تعلیم کرده است و فرمود که در هر سختی و آسودگی این دعا را بخواند و به خلیفه بعد از خود تعلیم نماید و تا هنگام ملاقات خدا این دعا را ترک ننماید. این دعا در باب اول مفاتیح الجنان آمده است.

دعای سریع الاجابة

روایت شده که مردى خدمت حضرت امیرالمۆمنین علیه السلام شکایت کرد از دیر شدن جواب دعایش. فرمود: چرا دعای سریع الاجابه را نمی‌خوانی؟ پرسید که آن کدام دعا است. فرمود: بگو: "اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الْعَظیمِ الاْعْظَمِ الاْجَلِّ الاْکْرَمِ الْمَخْزوُنِ الْمَکْنُونِ ..." شیخ عباس قمی این دعا را در فصل چهارم در بخش ملحقات مفاتیح الجنان با عنوان باقیات الصالحات آورده است.

مناجات منظوم

شعری است که مضمونش گفتگو با خداست و از دیوان منسوب به امیرالمومنین علیه السلام نقل شده است و در آخر بخش ادعیه در مفاتیح آمده است.

مناجات شعبانیه

با عبارت "أللهم صل علی محمد و آل محمد و اسمع دعائی اذا دعوتک" شروع می‌شود و مناجات حضرت امیرالمۆمنین و امامان معصوم علیهم السلام از فرزندان او در ماه شعبان می‌باشد.

مناجات معروف به مناجات مسجد کوفه

این مناجات با عبارت "اللهم انی أسألک الامان" شروع می‌شود و مناجاتی زیبا و حاوی معانی تکان دهنده است و شیخ عباس قمی آن را در فصل پنجم از بخش زیارات آورده است.

خدایا به حرمت محمد و آل محمد علیهم السلام، همه ما را در خواندن و فهم و اجابت این ادعیه یاری فرما.