تبیان، دستیار زندگی
خلاقیت صفتی است که در همه ما وجود دارداما نیاز به آموزش و پرورش دارد تا به سر حد شکوفایی برسد. پدر و مادر در شکوفایی خلاقیت فرزندشان تاثیر زیادی دارند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خلاق چون کودک من!


خلاقیت صفتی است که در همه ما وجود دارداما نیاز به آموزش و پرورش دارد تا به سر حد شکوفایی برسد.

کودک

پدر و مادر در شکوفایی خلاقیت فرزندشان تاثیر زیادی دارند

همیشه والدین به خاطر کاستن درد و بیماری و مطرح کردن مشکلاتی نظیر اضطراب، وسواس، پرخاشگری و... به روانشناس و مشاور مراجعه نمی کنند؛ بلکه در بسیاری مواقع مراجعه آنها برای این است تا بیاموزند چطور فرزند خود را توانمندتر کنند، چگونه خلاقیت او را افزایش دهند، چه مهارت های اجتماعی ارتباطی را به او بیاموزندو چه کنند تا او زندگی بهتر، شادتر و موفقیت تری داشته باشد.

از آنجا که پرورش خلاقیت و استعدادهای بچه ها تاثیر بسیار مهمی در آینده آنها دارد، شما والدین عزیز را به مطالعه این مقاله دعوت می کنیم:

خلاقیت صفتی است که در همه ما وجود دارداما نیاز به آموزش و پرورش دارد تا به سر حد شکوفایی برسد. در مورد خلاقیت تعاریف مختلفی وجود دارد اما می توان از مجموعه آنها گفت «خلاقیت توانایی دیدن چیزها به شیوه های جدید و یافتن راه حل های نو با نگاه متفاوت به مسئله است.» مقوله خلاقیت یکی از موارد بسیار مهم در داشتن زندگی سازنده و موفق است. شاید به همان اندازه که مهم است بدانیم چه کارهایی خلاقیت کودک را افزایش می دهد به همان اندازه هم مهم است بدانیم که چه کارهایی را نباید انجام داد تا خلاقیت او آسیب نبیند.

نقش خانواده در تقویت این توانمندی

خانواده یکی از عوامل بسیار مهم در رشد و پرورش خلاقیت کودکان محسوب می گردد. شیوه های صحیح فرزند پروری نقش مهمی در شکوفایی این توانایی ایفا می کند. کودک و نوجوان اوقات زیادی را در محیط خانواده سپری می کند پس طبیعی است که بیشترین تاثیر را از آنها بپذیرد. درواقع والدین از طریق درگیر شدن در فعالیت های خلاقانه کودک در پرورش خلاقیت او سهیم هستند. باید فرصت های لازم برای سۆال، جست وجو و کشف محیط به کودکان داده شود. زمینه رشد خلاقیت زمانی فراهم می شود که به کودک آزادی داده شود و به او به عنوان یک فرد احترام بگذارند.

کارهایی که به پرورش خلاقیت و استعدادهای کودک کمک می کند

توانایی ها و علائق کودک را تشویق کنید: همه ما ضعف ها و توانایی هایی داریم، چیزهایی است که به آنها علاقمندیم و از آنها لذت می بریم. بچه ها هم از این قاعده مستثنی نیستند. والدین باید علائق کودک را شناسایی کنند و حوزه های توانایی او را تقویت کنند. تقویت این نکات احساس بهتر و مفیدتر بودن به کودک می دهد. البته به این معنا نیست که روی یک نقطه تمرکز کنید و فرزندتان را یک بعدی پرورش دهید بلکه باید سایر نیازهای متناسب با جنس وسن او را نیز بیاموزید. نکته مهم دیگر اینکه به دنبال علاقه مندی های فرزندتان باشید نه خودتان. در بسیاری مواقع پدر و مادر آرزویی داشته اند که به آن نرسیده اند و حالا می خواهند از طریق فرزندشان این ناکامی را جبران کنند. شاید آرزوی شما این است که او پزشک شود ولی او در هنر، نقاشی و شعر توانایی دارد. پس او را در تقویت این استعدادها یاری کنید.

محیط مناسبی برای انجام کارهای خلاقانه کودکان فراهم نمایید، امکانات و وسایلی را در اختیار آنها بگذارید تا از این طریق خلاقیت های خود را ابراز نمایند. به عنوان مثال وسایل موسیقی، کاردستی، نقاشی و...

پیشرفت های معمولی کودک را بپذیرید و برای آنها ارزش قائل شوید: چرا همیشه به دنبال کارهای خارق العاده هستید، توانایی های عادی او را ببینید و تشویقش کنید. مثلا نقاشی های متفاوت او را به دیوار بچسبانید، رنگ آمیزی را به مادر بزرگ نشان دهید و... به این وسیله حس بهتر بودن و پیشرفت را در او تقویت کنید. حتی اگر در نقاشی و رنگ آمیزی رنگ های متفاوت با طبیعت را به کار برد یا کاردستی های غیرمعمولی درست کرد باز هم تشویق کنید و مانع او نشوید.

کودک را تشویق کنید تا خودش تصمیم بگیرد: یکی از اهداف ما به عنوان والد، کمک به کودک برای رسیدن به استقلال است. بگذارید فرزندتان از همان کودکی درتصمیم گیری ها مشارکت داشته باشد. لازم است که کودک خود را در چارچوب قدرت قرار داده و به او حق انتخاب دهید. فراموش نکنید وقتی اجازه می دهید خودش فکر کند و تصمیم بگیرد در واقع باعث شده اید تا با گرفتن تصمیم خوب خلاقیتش تقویت شود و احساس ارزش و توانایی کسب کند. انتظار نداشته باشید هر چه شما می گویید بدون کم و کاست قبول کند. بگذارید فرزندتان احساس موفقیت و شادی را پس از تصمیم، تجربه کند. اگر هم تصمیمش بد بود و با شکست مواجه شد از او بخواهید دوباره فکر کند و راه حل دیگری ارائه دهد. این فرصتی است برای راهنمایی های شما. احساس موفقیت و شکست هر دو در یادگیری خلاقیت کودک مهم است. البته مراقب باشید به بچه های کوچک تصمیم های بزرگ ندهید؛ متناسب با سن کودک و بین چند مورد به او حق انتخاب دهید.

محیط مناسبی برای انجام کارهای خلاقانه کودکان فراهم نمایید: امکانات و وسایلی را در اختیار آنها بگذارید تا از این طریق خلاقیت های خود را ابراز نمایند. به عنوان مثال وسایل موسیقی، کاردستی، نقاشی و...

کودک

بگذارید گاهی بچه ها خطر کنند: والدین معمولا می خواهند از فرزندانشان مراقبت و مواظبت کنند ولی این نباید باعث شود که از ترس شکست اجازه هیچ ریسکی ندهند. می دانید که رشد خلاقیت یعنی کار جدید انجام دادن و کار نوع نیز با خطر همراه است. البته اجازه ندهید بچه ها زیاد وارد موقعیت های پرخطر شوند. سعی کنید زمینه هایی فراهم کنید که احتمال موفقیت بیشتر است. از کارهای کوچک شروع کنید و به تدریج که بزرگ تر شد اجازه کارهای بزرگ را به او بدهید. اگر مواظبت های شما به حدی باشد که فرصت هیچ حرکتی را به کودک ندهد، پس از مدتی وابسته، مضطرب، فاقد مهارت اجتماعی و خلاقیت خواهد شد. پس باید اجازه تجربه کردن را به بچه ها داد و با تمرین آموزش رفتارهای جدید، احتمال مهارت را در آنها افزایش داد.

به کودک خود مسئولیت بدهید: کودکان باید بدانند که مشارکتی مهم و معنادار در خانه دارند و عضو بی فاید خانواده نیستند، مناسب با سن کودک مسئولیت هایی به او بدهید، هدف این نیست که کارهای ایده آل انجام دهد. اگر هم اشتباه کرد هرگز او را تحقیر نکنید. کودکی که احساس حقارت کند هرگز خلاقیت نمی کند. مهم تلاش کودک و احساس خوب او راجع به کمک کردن و یادگرفتن کار جدید و نواست نه انجام کامل و ایده آل. به تدریج که بزرگ تر می شود روی صحیح انجام دادن کارها تمرکز کنید.

بازخوردهای منفی را محدود کنید: گاهی بازخوردهای منفی لازم است ولی بعضی از والدین زیاد از آن استفاده می کنند و یا در کنار آن هیچ بازخورد مثبتی نشان نمی دهند، یعنی هیچ چیز مثبتی راجع به او نمی گویند. بعضی از والدین هم با کلام مثبت آغاز می کنند ولی به منفی گویی می رسند یانق می زنند. به خاطر داشته باشید برای اینکه تأثیر سوءجملات خود را خنثی کنید باید به ازای هر بازخورد منفی 3 یا 4بازخورد مثبت به او ارائه دهید و روی صفات خوب او تمرکز کنید. حس شوخ طبعی در محیط منزل داشته باشید. علائق درونی را شناسایی کنید، به همه سۆالات حتی اگر عجیب و غریب باشند پاسخ دهید. از کنجکاوی کودک برای سردرآوردن از امور خسته نشوید. به صحبت های کودکان با علاقه گوش دهید.

کودک را تشویق کنید از خودگویی مثبت استفاده کند: اکثر اوقات ما در ذهن، گفت وگویی با خودداریم. این گفت وگو ها همیشه منفی نیست، ما با خود مهربان و منصف هستیم. به کودک خود بیاموزیم یک چیز خوب و مثبت به خود بگوید حتی در مقابل یک عمل کوچک. مانند «من تونستم این کار را انجام دهم، کاردستی قشنگی ساختم، این غذا را خیلی خوشمزه درست کردم و...» به کودک بگویید که من به تو افتخار می کنم، تو هم باید به خودت افتخارکنی. موقعیت های پرشور و نشاط و امکان انجام فعالیت های جسمانی برای کودک فراهم نمایید.

اجازه دهید کودک فکر کند و راه حل ارائه دهد. در مورد پیامدها و امکان و عدم امکان پیامدها با او بحث کنید. سپس بگذارید بهترین راه حلش را انتخاب کند و به او پاداش مناسب بدهید

به فرزند خود مهارت حل مشکل را بیاموزید: زمانی که مشکلی را حل می کنیم احساس موفقیت و رضایت داریم. پس چرا این امکان را به کودک خود ندهیم تا این امکان را اثبات کند. متناسب با سن و سطح فکری و شناختی کودک می توانید این فرصت را در اختیارش بگذارید تا خلاقیتش افزایش یابد. مانند ساختن پل، قطار و... با بلوکه و جورچین ها برای بچه های پیش دبستانی. اگر درمقابل میل شدید خود برای اصلاح کردن و ساختن سازه های کودک مقاومت کنید، در واقع به او مجال فکرکردن درمورد احتمالات مختلف و سازه های جدید را داده اید. علاوه براین می توان حل مسئله را دربازی ها با کودک تمرین کرد. در زندگی واقعی نیز باید این مهارت را به او یاد داد. اجازه دهید کودک فکر کند و راه حل ارائه دهد. در مورد پیامدها و امکان و عدم امکان پیامدها با او بحث کنید. سپس بگذارید بهترین راه حلش را انتخاب کند و به او پاداش مناسب بدهید. انتظار داشته باشید که فرزندتان خیلی ایده آل عمل کند. در هرکاری خطر هست، مهم یادگرفتن یک کار جدید و نو است.

فرآوری: نسرین صفری

بخش خانواده ایرانی تبیان


منابع:روزنامه کیهان همراه با تغییرات

مطالب مرتبط:

30 راه ساده برای افزایش بهره هوشی كودكان 

 چگونه ضریب هوشی كودكم را افزایش دهم ؟

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.